Ταξίδι στον γοητευτικό κόσμο της μόδας
Μόδα. Λέξη ελκυστική, γοητευτική, ευέλικτη, εύηχη, διεθνής. Μόδα για τον άντρα, τη γυναίκα, το παιδί, το σπίτι. Μόδα στο ρούχο, το αξεσουάρ, τα μαλλιά, το μακιγιάζ. Μόδα στην τέχνη, τη γλώσσα, το φέρεσθαι και το σκέπτεσθαι. Οι εποχές τρέχουν, οι άνθρωποι αλλάζουν και η μόδα άλλοτε ακολουθεί και άλλοτε προπορεύεται. Άλλοτε πάλι κάνει τον κύκλο της, επανεμφανιζόμενη πιο δυναμικά. Bohemian, retro, grunge, rock, casual smart, city chic, heroin chic, punk, hippy. Ποιος όμως ορίζει τη μόδα? Ποιος ορίζει το στυλ? Τι θεωρείται διαχρονικό? Τι μπορεί να θεωρηθεί αντικειμενικά όμορφο και καλαίσθητο? Κλασικό ή avant garde? Μόδα για πολλούς ή για λίγους?
Κάθε εποχή είχε το δικό της στυλ. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σχεδιαστές όπως ο Paul Poiret, η Lucille και η Madeleine Vionnet άφησαν το στίγμα τους απεγκλωβίζοντας σιγά-σιγά τα ρούχα από την αυστηρότητα της Εδουαρδινής εποχής. Κατά τη δεκαετία του 1920 και του 1930, και την εμφάνιση της τέχνης του κινηματογράφου, οι αστέρες του Hollywood άρχισαν να αποτελούν πρότυπα της μόδας και της ομορφιάς. Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει το αξεπέραστο στυλ των Clark Gable, Cary Grant, Marlene Dietrich, Greta Garbo ή του fashion icon, Louise Brooks? Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι η Coco Chanel αποτέλεσε τη διαχρονική επιτομή του στυλ με το ανυπέρβλητο μάλλινο ταγιέρ με τις διαγώνιες γραμμές και τα μεγάλα κουμπιά, το little black dress και το άρωμα Chanel Νο5?
Οι δεκαετίες του 1940 και του 1950 ήταν επηρεασμένες από τον πόλεμο, που σημαίνει ότι οι γραμμές του ρούχου ακολούθησαν ένα ελαφρώς στρατιωτικό στυλ. Παρότι τα αποθέματα σε καλλυντικά και προϊόντα για τα μαλλιά ήταν λιγοστά, οι γυναίκες πάντα προσπαθούσαν να δείχνουν κομψές και όμορφες. Ο Christian Dior το 1947 έφερε το new look στη μόδα, με το στενό σακάκι, την ψηλή μέση, την φούστα με μήκος που κάλυπτε όλο το πόδι, αλλά και με τις έξωμες μπλούζες, χρησιμοποιώντας ακριβά υφάσματα και γράφοντας την δική του ιστορία. Οι Grace Kelly, Leslie Caron και Audrey Hepburn ήταν τα πρότυπα της εποχής, φορώντας μαύρα ζιβάγκο, ίσια παπούτσια, μεγάλα σκουλαρίκια κρίκους και έχοντας κοντοκουρεμένα μαλλιά.
Η δεκαετία του 1960 χαρακτηρίστηκε από βαθιές κοινωνικές αλλαγές, προκλητικές φωτογραφήσεις μόδας, τους Beatles, τον πόλεμο του Βιετνάμ, τα retro military και ethnic ρούχα, την pop art, την Jackie Kennedy, τις φωτογραφίες της αποστεωμένης φιγούρας της Twiggy, τα φορέματα της Mary Quant, τα ψυχεδελικά σχέδια του Emilio Pucci, τη δροσερή προσέγγιση του Courrèges και το clean cut σχέδιο του Yves Saint Laurent.
Η δεκαετία του 1970 είχε να παρουσιάσει πολύ ενδιαφέρουσες και πρωτοποριακές τάσεις στη μόδα. Από τη μία, επηρεαζόμενη από τη μουσική και το στυλ disco και hippy, με τα παντελόνια καμπάνα και τα παπούτσια πλατφόρμες, τις ethnic ενδυματολογικές επιλογές της Κίνας, του Μαρόκου και του Θιβέτ, τα περίφημα καφτάνια και με fashion icons την Jane Fonda, τον John Travolta και την Farrah Fawcette. Από την άλλη, επηρεαζόμενη από το στυλ πανκ, που πρωτοεμφανίστηκε στο Λονδίνο, ως αναρχικό και επιθετικό κίνημα. Τα ρούχα της τάσης αυτής συμβάδιζαν με το lifestyle εκείνων που τα φορούσαν. Των νέων, δηλαδή, που δε διέθεταν αρκετά χρήματα, καθότι άνεργοι. Το ανδρόγυνο στυλ punk –που χαρακτηρίστηκε από πολλούς συντηρητικούς ως κακόγουστο- είχε ως βάση το μαύρο χρώμα και συνοδευόταν από πολλά αξεσουάρ, όπως αλυσίδες, παραμάνες, ακόμα και ξυραφάκια, υιοθετήθηκε από πολλούς διάσημους σχεδιαστές κατά τις επόμενες δεκαετίες και παρουσιάστηκε με διάφορες παραλλαγές στις διεθνείς πασαρέλες.
Κατά τη δεκαετία του 1980, η μόδα επηρεάστηκε έντονα από την οικονομική άνθηση. Ο κόσμος άρχισε να αλλάζει με ταχείς ρυθμούς και να γίνεται έντονα καταναλωτικός. Τεράστια εμπορικά κέντρα χτίζονταν σε Αμερική και Ευρώπη. Οι επώνυμες ετικέτες σε αθλητικά ρούχα, αρώματα, ηλεκτρικές συσκευές, αυτοκίνητα και, φυσικά, για ρούχα, αξεσουάρ, τσάντες κ.λπ. γίνονταν σιγά-σιγά σύμβολο status. Με την ολοένα αυξανόμενη χρήση των πιστωτικών καρτών, οι καταναλωτές ένιωσαν ανακούφιση αφού, μετά από χρόνια οικονομικής πίεσης, είχαν επιτέλους, έστω και θεωρητικά μόνο, τη δυνατότητα να ξοδέψουν περισσότερα.
Η μόδα της δεκαετίας είναι χαρακτηριστική. Αυστηρά, επαγγελματικά ταγιέρ για τις γυναίκες (όπως εκείνα που φορούσε η Μάργκαρετ Θάτσερ και η Πριγκήπισσα της Ουαλλίας, Νταϊάνα), μεγάλες βάτες στους ώμους, χρυσά κοσμήματα και αξεσουάρ, όπως το κλασσικό τσαντάκι Chanel με τη χρυσή αλυσίδα, τα πολύχρωμα καπέλα, οι βαλίτσες Louis Vuitton, τα παπούτσια Doc Martins. Το ίδιο υπερβολικό styling ακολουθούν και τα μαλλιά.
Κατά τη δεκαετία του 1990, καμία χώρα δεν προώθησε τη μόδα τόσο επιθετικά όσο η Αμερική, όπου κυριάρχησαν τα ονόματα των Donna Karan, Tommy Hilfiger, Calvin Klein και Ralph Lauren. Ταυτόχρονα, μεγάλα ονόματα μπαίνουν στο χώρο δημιουργίας πανάκριβων υποδημάτων όπως ο Jimmy Choo και ο Manolo Blahnik, ενώ κλασικές αξίες είναι πάντα οι δημιουργίες των οίκων Prada, Gucci, Armani, Louis Vuitton, Chanel και Dior από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Οι Διάσημοι Φωτογράφοι Μόδας
Τι θα ήταν όμως η μόδα χωρίς τους διάσημους φωτογράφους της? Η φωτογραφία άρχισε να εξελίσσεται στις αρχές του 19ου αιώνα, όμως η τεχνολογία της εποχής εκείνης δεν επέτρεπε την μαζική της εκτύπωση. Το 1856, πρώτος ο Adolphe Braun εξέδωσε ένα βιβλίο με 288 φωτογραφίες της Virginia Oldoini, ευγενούς από την Τοσκάνη, που ανήκε στην αυλή του Ναπολέοντος του 3ου. Αυτή αποτέλεσε ουσιαστικά και το πρώτο μοντέλο μόδας.
Η φωτογραφία μόδας πρωτοεμφανίστηκε σε γαλλικά περιοδικά, όπως το La mode practique. To 1909, η Condé Nast ανέλαβε το θρυλικό περιοδικό Vogue. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε τότε στο στήσιμο των φωτογραφιών με ειδικό φόντο και ο πρώτος που το εφάρμοσε ήταν ο Baron Adolf de Meyer, που φωτογράφιζε τα μοντέλα του σε φυσικό περιβάλλον. Μετά την Vogue, κυκλοφόρησε και το αντίπαλο Harper’s Bazaar, και τα δύο αυτά έγιναν οι ηγέτες στο χώρο των περιοδικών μόδας κατά τις δεκαετίες του 1920 και του 1930. Οι διασημότεροι φωτογράφοι της εποχής ήταν οι Edward Steichen, George Hoyningen-Huene, Horst P. Horst και Cecil Beaton, οι οποίοι και μεταμόρφωσαν την φωτογραφία μόδας σε τέχνη. Μέχρι τότε, η Ευρώπη αποτελούσε το επίκεντρο όλης αυτής της δράσης.
Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όμως, η Αμερική πήρε τα ηνία και οι Irving Penn, Martin Munkacsi, Richard Avedon και Louise Dahl Wolfe κυριάρχησαν.
Ο Penn συνεργάστηκε με την αμερικάνικη Vogue για πολλά χρόνια. Η ευκρίνεια, η σύνθεση, η προσεχτική τοποθέτηση των αντικειμένων και των προσώπων χαρακτήρισαν το έργο του. Φωτογράφιζε τα μοντέλα του υπό περίεργες γωνίες, σε φυσικό φως, δημιουργώντας μια δραματική αίσθηση και εστιάζοντας στο πρόσωπο και την έκφρασή του. Διάσημα μοντέλα του οι Marlene Dietrich, Igor Stravinsky, Martha Graham και Marcel Duchamp.
Ο Munkácsi, γύρω στα 1940, υπέγραψε ένα συμβόλαιο συνεργασίας, της μυθώδους αξίας των 100.000 δολαρίων, με το Harper's Bazaar. Συνήθως, φωτογράφιζε εκτός studio, σε παραλίες, φάρμες, λιβάδια, ακόμα και αεροδρόμια. Διάσημα μοντέλα του ήταν οι Katherine Hepburn, Jean Harlow, Louis Armstrong, αλλά και ο Fred Astaire. Το έργο του Munkácsi έτυχε σφοδρής κριτικής, αλλά ταυτόχρονα και θαυμασμού. Ο Richard Avedon είπε για εκείνον ότι «έφερε μια αίσθηση ευτυχίας και ειλικρίνειας σε μια τέχνη που πριν ήταν άχαρη και ψεύτικη. Η τέχνη του αποκρυστάλλωνε την άποψή του για τη ζωή. Την ήθελε υπέροχη...και το κατάφερε!».
Ο Richard Avedon συνεργάστηκε με τη Vogue, το Harper’s Bazaar και το Life, μεταξύ άλλων. Ξέφυγε από το στημένο στυλ των κλασικών φωτογραφιών μόδας, έχοντας τα μοντέλα του σε πλήρη κίνηση, να χαμογελούν, να γελάνε, ακόμη και να είναι στεναχωρημένα. Ο Avedon όμως έδειξε και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για καθημερινά πρόσωπα. Έτσι, μεταξύ των ετών 1979 και 1984, αναζήτησε τα μοντέλα του ανάμεσα σε εργάτες ορυχείων και πετρελαιοπηγών, ανέργους και teenagers. Η μούσα του όμως ήταν η Audrey Hepburn. Είχε πει γι’αυτήν «Αισθάνομαι, και θα αισθάνομαι για πάντα, συντετριμένος για το δώρο αυτό που έχω μπροστά στην κάμερά μου. Δεν μπορώ να ανεβάσω την Audrey ψηλότερα από εκεί που βρίσκεται. Δεν μπορώ να την ερμηνεύσω. Μπορώ μόνο να αποτυπώσω αυτό που έχει η ίδια πετύχει. Αυτό που εκπέμπει είναι το πιο συγκλονιστικό πορτρέτο όλων».
Η Louise Emma Augusta Dahl έγινε γνωστή από την θητεία της στο αμερικάνικο Harper’s Bazaar και τη συνεργασία της με την διάσημη fashion editor, Diana Vreeland. Προτιμούσε να φωτογραφίζει σε μακρυνές περιοχές, όπως η Νότιος Αμερική και η Αφρική, με φυσικό φως. Διάσημα μοντέλα της ήταν οι Mae West, Orson Welles, Colette, Josephine Baker, ενώ ανάκαλυψε τότε την, σε εφηβική ηλικία, Lauren Bacall.
Λίγο αργότερα μεσουράνησαν ο Helmut Newton, με τις περίφημες γυμνές φωτογραφίες του, και ο Herb Ritts, που ήταν από τους αγαπημένους φωτογράφους των top models. Ο Newton φωτογράφισε για λογαριασμό της αυστραλιανής, της βρετανικής και της γαλλικής Vogue, αλλά και για αμέτρητα άλλα γαλλικά και γερμανικά περιοδικά. Οι φωτογραφίες του είχαν ένα ιδιαίτερο στυλ, ερωτικό, φετιχιστικό, στυλιζαρισμένο. Σκοτώθηκε το 2004, όταν έριξε το αυτοκίνητό του πάνω σε τοίχο του πασίγνωστου ξενοδοχείου Chateau Marmont, στο Los Angeles, στο οποίο και διέμενε πολλά χρόνια.
Ο Herb Ritts ήταν ο πιο γνωστός φωτογράφος των δεκαετιών του 1980 και 1990. Διάσημα μοντέλα του ήταν οι Christopher Reeve, Dalai Lama, Elizabeth Taylor, Madonna, Cindy Crawford και πάρα πολλοί άλλοι. Εργάστηκε για τα περιοδικά Interview, GQ, Harper’s Bazaar, Rolling Stone, Vogue, Vanity Fair και Elle και φωτογράφισε ρούχα διάσημων σχεδιαστών, όπως των Armani, Ralph Lauren, Chanel, Versace και Calvin Klein.
Μετά τον θάνατο των Herb Ritts και Helmut Newton, τα ήνια πήραν οι Patrick Demarchelier, Steven Meisel και Mario Testino.
Ο Patrick Demarchelier, από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, φωτογράφιζε για τα εξώφυλλα των μεγαλύτερων περιοδικών μόδας, αλλά έκανε και αμέτρητες, πασίγνωστες διαφημιστικές καμπάνιες, όπως αυτές του Calvin Klein, της GAP, του Versace, της L’Oreal και άλλων. Ήταν επίσης εκείνος που τράβηξε τις παγκοσμίως γνωστές και εκπληκτικές φωτογραφίες των Christie Brinkley και Πριγκήπισσας Νταϊάνα. Πέρυσι, μεταξύ άλλων, έκανε και μια cameo εμφάνιση στην ταινία Sex and the City, ως φωτογράφος της Carrie Bradshaw για λογαριασμό της Vogue.
O Steven Meisel έγινε διάσημος από τη συνεργασία του με την ιταλική και αμερικάνικη Vogue, αλλά και από τη φιλία του με την Madonna. Φωτογράφησε για τις καμπάνιες των Versace, Valentino, Dolce and Gabbana, Calvin Klein και Prada, ενώ ως πανίσχυρος του χώρου, ανέδειξε και πάρα πολλά top models, όπως οι Sasha Pivovarova, Lisa Cant, Snejana Onopka, Coco Rocha, James Rousseau, Jessica Stam, Heather Bratton και Elise Crombez.
Τέλος, ο Mario Testino φωτογράφησε διάσημα μοντέλα και πρόσωπα, όπως μεταξύ άλλων τις Kate Moss, Angelina Jolie, Naomi Campbell και Diana. Έβλεπε τη δουλειά του ως κάτι αμιγώς οπτικό και όχι πνευματικό. Από τις πλέον διάσημες καμπάνιες που ανέλαβε ήταν εκείνη για λογαριασμό της Benetton, που προκάλεσε τότε ποικίλλες αντιδράσεις, και είχε ως θεματικές τη βία μέσα στο σπίτι, τον ρατσισμό, τα ναρκωτικά κ.λπ.
Η φωτογραφία στο χώρο της μόδας ήταν πάντα αλληλένδετη με την κοινωνικοπολιτιστική άποψη περί ομορφιάς. Έτσι, το στυλ και το περιεχόμενο όλων των διάσημων φωτογραφήσεων, που έχουμε δει κατά καιρούς, είναι επηρεασμένα από τις αλλαγές στο γούστο και τις τάσεις των εκάστοτε κοινωνικών και πολιτιστικών γεγονότων. Οι φωτογράφοι στηρίχτηκαν σε κινήματα όπως η art deco, η pop art, ο μινιμαλισμός και η αποδόμηση, για να δημιουργήσουν ευφάνταστες εικόνες μόδας, δημιουργώντας έτσι μια οπτική γλώσσα που εξελίχθηκε ραγδαία από την εποχή της εκλεπτυσμένης ευαισθησίας και την πολυτέλεια της ευμάρειας της αμερικανικής και ευρωπαϊκής οικονομίας των δεκαετιών του 1940 και του 1950. Αποκρυστάλλωσε τη νεανική επαναστατικότητα της δεκαετίας του 1960 και επηρεάστηκε από τον καταναλωτισμό του ’80 και του ’90, για να γίνει κομμάτι της ζωής του σήμερα. Εκείνο που ένωσε το έργο όλων των διάσημων φωτογράφων μόδας ήταν η επιθυμία να βρουν καλλιτεχνικούς και ευφάνταστους τρόπους για να προωθήσουν, να γιορτάσουν και να προσδώσουν λάμψη στις δημιουργίες που απαθανάτιζαν.
Τα 10 πιο ακριβά αντικείμενα μόδας στον κόσμο
1
Ρολόι Chopard με διαμάντια σε σχήμα καρδιάς
25.000.000$
2
Red Hot Fantasy σετ εσωρούχων της Victoria’s Secret
15.000.000$
3
Η νυφική δημιουργία των Renne Strauss και Martin Katz με διαμάντια 150 καρατίων
12.000.000$
4
Βραδυνές γυναικείες γόβες Stuart Weitzman – Le Vian (με διαμάντια 28 καρατίων)
2.000.000$
5
Αντρική γραβάτα του Οίκου Suashish Diamond (με 271 διαμάντια)
220.000$
6
Γυαλιά Ηλίου DG2027B των Dolce and Gabbana
383.600$
7
Imperial Majesty άρωμα (σε κρύσταλλο Baccarat, με διαμάντια και περιστόμιο χρυσού 18 καρατίων)
215.000$
8
Eton αντρικό πουκάμισο με διαμαντένια κουμπιά
45.000$
9
Hermès Crocodile Lindy γυναικεία τσάντα
22.700$
10
Αντρικό κουστούμι Brioni
6.000$
Διάσημα αποφθέγματα για τη μόδα
«Η μόδα είναι αρχιτεκτονική – είναι θέμα αναλογιών» - Coco Chanel
« Η μόδα είναι μια μορφή ασχήμιας τόσο ανυπόφορης, που πρέπει να την αλλάζουμε κάθε έξι μήνες» - Oscar Wilde
«Η γυναικεία μόδα είναι ουσιαστικά η μόδα που δημιουργούν οι άντρες για τις γυναίκες» -Andrea Dworkin
«Τα ψηλά τακούνια εφευρέθηκαν από μια γυναίκα, που την φίλησαν στο μέτωπο» - Christopher Morley
«Μόνο άντρες που δεν ενδιαφέρονται για το γυναικείο φύλο ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν γυναικεία ρούχα. Οι άντρες, που τους αρέσουν οι γυναίκες, ποτέ δεν προσέχουν τι αυτές φορούν» - Anatole France
«Η μόδα γεννιέται μέσα από ασήμαντα γεγονότα, τάσεις και πολιτική και όχι μέσα από κοσμήματα, στολίδια, ρούχα που αντιγράφονται ή από το μήκος μιας φούστας» - Elsa Schiaparelli
«Η μόδα είναι ισχυρότερη και από τον χειρότερο τύρανο» - Λατινική παροιμία
«Η μόδα είναι κάτι το βάρβαρο. Παράγει καινοτομία χωρίς λόγο και προκαλεί την αντιγραφή χωρίς αντίκρυσμα» - George Santayana
«Η μόδα είναι η επιστήμη του «φαίνεσθαι». Εμπνέει εκείνους με την επιθυμία να δείχνονται και όχι να είναι» - Henry Fielding
Φαίη Βασιλειάδου
Μόδα. Λέξη ελκυστική, γοητευτική, ευέλικτη, εύηχη, διεθνής. Μόδα για τον άντρα, τη γυναίκα, το παιδί, το σπίτι. Μόδα στο ρούχο, το αξεσουάρ, τα μαλλιά, το μακιγιάζ. Μόδα στην τέχνη, τη γλώσσα, το φέρεσθαι και το σκέπτεσθαι. Οι εποχές τρέχουν, οι άνθρωποι αλλάζουν και η μόδα άλλοτε ακολουθεί και άλλοτε προπορεύεται. Άλλοτε πάλι κάνει τον κύκλο της, επανεμφανιζόμενη πιο δυναμικά. Bohemian, retro, grunge, rock, casual smart, city chic, heroin chic, punk, hippy. Ποιος όμως ορίζει τη μόδα? Ποιος ορίζει το στυλ? Τι θεωρείται διαχρονικό? Τι μπορεί να θεωρηθεί αντικειμενικά όμορφο και καλαίσθητο? Κλασικό ή avant garde? Μόδα για πολλούς ή για λίγους?
Κάθε εποχή είχε το δικό της στυλ. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σχεδιαστές όπως ο Paul Poiret, η Lucille και η Madeleine Vionnet άφησαν το στίγμα τους απεγκλωβίζοντας σιγά-σιγά τα ρούχα από την αυστηρότητα της Εδουαρδινής εποχής. Κατά τη δεκαετία του 1920 και του 1930, και την εμφάνιση της τέχνης του κινηματογράφου, οι αστέρες του Hollywood άρχισαν να αποτελούν πρότυπα της μόδας και της ομορφιάς. Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει το αξεπέραστο στυλ των Clark Gable, Cary Grant, Marlene Dietrich, Greta Garbo ή του fashion icon, Louise Brooks? Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι η Coco Chanel αποτέλεσε τη διαχρονική επιτομή του στυλ με το ανυπέρβλητο μάλλινο ταγιέρ με τις διαγώνιες γραμμές και τα μεγάλα κουμπιά, το little black dress και το άρωμα Chanel Νο5?
Οι δεκαετίες του 1940 και του 1950 ήταν επηρεασμένες από τον πόλεμο, που σημαίνει ότι οι γραμμές του ρούχου ακολούθησαν ένα ελαφρώς στρατιωτικό στυλ. Παρότι τα αποθέματα σε καλλυντικά και προϊόντα για τα μαλλιά ήταν λιγοστά, οι γυναίκες πάντα προσπαθούσαν να δείχνουν κομψές και όμορφες. Ο Christian Dior το 1947 έφερε το new look στη μόδα, με το στενό σακάκι, την ψηλή μέση, την φούστα με μήκος που κάλυπτε όλο το πόδι, αλλά και με τις έξωμες μπλούζες, χρησιμοποιώντας ακριβά υφάσματα και γράφοντας την δική του ιστορία. Οι Grace Kelly, Leslie Caron και Audrey Hepburn ήταν τα πρότυπα της εποχής, φορώντας μαύρα ζιβάγκο, ίσια παπούτσια, μεγάλα σκουλαρίκια κρίκους και έχοντας κοντοκουρεμένα μαλλιά.
Η δεκαετία του 1960 χαρακτηρίστηκε από βαθιές κοινωνικές αλλαγές, προκλητικές φωτογραφήσεις μόδας, τους Beatles, τον πόλεμο του Βιετνάμ, τα retro military και ethnic ρούχα, την pop art, την Jackie Kennedy, τις φωτογραφίες της αποστεωμένης φιγούρας της Twiggy, τα φορέματα της Mary Quant, τα ψυχεδελικά σχέδια του Emilio Pucci, τη δροσερή προσέγγιση του Courrèges και το clean cut σχέδιο του Yves Saint Laurent.
Η δεκαετία του 1970 είχε να παρουσιάσει πολύ ενδιαφέρουσες και πρωτοποριακές τάσεις στη μόδα. Από τη μία, επηρεαζόμενη από τη μουσική και το στυλ disco και hippy, με τα παντελόνια καμπάνα και τα παπούτσια πλατφόρμες, τις ethnic ενδυματολογικές επιλογές της Κίνας, του Μαρόκου και του Θιβέτ, τα περίφημα καφτάνια και με fashion icons την Jane Fonda, τον John Travolta και την Farrah Fawcette. Από την άλλη, επηρεαζόμενη από το στυλ πανκ, που πρωτοεμφανίστηκε στο Λονδίνο, ως αναρχικό και επιθετικό κίνημα. Τα ρούχα της τάσης αυτής συμβάδιζαν με το lifestyle εκείνων που τα φορούσαν. Των νέων, δηλαδή, που δε διέθεταν αρκετά χρήματα, καθότι άνεργοι. Το ανδρόγυνο στυλ punk –που χαρακτηρίστηκε από πολλούς συντηρητικούς ως κακόγουστο- είχε ως βάση το μαύρο χρώμα και συνοδευόταν από πολλά αξεσουάρ, όπως αλυσίδες, παραμάνες, ακόμα και ξυραφάκια, υιοθετήθηκε από πολλούς διάσημους σχεδιαστές κατά τις επόμενες δεκαετίες και παρουσιάστηκε με διάφορες παραλλαγές στις διεθνείς πασαρέλες.
Κατά τη δεκαετία του 1980, η μόδα επηρεάστηκε έντονα από την οικονομική άνθηση. Ο κόσμος άρχισε να αλλάζει με ταχείς ρυθμούς και να γίνεται έντονα καταναλωτικός. Τεράστια εμπορικά κέντρα χτίζονταν σε Αμερική και Ευρώπη. Οι επώνυμες ετικέτες σε αθλητικά ρούχα, αρώματα, ηλεκτρικές συσκευές, αυτοκίνητα και, φυσικά, για ρούχα, αξεσουάρ, τσάντες κ.λπ. γίνονταν σιγά-σιγά σύμβολο status. Με την ολοένα αυξανόμενη χρήση των πιστωτικών καρτών, οι καταναλωτές ένιωσαν ανακούφιση αφού, μετά από χρόνια οικονομικής πίεσης, είχαν επιτέλους, έστω και θεωρητικά μόνο, τη δυνατότητα να ξοδέψουν περισσότερα.
Η μόδα της δεκαετίας είναι χαρακτηριστική. Αυστηρά, επαγγελματικά ταγιέρ για τις γυναίκες (όπως εκείνα που φορούσε η Μάργκαρετ Θάτσερ και η Πριγκήπισσα της Ουαλλίας, Νταϊάνα), μεγάλες βάτες στους ώμους, χρυσά κοσμήματα και αξεσουάρ, όπως το κλασσικό τσαντάκι Chanel με τη χρυσή αλυσίδα, τα πολύχρωμα καπέλα, οι βαλίτσες Louis Vuitton, τα παπούτσια Doc Martins. Το ίδιο υπερβολικό styling ακολουθούν και τα μαλλιά.
Κατά τη δεκαετία του 1990, καμία χώρα δεν προώθησε τη μόδα τόσο επιθετικά όσο η Αμερική, όπου κυριάρχησαν τα ονόματα των Donna Karan, Tommy Hilfiger, Calvin Klein και Ralph Lauren. Ταυτόχρονα, μεγάλα ονόματα μπαίνουν στο χώρο δημιουργίας πανάκριβων υποδημάτων όπως ο Jimmy Choo και ο Manolo Blahnik, ενώ κλασικές αξίες είναι πάντα οι δημιουργίες των οίκων Prada, Gucci, Armani, Louis Vuitton, Chanel και Dior από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Οι Διάσημοι Φωτογράφοι Μόδας
Τι θα ήταν όμως η μόδα χωρίς τους διάσημους φωτογράφους της? Η φωτογραφία άρχισε να εξελίσσεται στις αρχές του 19ου αιώνα, όμως η τεχνολογία της εποχής εκείνης δεν επέτρεπε την μαζική της εκτύπωση. Το 1856, πρώτος ο Adolphe Braun εξέδωσε ένα βιβλίο με 288 φωτογραφίες της Virginia Oldoini, ευγενούς από την Τοσκάνη, που ανήκε στην αυλή του Ναπολέοντος του 3ου. Αυτή αποτέλεσε ουσιαστικά και το πρώτο μοντέλο μόδας.
Η φωτογραφία μόδας πρωτοεμφανίστηκε σε γαλλικά περιοδικά, όπως το La mode practique. To 1909, η Condé Nast ανέλαβε το θρυλικό περιοδικό Vogue. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε τότε στο στήσιμο των φωτογραφιών με ειδικό φόντο και ο πρώτος που το εφάρμοσε ήταν ο Baron Adolf de Meyer, που φωτογράφιζε τα μοντέλα του σε φυσικό περιβάλλον. Μετά την Vogue, κυκλοφόρησε και το αντίπαλο Harper’s Bazaar, και τα δύο αυτά έγιναν οι ηγέτες στο χώρο των περιοδικών μόδας κατά τις δεκαετίες του 1920 και του 1930. Οι διασημότεροι φωτογράφοι της εποχής ήταν οι Edward Steichen, George Hoyningen-Huene, Horst P. Horst και Cecil Beaton, οι οποίοι και μεταμόρφωσαν την φωτογραφία μόδας σε τέχνη. Μέχρι τότε, η Ευρώπη αποτελούσε το επίκεντρο όλης αυτής της δράσης.
Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όμως, η Αμερική πήρε τα ηνία και οι Irving Penn, Martin Munkacsi, Richard Avedon και Louise Dahl Wolfe κυριάρχησαν.
Ο Penn συνεργάστηκε με την αμερικάνικη Vogue για πολλά χρόνια. Η ευκρίνεια, η σύνθεση, η προσεχτική τοποθέτηση των αντικειμένων και των προσώπων χαρακτήρισαν το έργο του. Φωτογράφιζε τα μοντέλα του υπό περίεργες γωνίες, σε φυσικό φως, δημιουργώντας μια δραματική αίσθηση και εστιάζοντας στο πρόσωπο και την έκφρασή του. Διάσημα μοντέλα του οι Marlene Dietrich, Igor Stravinsky, Martha Graham και Marcel Duchamp.
Ο Munkácsi, γύρω στα 1940, υπέγραψε ένα συμβόλαιο συνεργασίας, της μυθώδους αξίας των 100.000 δολαρίων, με το Harper's Bazaar. Συνήθως, φωτογράφιζε εκτός studio, σε παραλίες, φάρμες, λιβάδια, ακόμα και αεροδρόμια. Διάσημα μοντέλα του ήταν οι Katherine Hepburn, Jean Harlow, Louis Armstrong, αλλά και ο Fred Astaire. Το έργο του Munkácsi έτυχε σφοδρής κριτικής, αλλά ταυτόχρονα και θαυμασμού. Ο Richard Avedon είπε για εκείνον ότι «έφερε μια αίσθηση ευτυχίας και ειλικρίνειας σε μια τέχνη που πριν ήταν άχαρη και ψεύτικη. Η τέχνη του αποκρυστάλλωνε την άποψή του για τη ζωή. Την ήθελε υπέροχη...και το κατάφερε!».
Ο Richard Avedon συνεργάστηκε με τη Vogue, το Harper’s Bazaar και το Life, μεταξύ άλλων. Ξέφυγε από το στημένο στυλ των κλασικών φωτογραφιών μόδας, έχοντας τα μοντέλα του σε πλήρη κίνηση, να χαμογελούν, να γελάνε, ακόμη και να είναι στεναχωρημένα. Ο Avedon όμως έδειξε και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για καθημερινά πρόσωπα. Έτσι, μεταξύ των ετών 1979 και 1984, αναζήτησε τα μοντέλα του ανάμεσα σε εργάτες ορυχείων και πετρελαιοπηγών, ανέργους και teenagers. Η μούσα του όμως ήταν η Audrey Hepburn. Είχε πει γι’αυτήν «Αισθάνομαι, και θα αισθάνομαι για πάντα, συντετριμένος για το δώρο αυτό που έχω μπροστά στην κάμερά μου. Δεν μπορώ να ανεβάσω την Audrey ψηλότερα από εκεί που βρίσκεται. Δεν μπορώ να την ερμηνεύσω. Μπορώ μόνο να αποτυπώσω αυτό που έχει η ίδια πετύχει. Αυτό που εκπέμπει είναι το πιο συγκλονιστικό πορτρέτο όλων».
Η Louise Emma Augusta Dahl έγινε γνωστή από την θητεία της στο αμερικάνικο Harper’s Bazaar και τη συνεργασία της με την διάσημη fashion editor, Diana Vreeland. Προτιμούσε να φωτογραφίζει σε μακρυνές περιοχές, όπως η Νότιος Αμερική και η Αφρική, με φυσικό φως. Διάσημα μοντέλα της ήταν οι Mae West, Orson Welles, Colette, Josephine Baker, ενώ ανάκαλυψε τότε την, σε εφηβική ηλικία, Lauren Bacall.
Λίγο αργότερα μεσουράνησαν ο Helmut Newton, με τις περίφημες γυμνές φωτογραφίες του, και ο Herb Ritts, που ήταν από τους αγαπημένους φωτογράφους των top models. Ο Newton φωτογράφισε για λογαριασμό της αυστραλιανής, της βρετανικής και της γαλλικής Vogue, αλλά και για αμέτρητα άλλα γαλλικά και γερμανικά περιοδικά. Οι φωτογραφίες του είχαν ένα ιδιαίτερο στυλ, ερωτικό, φετιχιστικό, στυλιζαρισμένο. Σκοτώθηκε το 2004, όταν έριξε το αυτοκίνητό του πάνω σε τοίχο του πασίγνωστου ξενοδοχείου Chateau Marmont, στο Los Angeles, στο οποίο και διέμενε πολλά χρόνια.
Ο Herb Ritts ήταν ο πιο γνωστός φωτογράφος των δεκαετιών του 1980 και 1990. Διάσημα μοντέλα του ήταν οι Christopher Reeve, Dalai Lama, Elizabeth Taylor, Madonna, Cindy Crawford και πάρα πολλοί άλλοι. Εργάστηκε για τα περιοδικά Interview, GQ, Harper’s Bazaar, Rolling Stone, Vogue, Vanity Fair και Elle και φωτογράφισε ρούχα διάσημων σχεδιαστών, όπως των Armani, Ralph Lauren, Chanel, Versace και Calvin Klein.
Μετά τον θάνατο των Herb Ritts και Helmut Newton, τα ήνια πήραν οι Patrick Demarchelier, Steven Meisel και Mario Testino.
Ο Patrick Demarchelier, από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, φωτογράφιζε για τα εξώφυλλα των μεγαλύτερων περιοδικών μόδας, αλλά έκανε και αμέτρητες, πασίγνωστες διαφημιστικές καμπάνιες, όπως αυτές του Calvin Klein, της GAP, του Versace, της L’Oreal και άλλων. Ήταν επίσης εκείνος που τράβηξε τις παγκοσμίως γνωστές και εκπληκτικές φωτογραφίες των Christie Brinkley και Πριγκήπισσας Νταϊάνα. Πέρυσι, μεταξύ άλλων, έκανε και μια cameo εμφάνιση στην ταινία Sex and the City, ως φωτογράφος της Carrie Bradshaw για λογαριασμό της Vogue.
O Steven Meisel έγινε διάσημος από τη συνεργασία του με την ιταλική και αμερικάνικη Vogue, αλλά και από τη φιλία του με την Madonna. Φωτογράφησε για τις καμπάνιες των Versace, Valentino, Dolce and Gabbana, Calvin Klein και Prada, ενώ ως πανίσχυρος του χώρου, ανέδειξε και πάρα πολλά top models, όπως οι Sasha Pivovarova, Lisa Cant, Snejana Onopka, Coco Rocha, James Rousseau, Jessica Stam, Heather Bratton και Elise Crombez.
Τέλος, ο Mario Testino φωτογράφησε διάσημα μοντέλα και πρόσωπα, όπως μεταξύ άλλων τις Kate Moss, Angelina Jolie, Naomi Campbell και Diana. Έβλεπε τη δουλειά του ως κάτι αμιγώς οπτικό και όχι πνευματικό. Από τις πλέον διάσημες καμπάνιες που ανέλαβε ήταν εκείνη για λογαριασμό της Benetton, που προκάλεσε τότε ποικίλλες αντιδράσεις, και είχε ως θεματικές τη βία μέσα στο σπίτι, τον ρατσισμό, τα ναρκωτικά κ.λπ.
Η φωτογραφία στο χώρο της μόδας ήταν πάντα αλληλένδετη με την κοινωνικοπολιτιστική άποψη περί ομορφιάς. Έτσι, το στυλ και το περιεχόμενο όλων των διάσημων φωτογραφήσεων, που έχουμε δει κατά καιρούς, είναι επηρεασμένα από τις αλλαγές στο γούστο και τις τάσεις των εκάστοτε κοινωνικών και πολιτιστικών γεγονότων. Οι φωτογράφοι στηρίχτηκαν σε κινήματα όπως η art deco, η pop art, ο μινιμαλισμός και η αποδόμηση, για να δημιουργήσουν ευφάνταστες εικόνες μόδας, δημιουργώντας έτσι μια οπτική γλώσσα που εξελίχθηκε ραγδαία από την εποχή της εκλεπτυσμένης ευαισθησίας και την πολυτέλεια της ευμάρειας της αμερικανικής και ευρωπαϊκής οικονομίας των δεκαετιών του 1940 και του 1950. Αποκρυστάλλωσε τη νεανική επαναστατικότητα της δεκαετίας του 1960 και επηρεάστηκε από τον καταναλωτισμό του ’80 και του ’90, για να γίνει κομμάτι της ζωής του σήμερα. Εκείνο που ένωσε το έργο όλων των διάσημων φωτογράφων μόδας ήταν η επιθυμία να βρουν καλλιτεχνικούς και ευφάνταστους τρόπους για να προωθήσουν, να γιορτάσουν και να προσδώσουν λάμψη στις δημιουργίες που απαθανάτιζαν.
Τα 10 πιο ακριβά αντικείμενα μόδας στον κόσμο
1
Ρολόι Chopard με διαμάντια σε σχήμα καρδιάς
25.000.000$
2
Red Hot Fantasy σετ εσωρούχων της Victoria’s Secret
15.000.000$
3
Η νυφική δημιουργία των Renne Strauss και Martin Katz με διαμάντια 150 καρατίων
12.000.000$
4
Βραδυνές γυναικείες γόβες Stuart Weitzman – Le Vian (με διαμάντια 28 καρατίων)
2.000.000$
5
Αντρική γραβάτα του Οίκου Suashish Diamond (με 271 διαμάντια)
220.000$
6
Γυαλιά Ηλίου DG2027B των Dolce and Gabbana
383.600$
7
Imperial Majesty άρωμα (σε κρύσταλλο Baccarat, με διαμάντια και περιστόμιο χρυσού 18 καρατίων)
215.000$
8
Eton αντρικό πουκάμισο με διαμαντένια κουμπιά
45.000$
9
Hermès Crocodile Lindy γυναικεία τσάντα
22.700$
10
Αντρικό κουστούμι Brioni
6.000$
Διάσημα αποφθέγματα για τη μόδα
«Η μόδα είναι αρχιτεκτονική – είναι θέμα αναλογιών» - Coco Chanel
« Η μόδα είναι μια μορφή ασχήμιας τόσο ανυπόφορης, που πρέπει να την αλλάζουμε κάθε έξι μήνες» - Oscar Wilde
«Η γυναικεία μόδα είναι ουσιαστικά η μόδα που δημιουργούν οι άντρες για τις γυναίκες» -Andrea Dworkin
«Τα ψηλά τακούνια εφευρέθηκαν από μια γυναίκα, που την φίλησαν στο μέτωπο» - Christopher Morley
«Μόνο άντρες που δεν ενδιαφέρονται για το γυναικείο φύλο ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν γυναικεία ρούχα. Οι άντρες, που τους αρέσουν οι γυναίκες, ποτέ δεν προσέχουν τι αυτές φορούν» - Anatole France
«Η μόδα γεννιέται μέσα από ασήμαντα γεγονότα, τάσεις και πολιτική και όχι μέσα από κοσμήματα, στολίδια, ρούχα που αντιγράφονται ή από το μήκος μιας φούστας» - Elsa Schiaparelli
«Η μόδα είναι ισχυρότερη και από τον χειρότερο τύρανο» - Λατινική παροιμία
«Η μόδα είναι κάτι το βάρβαρο. Παράγει καινοτομία χωρίς λόγο και προκαλεί την αντιγραφή χωρίς αντίκρυσμα» - George Santayana
«Η μόδα είναι η επιστήμη του «φαίνεσθαι». Εμπνέει εκείνους με την επιθυμία να δείχνονται και όχι να είναι» - Henry Fielding
Φαίη Βασιλειάδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.