Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Ο όρος «Συναισθηματική Νοημοσύνη» (EQ – Emotion Quotient) έγινε εξαιρετικά δημοφιλής μετά την επιτυχία του βιβλίου «Emotional Intelligence, Why it can matter more than IQ» του Daniel Goleman, το 1995. Ακολούθησε το δεύτερο best seller, του ίδιου συγγραφέα, με τίτλο «Working with Emotional Intelligence», το 1998, που συγκλόνισε τον επιχειρηματικό κόσμο με τα αποτελέσματα της έρευνάς του που κατέδειξαν ότι η παραγωγικότητα στην εργασία οφείλεται κυρίως στη συναισθηματική νοημοσύνη και λιγότερο στην τεχνολογική γνώση.
Σε αντίθεση με την ορθολογική νοημοσύνη (IQ – Intelligence Quotient), που διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία και παραμένει αμετάβλητη, η συναισθηματική νοημοσύνη είναι εξελίξιμη και αναπτύσσεται με την ηλικία και την ωριμότητα που αποκτά το άτομο. Επιπροσθέτως, περιγράφει δεξιότητες διαφορετικές αλλά ταυτόχρονα συμπληρωματικές αυτών της ακαδημαϊκής νοημοσύνης (αυτό που ονομάζουμε book smarts). Η μέτρηση της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι εξαιρετικά πολύπλοκη, αφού πρώτα θα πρέπει να καθοριστούν οι παράμετροι που την χαρακτηρίζουν και έπειτα να σχεδιαστούν οι ερωτήσεις που θα την αξιολογήσουν έγκυρα.
Το 1983 ο Howard Gardner, ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Harvard, παρέθεσε επτά ήδη νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένων αυτής του εσωτερικού κόσμου και της κοινωνικής προσαρμοστικότητας. Το 1990, οι Salovey –από το Πανεπιστήμιο του Yale- και Mayer –του Πανεπιστημίου του New Hampshire- όρισαν ως συναισθηματική νοημοσύνη την ικανότητα διαχείρισης και ελέγχου των συναισθημάτων αλλά και την χρήση τους ως πλοηγούς σκέψης και δράσης. Ο Goleman την περιγράφει ως την ικανότητα αναγνώρισης αλλά και χειρισμού των συναισθημάτων μας. Από την άλλη, ο Henry Weisinger το 1998 στο βιβλίο του «Emotional Intelligence at Work», την όρισε ως εξής: Πάρα πολύ απλά, η συναισθηματική νοημοσύνη είναι η έξυπνη χρήση των συναισθημάτων. Η εκούσια, δηλαδή, χρήση των συναισθημάτων μας ως οδηγού της συμπεριφοράς μας και αρωγού της δράσης μας.
Τα πιο γνωστά τεστ αξιολόγησης της συναισθηματικής νοημοσύνης ήταν τα εξής:
Το «EQ – I» (emotional intelligence inventory) που δημιουργήθηκε από τον Dr. Reuven Bar-On to 1997. Παρόλο που όταν διεξήχθη το τεστ, το δείγμα ήταν μόλις 4.000 ατόμων, τα αποτελέσματα ήταν άξια ανάλυσης, αφού κατέδειξαν πως οι γυναίκες αναγνωρίζουν καλλίτερα τα συναισθήματά τους, δείχνουν μεγαλύτερη κατανόηση, έχουν καλλίτερες διαπροσωπικές σχέσεις και δρουν επιδεικνύοντας μεγαλύτερη κοινωνική ευθύνη από ότι οι άντρες. Οι άντρες, από την άλλη, έχουν μεγαλύτερη αυτογνωσία, είναι πιο ανεξάρτητοι, λύνουν προβλήματα ευκολότερα, είναι πιο ευέλικτοι και αντιμετωπίζουν καλλίτερα το άγχος.
Το «Emotional Competence Inventory» του Goleman
To «Personal Survey» του Simmons
Και τέλος, το «EQ Map» του Robert K. Cooper.
Όλα τα παραπάνω βοήθησαν στην αξιολόγηση δεξιοτήτων και αδυναμιών των παραμέτρων που χαρακτηρίζουν την συναισθηματική νοημοσύνη.
Παρακάτω θα εξετάζουμε αναλυτικότερα 2 από τις βασικότερες θεωρίες για την συναισθηματική νοημοσύνη.
ΘΕΩΡΙΑ GOLEMAN
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ
Συναισθηματική αυτογνωσία
Ακριβής αξιολόγηση του εαυτού μας
Αυτοπεποίθηση
ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ
Πάθος
Οργανωσιακή γνώση
Focus στην παροχή υπηρεσιών
ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Αυτοέλεγχος
Διαφάνεια
Προσαρμοστικότητα
Κίνητρο για την επιτυχία
Πρωτοβουλία
ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΣΧΕΣΕΩΝ
Άσκηση ηγεσίας με όραμα
Focus στην εξέλιξη των άλλων
Επιρροή
Διαχείριση κρίσεων
Δημιουργία σχέσεων
Αλλαγή
Ομαδική δουλειά και συνεργασία
Σύμφωνα με τον Daniel Goleman, όπως τονίστηκε παραπάνω, συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να αναγνωρίζουμε, να κατανοούμε και να διαχειριζόμαστε τα συναίσθηματά μας,. Το EQ έχει τέσσερις βασικούς άξονες: την αυτογνωσία, την γνώση του κοινωνικού γίγνεσθαι και τις ικανότητες αυτοδιαχείρισης και διαχείρισης σχέσεων.
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ
Ο πυρήνας της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι η αυτογνωσία, η οποία στηρίζεται σε τρεις βασικές δεξιότητες.
Συναισθηματική αυτογνωσία: η ικανότητα αντίληψης και κατανόησης των συναισθημάτων, αλλά και η αναγνώριση των επιπτώσεων που έχουν στην δουλειά και τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Ακριβής αυτο-αξιολόγηση: η ικανότητα ρεαλιστικής αξιολόγησης των δυνατοτήτων και των αδυναμιών.
Αυτοπεποίθηση: η θετική και ισχυρή πίστη στον εαυτό μας.
ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Η αυτοδιαχείριση στηρίζεται σε πέντε δεξιότητες:
Αυτοέλεγχος: δηλαδή η ικανότητα χειρισμού των οποιωνδήποτε έντονων συναισθημάτων.
Διαφάνεια: δηλαδή ειλικρίνεια, ακεραιότητα και συναίσθηση της ευθύνης
Προσαρμοστικότητα: δηλαδή ευελιξία και ευκολία προσαρμογής σε οποιοδήποτε περιβάλλον και κατάσταση.
Κίνητρο για την επιτυχία: δηλαδή εσωτερική ανάγκη επίτευξης του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος
Πρωτοβουλία: δηλαδή η ικανότητα να αδράξουμε των ευκαιριών και να αναλάβουμε δράση.
ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ
Η γνώση επί του κοινωνικού γίγνεσθαι έχει τρεις βασικές δεξιότητες:
Πάθος: κατανόηση για τους άλλους και ειλικρινές ενδιαφέρον για τις ανησυχίες τους.
Οργανωσιακή γνώση: η ικανότητα κατανόησης των τάσεων στην οργανωσιακή συμπεριφορά, δημιουργία δικτύου αποφάσεων και πλοήγησης πολιτικής.
Focus στην παροχή υπηρεσιών: το οποίο σημαίνει αναγνώριση, κατανόηση κάλυψη των πελατειακών αναγκών.
ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΣΧΕΣΕΩΝ
Πέντε είναι οι βασικές δεξιότητες του άξονα αυτού:
· Άσκηση ηγεσίας με όραμα: δηλαδή η έμπνευση και η καθοδήγηση ατόμων και ομάδων.
· Focus στην εξέλιξη των άλλων: δηλαδή η διάθεση ενίσχυσης των ικανοτήτων της ομάδας μας με καθοδήγηση και αξιολόγηση.
· Επιρροή: δηλαδή η ικανότητα άσκησης πειστικών στρατηγικών με ακεραιότητα.
· Διάθεση αλλαγής: δηλαδή η ικανότητα προώθησης νέων ιδεών και καθοδήγηση της ομάδας σε νέα μονοπάτια σκέψης, αντίληψης και δράσης.
· Διαχείριση κρίσεων: δηλαδή η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και διαφορών. Ίσως ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει σήμερα ένας manager.
· Ομαδική δουλειά και συνεργασία: δηλαδή έμφαση στην δημιουργία ομάδων και στην προώθηση της
ΘΕΩΡΙΑ MAYER (University of New Hamphire) – SALOVEY(Yale University)
Στον αντίποδα της θεωρίας του Goleman, βρίσκονται οι Mayer και Salovey, οι οποίοι ορίζουν την συναισθηματική νοημοσύνη ως την ικανότητα να εκλογικεύουμε τα συναισθήματά μας αλλά και να τα χρησιμοποιούμε για να βελτιώσουμε την σκέψη μας. Σύμφωνα με τους παραπάνω επιστήμονες, το EQ στηρίζεται σε τέσσερα πεδία δεξιοτήτων (Mayer & Salovey 1997):
· Αντίληψη και κατανόηση των συναισθημάτων ‘ των δικών μας αλλά και των άλλων. Ερευνητές, βιολόγοι και ψυχολόγοι προσπάθησαν να καταλάβουν πώς οι άνθρωποι αναγνωρίζουν και εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Αυτή η ικανότητα ακριβούς αντίληψης των συναισθημάτων προσώπου και φωνής αποτελεί σημείο αναφοράς για την πιο εξελιγμένη μορφή αντίληψής των.
· Η χρήση των συναισθημάτων αυτών προς διευκόλυνση της σκέψης. Τα συναισθήματα είναι εκείνα που καθορίζουν τη σκέψη και τις πράξεις μας. Με απλά λόγια, αυτό στο οποίο αντιδρούμε είναι και αυτό που αρχικά μας τράβηξε το ενδιαφέρον.
· Κατανόηση συναισθημάτων. Το κάθε συναίσθημα στέλνει διαφορετικά μηνύματα στον εγκέφαλό μας. Ο θυμός, η επιθετικότητα, η τάση φυγής, η ευτυχία κλπ. μας υποκινούν στην ανάληψη διαφοροποιημένης δράσης, κάθε φορά. Η αντίληψη που έχουμε λοιπόν για αυτά τα συναισθήματα αλλά και η ικανότητά μας να τα εκλογικεύσουμε αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
· Διαχείριση συναισθημάτων: Ο έλεγχος των συναισθημάτων μας προϋποθέτει ότι τα έχουμε πλήρως κατανοήσει. Τα μέσα και οι μέθοδοι για τον αυτοέλεγχο της συμπεριφοράς μας, έχουν γίνει το επίκεντρο πολυάριθμων ερευνών την τελευταία δεκαετία.
Είναι πασίδηλο ότι υπάρχουν ειδοποιοί διαφορές στις 2 βασικές αυτές θεωρίες. Με μια προσεκτικότερη ματιά, διαπιστώνουμε ότι ο Goleman αναφερόμενος σε χαρακτηριστικά όπως το κίνητρο, οι κοινωνικές σχέσεις, η αυτοδιαχείριση, ακόμα και το πάθος, υποστηρίζει πως αποτελούν μέρος της συναισθηματικής νοημοσύνης. Όμως σύμφωνα με τους Mayer και Salovey, όλα τα παραπάνω αποτελούν διαφορετικές ιδιότητες, οι οποίες είναι εντελώς ανεξάρτητες μεταξύ τους, τόσο εννοιολογικά όσο και εμπειρικά. Επίσης, δεν συσχετίζονται ούτε με συναισθήματα, αλλά ούτε και με την νοημοσύνη.
ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΑΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Η ανάπτυξη και βελτίωση της συναισθηματικής μας νοημοσύνης δεν είναι καθόλου εύκολη και απαιτεί ιδιαίτερη αυτοπειθαρχία, αυτογνωσία και αυτοκριτική. Παρακάτω διαβάστε τους 10 καλλίτερους τρόπους βελτίωσης της συναισθηματικής σας νοημοσύνης.
1. Μάθετε να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας. Βάλτε ταμπέλες στα συναισθήματα και όχι στους ανθρώπους ή τις καταστάσεις.
2. Ξεχωρίστε τις σκέψεις από τα συναισθήματα
3. Πάρτε την ευθύνη των συναισθημάτων σας. Αναλύστε τα δικά σας συναισθήματα και όχι τα κίνητρα ή την δράση των άλλων γύρω σας. Τα δικά σας συναισθήματα θα σας βοηθήσουν να συγκεκριμενοποιήσετε τις ανάγκες σας.
4. Πάρτε τις αποφάσεις σας, βασιζόμενοι στα συναισθήματά σας.
5. Χρησιμοποιείστε τα συναισθήματά σας για θέσετε και να πετύχετε τους στόχους σας.
6. Προσπαθήστε να μη νιώθετε θυμό, αλλά ενέργεια.
7. Δώστε σημασία στα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω σας. Δεχτείτε και κατανοήστε τα.
8. Χρησιμοποιείστε τα συναισθήματά σας για να δείξετε σεβασμό στους άλλους.
9. Μην συμβουλεύετε, διατάσσετε, ελέγχετε και κρίνετε τους άλλους.
10. Αποφύγετε, ει δυνατόν, τους ανθρώπους που προσπαθούν να σας μειώσουν.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΕΛΕΓΞΕΤΕ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι τα αρνητικά μας συναισθήματα ουσιαστικά καθρεφτίζουν τις ανεκπλήρωτες ανάγκες μας. Όμως κάθε αρνητικό συναίσθημα έχει και τη θετική του πλευρά, γιατί η συνειδητοποίηση του οτιδήποτε νιώθουμε οξύνει την αυτογνωσία και η αυτογνωσία οδηγεί στην αυτό-βελτίωση.
Να μερικοί τρόποι για να διαχειριστείτε καλλίτερα τα αρνητικά σας συναισθήματα:
· Αναρωτηθείτε πότε και γιατί κάτι σας ενοχλεί.
· Αναλογιστείτε τι σχέση μπορεί να έχουν οι ανεκπλήρωτες ανάγκες σας, με την παιδική σας ηλικία και τις πεποιθήσεις σας.
· Δεχθείτε την πιθανότητα ότι κάποιες από αυτές τις πεποιθήσεις μπορεί να είναι δυσλειτουργικές και θυμηθείτε ότι οι ανάγκες μπορούν να αλλάξουν.
· Θυμηθείτε ότι αν αποδεχτείτε την ευθύνη των σκέψεων και των συναισθημάτων σας θα σας βοηθήσει να δεχθείτε καλλίτερα τον εαυτό σας αλλά και τους άλλους.
· Η διαδικασία επανεξέτασης των αναγκών και των πεποιθήσεών μας αποτελεί ευκαιρία προσωπικής εξέλιξης και προόδου.
· Τέλος, θα νιώσουμε πολύ καλλίτερα αν προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες μας σε προτιμήσεις λιγότερο ισχυρές και εθιστικές.
Ο όρος «Συναισθηματική Νοημοσύνη» (EQ – Emotion Quotient) έγινε εξαιρετικά δημοφιλής μετά την επιτυχία του βιβλίου «Emotional Intelligence, Why it can matter more than IQ» του Daniel Goleman, το 1995. Ακολούθησε το δεύτερο best seller, του ίδιου συγγραφέα, με τίτλο «Working with Emotional Intelligence», το 1998, που συγκλόνισε τον επιχειρηματικό κόσμο με τα αποτελέσματα της έρευνάς του που κατέδειξαν ότι η παραγωγικότητα στην εργασία οφείλεται κυρίως στη συναισθηματική νοημοσύνη και λιγότερο στην τεχνολογική γνώση.
Σε αντίθεση με την ορθολογική νοημοσύνη (IQ – Intelligence Quotient), που διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία και παραμένει αμετάβλητη, η συναισθηματική νοημοσύνη είναι εξελίξιμη και αναπτύσσεται με την ηλικία και την ωριμότητα που αποκτά το άτομο. Επιπροσθέτως, περιγράφει δεξιότητες διαφορετικές αλλά ταυτόχρονα συμπληρωματικές αυτών της ακαδημαϊκής νοημοσύνης (αυτό που ονομάζουμε book smarts). Η μέτρηση της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι εξαιρετικά πολύπλοκη, αφού πρώτα θα πρέπει να καθοριστούν οι παράμετροι που την χαρακτηρίζουν και έπειτα να σχεδιαστούν οι ερωτήσεις που θα την αξιολογήσουν έγκυρα.
Το 1983 ο Howard Gardner, ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Harvard, παρέθεσε επτά ήδη νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένων αυτής του εσωτερικού κόσμου και της κοινωνικής προσαρμοστικότητας. Το 1990, οι Salovey –από το Πανεπιστήμιο του Yale- και Mayer –του Πανεπιστημίου του New Hampshire- όρισαν ως συναισθηματική νοημοσύνη την ικανότητα διαχείρισης και ελέγχου των συναισθημάτων αλλά και την χρήση τους ως πλοηγούς σκέψης και δράσης. Ο Goleman την περιγράφει ως την ικανότητα αναγνώρισης αλλά και χειρισμού των συναισθημάτων μας. Από την άλλη, ο Henry Weisinger το 1998 στο βιβλίο του «Emotional Intelligence at Work», την όρισε ως εξής: Πάρα πολύ απλά, η συναισθηματική νοημοσύνη είναι η έξυπνη χρήση των συναισθημάτων. Η εκούσια, δηλαδή, χρήση των συναισθημάτων μας ως οδηγού της συμπεριφοράς μας και αρωγού της δράσης μας.
Τα πιο γνωστά τεστ αξιολόγησης της συναισθηματικής νοημοσύνης ήταν τα εξής:
Το «EQ – I» (emotional intelligence inventory) που δημιουργήθηκε από τον Dr. Reuven Bar-On to 1997. Παρόλο που όταν διεξήχθη το τεστ, το δείγμα ήταν μόλις 4.000 ατόμων, τα αποτελέσματα ήταν άξια ανάλυσης, αφού κατέδειξαν πως οι γυναίκες αναγνωρίζουν καλλίτερα τα συναισθήματά τους, δείχνουν μεγαλύτερη κατανόηση, έχουν καλλίτερες διαπροσωπικές σχέσεις και δρουν επιδεικνύοντας μεγαλύτερη κοινωνική ευθύνη από ότι οι άντρες. Οι άντρες, από την άλλη, έχουν μεγαλύτερη αυτογνωσία, είναι πιο ανεξάρτητοι, λύνουν προβλήματα ευκολότερα, είναι πιο ευέλικτοι και αντιμετωπίζουν καλλίτερα το άγχος.
Το «Emotional Competence Inventory» του Goleman
To «Personal Survey» του Simmons
Και τέλος, το «EQ Map» του Robert K. Cooper.
Όλα τα παραπάνω βοήθησαν στην αξιολόγηση δεξιοτήτων και αδυναμιών των παραμέτρων που χαρακτηρίζουν την συναισθηματική νοημοσύνη.
Παρακάτω θα εξετάζουμε αναλυτικότερα 2 από τις βασικότερες θεωρίες για την συναισθηματική νοημοσύνη.
ΘΕΩΡΙΑ GOLEMAN
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ
Συναισθηματική αυτογνωσία
Ακριβής αξιολόγηση του εαυτού μας
Αυτοπεποίθηση
ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ
Πάθος
Οργανωσιακή γνώση
Focus στην παροχή υπηρεσιών
ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Αυτοέλεγχος
Διαφάνεια
Προσαρμοστικότητα
Κίνητρο για την επιτυχία
Πρωτοβουλία
ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΣΧΕΣΕΩΝ
Άσκηση ηγεσίας με όραμα
Focus στην εξέλιξη των άλλων
Επιρροή
Διαχείριση κρίσεων
Δημιουργία σχέσεων
Αλλαγή
Ομαδική δουλειά και συνεργασία
Σύμφωνα με τον Daniel Goleman, όπως τονίστηκε παραπάνω, συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να αναγνωρίζουμε, να κατανοούμε και να διαχειριζόμαστε τα συναίσθηματά μας,. Το EQ έχει τέσσερις βασικούς άξονες: την αυτογνωσία, την γνώση του κοινωνικού γίγνεσθαι και τις ικανότητες αυτοδιαχείρισης και διαχείρισης σχέσεων.
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ
Ο πυρήνας της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι η αυτογνωσία, η οποία στηρίζεται σε τρεις βασικές δεξιότητες.
Συναισθηματική αυτογνωσία: η ικανότητα αντίληψης και κατανόησης των συναισθημάτων, αλλά και η αναγνώριση των επιπτώσεων που έχουν στην δουλειά και τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Ακριβής αυτο-αξιολόγηση: η ικανότητα ρεαλιστικής αξιολόγησης των δυνατοτήτων και των αδυναμιών.
Αυτοπεποίθηση: η θετική και ισχυρή πίστη στον εαυτό μας.
ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Η αυτοδιαχείριση στηρίζεται σε πέντε δεξιότητες:
Αυτοέλεγχος: δηλαδή η ικανότητα χειρισμού των οποιωνδήποτε έντονων συναισθημάτων.
Διαφάνεια: δηλαδή ειλικρίνεια, ακεραιότητα και συναίσθηση της ευθύνης
Προσαρμοστικότητα: δηλαδή ευελιξία και ευκολία προσαρμογής σε οποιοδήποτε περιβάλλον και κατάσταση.
Κίνητρο για την επιτυχία: δηλαδή εσωτερική ανάγκη επίτευξης του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος
Πρωτοβουλία: δηλαδή η ικανότητα να αδράξουμε των ευκαιριών και να αναλάβουμε δράση.
ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ
Η γνώση επί του κοινωνικού γίγνεσθαι έχει τρεις βασικές δεξιότητες:
Πάθος: κατανόηση για τους άλλους και ειλικρινές ενδιαφέρον για τις ανησυχίες τους.
Οργανωσιακή γνώση: η ικανότητα κατανόησης των τάσεων στην οργανωσιακή συμπεριφορά, δημιουργία δικτύου αποφάσεων και πλοήγησης πολιτικής.
Focus στην παροχή υπηρεσιών: το οποίο σημαίνει αναγνώριση, κατανόηση κάλυψη των πελατειακών αναγκών.
ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΣΧΕΣΕΩΝ
Πέντε είναι οι βασικές δεξιότητες του άξονα αυτού:
· Άσκηση ηγεσίας με όραμα: δηλαδή η έμπνευση και η καθοδήγηση ατόμων και ομάδων.
· Focus στην εξέλιξη των άλλων: δηλαδή η διάθεση ενίσχυσης των ικανοτήτων της ομάδας μας με καθοδήγηση και αξιολόγηση.
· Επιρροή: δηλαδή η ικανότητα άσκησης πειστικών στρατηγικών με ακεραιότητα.
· Διάθεση αλλαγής: δηλαδή η ικανότητα προώθησης νέων ιδεών και καθοδήγηση της ομάδας σε νέα μονοπάτια σκέψης, αντίληψης και δράσης.
· Διαχείριση κρίσεων: δηλαδή η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και διαφορών. Ίσως ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει σήμερα ένας manager.
· Ομαδική δουλειά και συνεργασία: δηλαδή έμφαση στην δημιουργία ομάδων και στην προώθηση της
ΘΕΩΡΙΑ MAYER (University of New Hamphire) – SALOVEY(Yale University)
Στον αντίποδα της θεωρίας του Goleman, βρίσκονται οι Mayer και Salovey, οι οποίοι ορίζουν την συναισθηματική νοημοσύνη ως την ικανότητα να εκλογικεύουμε τα συναισθήματά μας αλλά και να τα χρησιμοποιούμε για να βελτιώσουμε την σκέψη μας. Σύμφωνα με τους παραπάνω επιστήμονες, το EQ στηρίζεται σε τέσσερα πεδία δεξιοτήτων (Mayer & Salovey 1997):
· Αντίληψη και κατανόηση των συναισθημάτων ‘ των δικών μας αλλά και των άλλων. Ερευνητές, βιολόγοι και ψυχολόγοι προσπάθησαν να καταλάβουν πώς οι άνθρωποι αναγνωρίζουν και εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Αυτή η ικανότητα ακριβούς αντίληψης των συναισθημάτων προσώπου και φωνής αποτελεί σημείο αναφοράς για την πιο εξελιγμένη μορφή αντίληψής των.
· Η χρήση των συναισθημάτων αυτών προς διευκόλυνση της σκέψης. Τα συναισθήματα είναι εκείνα που καθορίζουν τη σκέψη και τις πράξεις μας. Με απλά λόγια, αυτό στο οποίο αντιδρούμε είναι και αυτό που αρχικά μας τράβηξε το ενδιαφέρον.
· Κατανόηση συναισθημάτων. Το κάθε συναίσθημα στέλνει διαφορετικά μηνύματα στον εγκέφαλό μας. Ο θυμός, η επιθετικότητα, η τάση φυγής, η ευτυχία κλπ. μας υποκινούν στην ανάληψη διαφοροποιημένης δράσης, κάθε φορά. Η αντίληψη που έχουμε λοιπόν για αυτά τα συναισθήματα αλλά και η ικανότητά μας να τα εκλογικεύσουμε αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
· Διαχείριση συναισθημάτων: Ο έλεγχος των συναισθημάτων μας προϋποθέτει ότι τα έχουμε πλήρως κατανοήσει. Τα μέσα και οι μέθοδοι για τον αυτοέλεγχο της συμπεριφοράς μας, έχουν γίνει το επίκεντρο πολυάριθμων ερευνών την τελευταία δεκαετία.
Είναι πασίδηλο ότι υπάρχουν ειδοποιοί διαφορές στις 2 βασικές αυτές θεωρίες. Με μια προσεκτικότερη ματιά, διαπιστώνουμε ότι ο Goleman αναφερόμενος σε χαρακτηριστικά όπως το κίνητρο, οι κοινωνικές σχέσεις, η αυτοδιαχείριση, ακόμα και το πάθος, υποστηρίζει πως αποτελούν μέρος της συναισθηματικής νοημοσύνης. Όμως σύμφωνα με τους Mayer και Salovey, όλα τα παραπάνω αποτελούν διαφορετικές ιδιότητες, οι οποίες είναι εντελώς ανεξάρτητες μεταξύ τους, τόσο εννοιολογικά όσο και εμπειρικά. Επίσης, δεν συσχετίζονται ούτε με συναισθήματα, αλλά ούτε και με την νοημοσύνη.
ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΑΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Η ανάπτυξη και βελτίωση της συναισθηματικής μας νοημοσύνης δεν είναι καθόλου εύκολη και απαιτεί ιδιαίτερη αυτοπειθαρχία, αυτογνωσία και αυτοκριτική. Παρακάτω διαβάστε τους 10 καλλίτερους τρόπους βελτίωσης της συναισθηματικής σας νοημοσύνης.
1. Μάθετε να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας. Βάλτε ταμπέλες στα συναισθήματα και όχι στους ανθρώπους ή τις καταστάσεις.
2. Ξεχωρίστε τις σκέψεις από τα συναισθήματα
3. Πάρτε την ευθύνη των συναισθημάτων σας. Αναλύστε τα δικά σας συναισθήματα και όχι τα κίνητρα ή την δράση των άλλων γύρω σας. Τα δικά σας συναισθήματα θα σας βοηθήσουν να συγκεκριμενοποιήσετε τις ανάγκες σας.
4. Πάρτε τις αποφάσεις σας, βασιζόμενοι στα συναισθήματά σας.
5. Χρησιμοποιείστε τα συναισθήματά σας για θέσετε και να πετύχετε τους στόχους σας.
6. Προσπαθήστε να μη νιώθετε θυμό, αλλά ενέργεια.
7. Δώστε σημασία στα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω σας. Δεχτείτε και κατανοήστε τα.
8. Χρησιμοποιείστε τα συναισθήματά σας για να δείξετε σεβασμό στους άλλους.
9. Μην συμβουλεύετε, διατάσσετε, ελέγχετε και κρίνετε τους άλλους.
10. Αποφύγετε, ει δυνατόν, τους ανθρώπους που προσπαθούν να σας μειώσουν.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΕΛΕΓΞΕΤΕ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι τα αρνητικά μας συναισθήματα ουσιαστικά καθρεφτίζουν τις ανεκπλήρωτες ανάγκες μας. Όμως κάθε αρνητικό συναίσθημα έχει και τη θετική του πλευρά, γιατί η συνειδητοποίηση του οτιδήποτε νιώθουμε οξύνει την αυτογνωσία και η αυτογνωσία οδηγεί στην αυτό-βελτίωση.
Να μερικοί τρόποι για να διαχειριστείτε καλλίτερα τα αρνητικά σας συναισθήματα:
· Αναρωτηθείτε πότε και γιατί κάτι σας ενοχλεί.
· Αναλογιστείτε τι σχέση μπορεί να έχουν οι ανεκπλήρωτες ανάγκες σας, με την παιδική σας ηλικία και τις πεποιθήσεις σας.
· Δεχθείτε την πιθανότητα ότι κάποιες από αυτές τις πεποιθήσεις μπορεί να είναι δυσλειτουργικές και θυμηθείτε ότι οι ανάγκες μπορούν να αλλάξουν.
· Θυμηθείτε ότι αν αποδεχτείτε την ευθύνη των σκέψεων και των συναισθημάτων σας θα σας βοηθήσει να δεχθείτε καλλίτερα τον εαυτό σας αλλά και τους άλλους.
· Η διαδικασία επανεξέτασης των αναγκών και των πεποιθήσεών μας αποτελεί ευκαιρία προσωπικής εξέλιξης και προόδου.
· Τέλος, θα νιώσουμε πολύ καλλίτερα αν προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες μας σε προτιμήσεις λιγότερο ισχυρές και εθιστικές.
ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΧΡΗΣΙΜΩΝ ΟΡΩΝ*
Personality trait: αντιπροσωπεύει μια βασική και χαρακτηριστική τάση που επιδεικνύει το κάθε άτομο υπό οποιαδήποτε περίσταση. Παράδειγμα αποτελούν η συναισθηματική νοημοσύνη, η ανάγκη για επιτυχία ή και η αισιοδοξία.
Μεικτά Μοντέλα Συναισθηματικής Νοημοσύνης (Mixed models of emotional intelligence): αυτά τα μοντέλα (όπως είναι και αυτό του Goleman) περιλαμβάνουν στον όρο συναισθηματική νοημοσύνη όχι μόνο πνευματικές δεξιότητες –που συνδέονται με την νοημοσύνη και τα συναισθήματα- αλλά και άλλα χαρακτηριστικά και τάσεις της προσωπικότητας, όπως το πάθος, η κοινωνικότητα και τα κίνητρα.
Εμπάθεια (Empathy): Σε αντίθεση με την έννοια της αντίστοιχης λέξης στα ελληνικά, εδώ ο όρος σημαίνει συμπόνια, συμπάθεια και κατανόηση για τα συναισθήματα των άλλων.
Συναισθηματική προσωπική αξία (Emotional self-efficacy): Η πεποίθηση του ατόμου ότι διαθέτει κατανόηση, κοινωνικό και νοητικό ορθολογισμό αλλά και ικανότητα συναισθηματικής νοημοσύνης.
Κοινωνικό-συναισθηματική αποτελεσματικότητα (socio-emotional effectiveness): η ικανότητα του ατόμου να κινείται αποτελεσματικά στην κοινωνία και να επιτυγχάνει τους στόχους του.
Κοινωνικο-συναισθηματικά αποτελεσματική συμπεριφορά (socio-emotional effective behavior): όταν η διάδραση ενός ατόμου με τους γύρω του είναι συναισθηματικά και κοινωνικά αποτελεσματική.
Ενδιαφέρον (interest): η τάση μας να επιδιώκουμε τη γνώση.
Περιέργεια (curiosity): η τάση μας να διερευνούμε και να κατανοούμε ιδέες.
Intrinsic intellectuality: αποτελεί τον όρο που περιγράφει τον γενικό ορθολογικό προσανατολισμό του ατόμου.
* Mayer J. D. & Ciarrochi, J. (2006). Clarifying concepts related to emotional intelligence: A proposed glossary. In J. Ciarrochi, J. Forgas and J.D. Mayer (Eds). Emotional Intelligence in everyday life (2nd ed.). New York: Psychological Press.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.