Δημοσίευση στην ελληνοαμερικάνικη εφημερίδα Greek News
Κατόπιν μπήκαμε στον νεοσυντηρητισμό, η φιλοσοφία του οποίου στηρίχθηκε στην επιθετική, παρεμβατική πολιτική των ΗΠΑ, με ή χωρίς τη διεθνή συγκατάθεση, με στόχο την προάσπιση της δημοκρατίας. Αν η 9/11 έστειλε τον νεοφιλελευθερισμό στα σκουπίδια, το ίδιο έκανε στον νεοσυντηρητισμό η επέμβαση στο Ιράκ.
Μετά ήρθε και η οικονομική κρίση του 2008, για να αποτελειώσει και τα δύο κινήματα. Ο νεοσυντηρητισμός στηρίχθηκε στο τεράστιο διαθέσιμο κεφάλαιο χρηματοδότησης του αμερικανικού στρατού στο εξωτερικό. Τα οικονομικά του νεοφιλελευθερισμού προϋπέθεταν ότι ο αμερικάνικος καπιταλισμός θα παρήγαγε πλούτο. Σήμερα, τα όνειρα και των δύο διαλύθηκαν και οι άλλοτε παντοδύναμοι διαμορφωτές πολιτικής εξαφανίστηκαν.
Ακαδημαϊκοί, οικονομολόγοι, πολιτικοί και γνωμηγήτορες βρίσκονται σε διαρκή προσπάθεια πρόβλεψης του επόμενου μεγάλου κινήματος. Κάποιοι παραμένουν εξαιρετικά αισιόδοξοι για την συνέχεια της παγκόσμιας κυριαρχίας των ΗΠΑ -σα να μην έγινε τίποτα. Για παράδειγμα, ο γνωστός ιστορικός Niall Ferguson, συγγραφέας του "The Ascent of Money", δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για να ξεγράψουμε την Αμερική από τον χάρτη. Επιπρόσθετα επεσήμανε ότι η αμερικανική αγορά έχει επανηλλειμένως ανασυνταχθεί, και μάλιστα μετά από πολύ μεγάλες κρίσεις, μέσω της τεχνολογικής ανάπτυξης. Ο Ferguson συνεχίζει λέγοντας ότι η χρηματοπιστωτική κρίση είναι πολύ χειρότερη στο εξωτερικό από ότι στην ίδια τη χώρα.
Εδώ βέβαια θα μας επιτραπεί να διαφωνήσουμε. Σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές, η οικονομική κρίση στην Αμερική έχει μέχρι στιγμής γονατίσει τις περισσότερες πολιτείες, τις επενδύσεις, μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρίες του κόσμου, την απασχόληση κ.λπ.
Οι περισσότεροι, πάντως, παρατηρητές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής είναι απαισιόδοξοι για το μέλλον των ΗΠΑ. Ο πιο πεπεισμένος εκπρόσωπος αυτής της οπτικής είναι ο Andrew Bacevich, που έγραψε στο "The Limits of Power: The End of American Exceptionalism”, ότι διατηρώντας τις παραισθήσεις και το όνειρο της αδιαφιλονίκητης αμερικανικής στρατιωτικής κυριαρχίας τα πράγματα δεν πρόκειται να αλλάξουν. Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ πρέπει πλέον να διακατέχεται από ταπεινοφροσύνη και, το κυριότερο, ρεαλισμό. Ρεαλισμό των δυνατοτήτων της. Ο Bacevich επικρίνει και την διακυβέρνηση Obama, περιγράφοντας την ομάδα εθνικής ασφάλειας που διαμόρφωσε ως "διατηρητές του κατεστημένου και εξαιρετικά παρωχημένους". Κρίνει, δε, ότι η δέσμευση για αποστολή περισσότερων στρατευμάτων στο Αφγανιστάν θα διαιωνίσει την αυτοκαταστροφική, μέχρι τώρα, συμπεριφορά των ΗΠΑ.
Είναι αξιοπρόσεχτο το γεγονός πάντως ότι οι περισσότεροι ιστορικοί, ακαδημαϊκοί, πολιτικοί και world thinkers προτείνουν μια στροφή σε παλαιότερες πολιτικές. Ο νεοσυντηρητικός Robert Kagan, αναπολεί την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Στο βιβλίο του "The Return of History and the End of Dreams" γράφει πως ο διεθνής ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων επέστρεψε και ο κόσμος επιλέγει την ομάδα με την οποία θα ήθελε να συμμαχήσει". Ο Kagan νοσταλγεί ξεκάθαρα τα χρόνια διακυβέρνησης Reagan.
Ο Bacevich από την άλλη προτείνει στις ΗΠΑ "να αφήσουν το Ισλάμ, να παραμείνει ως έχει. Στο τέλος-τέλος οι Μουσουλμάνοι θα πρέπει να ανακαλύψουν μόνοι τους τις ελλείψεις του θρησκευτικού του καθεστώτος, όπως και οι Ρώσοι ανακάλυψαν τα μειονεκτήματα του Μαρξισμού-Λενινισμού".
Η αλήθεια είναι πως η Αμερική στρέφεται ολοένα και περισσότερο στον εαυτό της. Όπως μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν αρνήθηκε να συμμετάσχει στην Κοινωνία των Εθνών. Ακόμα και αν υποστηρίζεται ο διεθνισμός, οι Αμερικάνοι κλείνονται σταδιακά στην αυτάρκεια της χώρας τους, εναντιώνονται στα ξένα προϊόντα, τους μετανάστες, τους διεθνείς νόμους και είναι υπέρ του προστατευτισμού. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε τον Φεβρουάριο του 2009, περίπου οι μισοί από τους Αμερικανούς που ρωτήθηκαν, βλέπουν το εξωτερικό εμπόριο σαν απειλή στην οικονομία και το 65% από αυτούς πιστεύουν ότι η χώρα δαπανά πάρα πολλά χρήματα για την παροχή διεθνούς βοήθειας.
Ίσως είναι καλύτερα που εντέλει δεν προτείνεται τίποτα καινούριο. Το δοκιμασμένο ίσως είναι καλύτερο από το προχωρημένο -το avant-garde. Παρόλα αυτά, σε ένα κόσμο γεμάτο από ασύμμετρες απειλές, που χαρακτηρίζεται από το χάσμα μεταξύ των ιδεών της ελίτ τάξης και των λεγόμενων blue collars, είναι δύσκολο να πιστέψουμε πως το επόμενο βήμα των ΗΠΑ είναι η επιστροφή στο παρελθόν.
Μετά ήρθε και η οικονομική κρίση του 2008, για να αποτελειώσει και τα δύο κινήματα. Ο νεοσυντηρητισμός στηρίχθηκε στο τεράστιο διαθέσιμο κεφάλαιο χρηματοδότησης του αμερικανικού στρατού στο εξωτερικό. Τα οικονομικά του νεοφιλελευθερισμού προϋπέθεταν ότι ο αμερικάνικος καπιταλισμός θα παρήγαγε πλούτο. Σήμερα, τα όνειρα και των δύο διαλύθηκαν και οι άλλοτε παντοδύναμοι διαμορφωτές πολιτικής εξαφανίστηκαν.
Ακαδημαϊκοί, οικονομολόγοι, πολιτικοί και γνωμηγήτορες βρίσκονται σε διαρκή προσπάθεια πρόβλεψης του επόμενου μεγάλου κινήματος. Κάποιοι παραμένουν εξαιρετικά αισιόδοξοι για την συνέχεια της παγκόσμιας κυριαρχίας των ΗΠΑ -σα να μην έγινε τίποτα. Για παράδειγμα, ο γνωστός ιστορικός Niall Ferguson, συγγραφέας του "The Ascent of Money", δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για να ξεγράψουμε την Αμερική από τον χάρτη. Επιπρόσθετα επεσήμανε ότι η αμερικανική αγορά έχει επανηλλειμένως ανασυνταχθεί, και μάλιστα μετά από πολύ μεγάλες κρίσεις, μέσω της τεχνολογικής ανάπτυξης. Ο Ferguson συνεχίζει λέγοντας ότι η χρηματοπιστωτική κρίση είναι πολύ χειρότερη στο εξωτερικό από ότι στην ίδια τη χώρα.
Εδώ βέβαια θα μας επιτραπεί να διαφωνήσουμε. Σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές, η οικονομική κρίση στην Αμερική έχει μέχρι στιγμής γονατίσει τις περισσότερες πολιτείες, τις επενδύσεις, μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρίες του κόσμου, την απασχόληση κ.λπ.
Οι περισσότεροι, πάντως, παρατηρητές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής είναι απαισιόδοξοι για το μέλλον των ΗΠΑ. Ο πιο πεπεισμένος εκπρόσωπος αυτής της οπτικής είναι ο Andrew Bacevich, που έγραψε στο "The Limits of Power: The End of American Exceptionalism”, ότι διατηρώντας τις παραισθήσεις και το όνειρο της αδιαφιλονίκητης αμερικανικής στρατιωτικής κυριαρχίας τα πράγματα δεν πρόκειται να αλλάξουν. Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ πρέπει πλέον να διακατέχεται από ταπεινοφροσύνη και, το κυριότερο, ρεαλισμό. Ρεαλισμό των δυνατοτήτων της. Ο Bacevich επικρίνει και την διακυβέρνηση Obama, περιγράφοντας την ομάδα εθνικής ασφάλειας που διαμόρφωσε ως "διατηρητές του κατεστημένου και εξαιρετικά παρωχημένους". Κρίνει, δε, ότι η δέσμευση για αποστολή περισσότερων στρατευμάτων στο Αφγανιστάν θα διαιωνίσει την αυτοκαταστροφική, μέχρι τώρα, συμπεριφορά των ΗΠΑ.
Είναι αξιοπρόσεχτο το γεγονός πάντως ότι οι περισσότεροι ιστορικοί, ακαδημαϊκοί, πολιτικοί και world thinkers προτείνουν μια στροφή σε παλαιότερες πολιτικές. Ο νεοσυντηρητικός Robert Kagan, αναπολεί την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Στο βιβλίο του "The Return of History and the End of Dreams" γράφει πως ο διεθνής ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων επέστρεψε και ο κόσμος επιλέγει την ομάδα με την οποία θα ήθελε να συμμαχήσει". Ο Kagan νοσταλγεί ξεκάθαρα τα χρόνια διακυβέρνησης Reagan.
Ο Bacevich από την άλλη προτείνει στις ΗΠΑ "να αφήσουν το Ισλάμ, να παραμείνει ως έχει. Στο τέλος-τέλος οι Μουσουλμάνοι θα πρέπει να ανακαλύψουν μόνοι τους τις ελλείψεις του θρησκευτικού του καθεστώτος, όπως και οι Ρώσοι ανακάλυψαν τα μειονεκτήματα του Μαρξισμού-Λενινισμού".
Η αλήθεια είναι πως η Αμερική στρέφεται ολοένα και περισσότερο στον εαυτό της. Όπως μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν αρνήθηκε να συμμετάσχει στην Κοινωνία των Εθνών. Ακόμα και αν υποστηρίζεται ο διεθνισμός, οι Αμερικάνοι κλείνονται σταδιακά στην αυτάρκεια της χώρας τους, εναντιώνονται στα ξένα προϊόντα, τους μετανάστες, τους διεθνείς νόμους και είναι υπέρ του προστατευτισμού. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε τον Φεβρουάριο του 2009, περίπου οι μισοί από τους Αμερικανούς που ρωτήθηκαν, βλέπουν το εξωτερικό εμπόριο σαν απειλή στην οικονομία και το 65% από αυτούς πιστεύουν ότι η χώρα δαπανά πάρα πολλά χρήματα για την παροχή διεθνούς βοήθειας.
Ίσως είναι καλύτερα που εντέλει δεν προτείνεται τίποτα καινούριο. Το δοκιμασμένο ίσως είναι καλύτερο από το προχωρημένο -το avant-garde. Παρόλα αυτά, σε ένα κόσμο γεμάτο από ασύμμετρες απειλές, που χαρακτηρίζεται από το χάσμα μεταξύ των ιδεών της ελίτ τάξης και των λεγόμενων blue collars, είναι δύσκολο να πιστέψουμε πως το επόμενο βήμα των ΗΠΑ είναι η επιστροφή στο παρελθόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.