Τον τελευταίο καιρό αναρωτιόμουν, και φαντάζομαι δεν ήμουν η μόνη, τι ακριβώς παριστάνει η Γερμανία με την πεισματική της άρνηση να βοηθήσει ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. Ναι, η Ελλάδα ζούσε με περισσότερα από όσα έβγαζε. Ναι, η Ελλάδα παραποίησε τα στοιχεία που παραδίνονταν στην Ένωση και αφορούσαν στη δημοσιονομική της κατάσταση. Ναι, η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από ρουσφετολογία, ραθυμία και διαφθορά. Η Γερμανία όμως, ως εξαιρετικά οξυδερκής χώρα (και το λέω αυτό με την ύψιστη ειρωνική διάθεση), δεν όφειλε, πρώτα στον «εαυτό» της και κατόπιν σε ολόκληρη την Ευρώπη, να αποδείξει ότι βλέπει πέραν του προφανούς; Η Μέρκελ και οι συνεργάτες της δεν φαντάστηκαν δηλαδή ποτέ ότι η κρίση στην Ελλάδα θα ενεργοποιούσε αδιαμφισβήτητα τη διαβόητη Θεωρία Ντόμινο?
Ναι, μάλλον αυτή η προοπτική ήταν παντελώς άγνωστη στους, κατά τα άλλα, πανέξυπνους Γερμανούς, που δεν ανέχονται την κοροϊδία και δε δίνουν βοήθεια ελαφρά τη καρδία. Και όταν λέγαμε βοήθεια, εννοούσαμε δανεισμό με κανονικά επιτόκια και όχι ελεημοσύνη. Δεν υπάρχει περίπτωση, η Commission να μην γνώριζε την κατάσταση που επικρατούσε όχι μόνο στις χώρες του Νότου, αλλά και στο Βέλγιο και την Αγγλία, λόγου χάρη, όπου οι οικονομίες βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσμενή κατάσταση, παρά το ότι οι εκεί ιθύνοντες δεν το διατυμπανίζουν ανά τον κόσμο. Η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία όμως είναι γνωστό τοις πάσι ότι βρίσκονται σε παρόμοια οικονομική κατάσταση με την Ελλάδα, με ελλείμματα που έχουν εκτοξευθεί προ πολλού πέραν του ΑΕΠ τους. Tώρα η Πορτογαλία και η Ισπανία βρίσκονται αντιμέτωπες με τα δυσθεώρητα σπρεντ και τις υποβιβάσεις από τους διάφορους οίκους αξιολόγησης της πιστοληπτικής τους ικανότητας. Και είναι απόλυτα σίγουρο ότι κατόπιν θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες. Άλλωστε τα αμερικανικά κοράκια παραμονεύουν. Η χώρα που γέννησε την κρίση, ουσιαστικά προσπαθεί να την τροφοδοτήσει και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ύπουλα και μεθοδικά...
Η πανέξυπνη Καγκελάριος λοιπόν ήλπιζε ότι η καθυστέρηση της απόφασης παροχής βοήθειας προς την Ελλάδα δε θα επιδρούσε άμεσα στη γενίκευση της κρίσης, τουλάχιστον μέχρι τις αρχές Μαΐου –βλέπε τοπικές εκλογές. Την Τετάρτη όμως το ρολόι χτύπησε. Μέσα σε δύο-τρείς μέρες η κρίση έπληξε πρώτα την Πορτογαλία και κατόπιν την Ισπανία, αναγκάζοντας την Μέρκελ να αναθεωρήσει. Καθώς η κρίση επεκτεινόταν οι πολιτικοί υπολογισμοί έπρεπε να διαγραφούν από την ατζέντα της ή τουλάχιστον να κατέβουν χαμηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων της. Τώρα πλέον βάση έπρεπε να δοθεί στην σταθερότητα του ευρώ, που έχει αντικαταστήσει εδώ και πολλά –ως γνωστόν- χρόνια το πολυαγαπημένο γερμανικό μάρκο.
Η Μέρκελ μετά τη συνάντησή της με τον Straus-Kahn του ΔΝΤ δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να επισπευσθούν και ότι η Γερμανία θα έκανε ό,τι ήταν δυνατό για να προστατεύσει το ευρώ. Όποιοι παρακολούθησαν τις δηλώσεις της, θα διέκριναν και τη δυσαρέσκεια στο πρόσωπό της. Κατά την διάρκεια της δεύτερης συνέντευξης Τύπου, που έλαβε χώρα αργότερα την ίδια μέρα, η Μέρκελ παραπονέθηκε ότι η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ δεν στηρίχθηκε σε «αειφόρους παράγοντες», κάτι που καθιστά εξαιρετικά δύσκολο τον χειρισμό της παρούσας κρίσης. Δήλωσε επίσης ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να επιτρέψουμε να συμβεί στην Ελλάδα, ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, ό,τι συνέβη στη Lehman Brothers. Η διατύπωση βαρύγδουπων δηλώσεων φαντάζει τραγελαφική όταν γίνεται κατόπιν εορτής.
Πάντως σύμφωνα με δημοσκοπήσεις της κοινής γνώμης, που πραγματοποιήθηκαν στην Γερμανία, η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι σταθερά αντίθετη με την παροχή βοήθειας στην Ελλάδα, ενώ τα ΜΜΕ τονίζουν σε ρεπορτάζ τους καθημερινά τον επιπόλαιο τρόπο ζωής των Ελλήνων, τη διαφθορά που επικρατεί και τις συνεχείς «περιηγήσεις» του Έλληνα πρωθυπουργού προς αναζήτηση ελεημοσύνης, εντείνοντας έτσι τη δυσαρέσκεια που επικρατεί στη γερμανική κοινή γνώμη.
Ο Wolfgang Nowak, σύμβουλος του πρώην Καγκελάριου Gerhard Schroeder, είπε ότι «Αν η Μέρκελ έλεγε ότι δίνουμε τώρα λεφτά στην Ελλάδα, θα δεχόταν ισχυρά επίθεση από την αντιπολίτευση». Το κόστος όμως της καθυστέρησης παροχής βοήθειας στην Ελλάδα μεγαλώνει μέρα με τη μέρα και μαζί του ο πιθανός κίνδυνος πλήρους αποσταθεροποίησης του ευρώ. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Joschka Fischer απορεί για αυτή την κωλυσιεργία. «Τα ταμεία αρωγής πρέπει να ανοίξουν, αλλιώς οι αλληλένδετες οικονομίες θα αρχίσουν να καταρρέουν η μία μετά την άλλη». Εκτός αν η Γερμανία πιστεύει ότι θα μείνει σώα και αβλαβής…
Σύμφωνα με τον Jürgen Trittin, έναν εκ των ηγετών του Πράσινου Κόμματος της γερμανικής βουλής, κατά τη συνάντησή του με τον Srauss-Kahn κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ποσό της αρωγής προς την Ελλάδα θα φτάσει τα 160 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα τρία χρόνια, ενώ τα περίπου 32 δισεκατομμύρια θα καλυφθούν από τη Γερμανία. Υπολογίστηκε επίσης ότι το συνολικό ποσό της αρωγής μπορεί να είναι και ακόμα υψηλότερο, φτάνοντας τα 180 δισεκατομμύρια δολάρια. Όταν η Μέρκελ άκουσε το ποσό απάντησε δυσαρεστημένη: «Έχω ζητήσει επανειλημμένως τον τελευταίο καιρό να μην αναφέρονται συγκεκριμένα ποσά, εφόσον δεν συνδέονται, δεν επαληθεύονται και δεν εντάσσονται σε κανένα συγκεκριμένο πλαίσιο/πρόγραμμα".
Αυτή τη δυσαρέσκεια της Μέρκελ έχει φυσικά δικαιολογία. Το μυαλό της και μέχρις εσχάτως οι πράξεις της κινούνται με πυξίδα τις τοπικές εκλογές στην περιοχή Βόρειου Ρήνου-Βεστφαλίας, που θα λάβουν χώρα στις 9 Μαΐου. Οι εκλογές στη συγκεκριμένη περιφέρεια έχουν ιδιαίτερη σημασία, αφού το αποτέλεσμά τους μπορεί να επηρεάσει την ιστάμενη ισορροπία δυνάμεων. Σε τεντωμένο σκοινί δεν κινείται μόνο η τοπική κυβέρνηση, αλλά και ο έλεγχος του συνασπισμού της Μέρκελ επί του παραμελημένου Bundesrat, που πρέπει να υπογράψει για την οποιαδήποτε μελλοντική κυβερνητική δράση.
Έτσι, οι Γερμανοί ψηφοφόροι δεν πρόκειται να δουν με καλό μάτι την αρωγή δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Ελλάδα, ειδικά σε μια περιοχή της Γερμανίας που αντιμετωπίζει εξίσου δυσμενή οικονομική κατάσταση. Ο Andreas Blätte, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Duisburg-Essen της ως άνωθι περιφέρειας είπε πως: «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια διαφωνία που αφορά τα οικονομικά και τον προϋπολογισμό στις τοπικές κοινότητες. Κυριαρχεί η αίσθηση ότι δεν υπάρχουν χρήματα. Σε πολλές από τις τοπικές κοινωνίες δεν ανάβουν τα φώτα το βράδυ και δεν φυτεύονται δέντρα στις κεντρικές δημόσιες πλατείες, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν τα χρήματα. Υπάρχουν γέφυρες που χρειάζονται επισκευή, αλλά η πολιτεία δεν αναλαμβάνει το έργο.»
Από την έναρξη της δεύτερης θητείας της Μέρκελ, πολλοί στρατηγικοί αναλυτές από όλα τα κόμματα δήλωσαν ανήσυχοι για την εξέλιξη των ανοιξιάτικων εκλογών στην περιφέρεια του Βόρειου Ρήνου-Βεστφαλίας. Το κρατίδιο έχει περισσότερους ψηφοφόρους από τον συνολικό πληθυσμό της Ελλάδας και δίνει περίπου το ¼ της συνολικής παραγωγής της Γερμανίας. Καταλαβαίνουμε δηλαδή ότι πρόκειται για ένα ισχυρό κρατίδιο με μεγάλη επιρροή.
Φυσικά η Μέρκελ δεν θα μπορούσε να αγνοήσει το ότι η ήττα στην εν λόγω περιφέρεια, με τους 18 εκατομμύρια κατοίκους της, ήταν ο λόγος που οδήγησε στην εκλογική ήττα στις βουλευτικές εκλογές τον προκάτοχο της θέσης της, αφήνοντάς της το περιθώριο να αναλάβει τα καθήκοντα της Καγκελάριου. Για πολλούς μήνες η κυρία Μέρκελ έπαιζε με τον χρόνο, κάνοντας σκληρές δηλώσεις για την κατάσταση στην Ελλάδα και το υπέρογκο χρέος της και για την ανάγκη της Αθήνας να εφαρμόσει αυστηρότατη δημοσιονομική πολιτική. Ταυτόχρονα ήλπιζε ότι μπορούσε να καθυστερήσει την απόφαση παροχής βοήθειας προς τη χώρα μας. Την πρόλαβαν τα γεγονότα όμως. Πάντως από ότι λέγεται και ακούγεται, ο λαός της Γερμανίας μπροστά στην σταθερότητα του ευρώ, θα αλλάξει στάση. Ειδικά δε μετά τις πρόσφατες εξελίξεις σε Πορτογαλία και Ισπανία.
Ο Gerd Langguth, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, δήλωσε πως αν είχε ληφθεί η απόφαση να μην στηριχθεί η Ελλάδα, ο αντίκτυπος στις εκλογές τους κρατιδίου του Βόρειου Ρήνου-Βεστφαλίας θα ήταν ιδιαίτερα δυσμενής. «Ο κόσμος στη Γερμανία ξέρει ότι αν το εγχείρημα δεν πετύχει, το οικοδόμημα που λέγεται ευρώ θα καταρρεύσει και μαζί του θα καταρρεύσει και η Γερμανία.»