Η επιχειρηματικότητα στη Βόρεια Ελλάδα (δημοσίευση στο περιοδικό Αυτοκίνηση)

Η επιχειρηματικότητα στη Βόρεια Ελλάδα, εν μέσω οικονομικής κρίσης

Η κατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα

«Η παρούσα οικονομική κρίση μπορεί να θεωρηθεί ως η σοβαρότερη από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου», είχε δηλώσει τον Μάρτιο ο πρώην πρόεδρος της Fed, Αλαν Γκρίνσπαν, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στους Financial Times.
Στη σκιά της οικονομικής ύφεσης, που πλήττει την αγορά, βρίσκεται και η Ελλάδα, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, με κυριότερα χαρακτηριστικά: το κλείσιμο πολλών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, την αύξηση χρεών και δανείων, την αύξηση ακάλυπτων επιταγών, τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας και της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων, τα άδεια μαγαζιά και τη μειωμένη αγοραστική κίνηση. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι και η κατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που προέκυψαν από έρευνα που διενήργησε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), σε 197 μέλη του.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η ρευστότητα αποτελεί το βασικότερο πρόβλημα των επιχειρήσεων, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία δηλώνουν ότι έχουν επηρεαστεί πολύ αρνητικά από την οικονομική κρίση, ενώ μεγάλη μερίδα εκτιμά ότι η κατάσταση θα χειροτερεύσει στους επόμενους μήνες. Το 88% των επιχειρήσεων έχουν δει τα κέρδη τους να μειώνονται, ενώ τα κέρδη αυτά παρουσίασαν πτώση της τάξης του 55%. Αυτό, όπως ήταν φυσικό, οδήγησε τους επιχειρηματίες σε περικοπές λειτουργικών δαπανών, μείωση εξόδων για διαφήμιση, διακοπή παραγωγής επιλογής προϊόντων, ακόμα και σε κατάργηση τομέων επιχειρηματικής δραστηριότητας (ευτυχώς σε μικρό ποσοστό), αφού δε βλέπουν φως στο τούνελ, τουλάχιστον για το επόμενο εξάμηνο και μέχρι το τέλος του 2009.
Σε πτώση βρίσκεται και ο τουριστικός κλάδος, αφού η εξέλιξη της κίνησης στα τουριστικά θέρετρα της Βορείου Ελλάδος επιβεβαίωσε τις δυσοίωνες προβλέψεις για μείωση κατά 15% περίπου, σε σχέση με πέρυσι. Το ποσοστό αυτό αφορά κυρίως την περιοχή της Χαλκιδικής, ενώ συρρίκνωση του τουριστικού ρεύματος περίπου 30% από την Ουγγαρία και 5%-10% από την Πολωνία, είχαν προβλέψει και οι ξενοδόχοι της Πιερίας, οι οποίοι, όμως, ευελπιστούσαν ότι θα καλύψουν το κενό από τη Βουλγαρία, τη Σερβία και τη Ρωσία.
Για τις επιχειρήσεις της Βορείου Ελλάδας, οι δέκα προτάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης, με την ιεράρχηση που προέκυψε βάσει των απαντήσεων του ερωτηματολογίου του ΣΒΒΕ ήταν:
1. Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων
2. Πληρωμή των οφειλών του κράτους προς τις επιχειρήσεις
3. Παροχή ενισχύσεων και κινήτρων για τη διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας
4. Δημιουργία προγράμματος εξόδου από την κρίση πέντε ετών τουλάχιστον με συμφωνία όλων των κοινωνικών εταίρων
5. Πάταξη της διαφθοράς στο δημόσιο τομέα
6. Λιγότερο αυστηροί κανόνες δανειοδότησης επιχειρήσεων
7. Αύξηση των δημόσιων επενδύσεων
8. Μείωση των συντελεστών φορολογίας
9. Άμεση προκήρυξη των προγραμμάτων ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας του ΕΣΠΑ
10. Αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής

Πως απαντά το κράτος
Στις αρχές Ιουνίου του τρέχοντος έτους διοργανώθηκε, από το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης, στη Θεσσαλονίκη ημερίδα με θέμα: «Η ΕΥΡΩΠΗ ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ – Μηχανισμοί Στήριξης της Επιχειρηματικότητας στη Μακεδονία και τη Θράκη», στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του Υπουργού, Σταύρου Καλαφάτη, για την ενίσχυση των διαύλων επικοινωνίας της βορειοελλαδικής επιχειρηματικής κοινότητας με ευρωπαϊκές δομές στήριξης της επιχειρηματικότητας.
Ο υπουργός υποδέχτηκε, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Πλούταρχο Σακελλάρη, ο οποίος και συναντήθηκε με πολλούς εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης και της Επιχειρηματικής Κοινότητας της Βόρειας Ελλάδας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να σημειώσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αποτελεί τον μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό οργανισμό του κόσμου, που κατά τη διάρκεια του 2008 προέβη σε χρηματοδοτήσεις ύψους 58 δισεκατομμυρίων ευρώ, που διανεμήθηκαν σε 180 χώρες, ενώ το 2009 συμμετέχει, με χρηματοδοτήσεις ύψους 70 δις ευρώ, στην προσπάθεια αντιμετώπισης της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ δήλωσε ότι οι βασικοί στόχοι θα είναι η ανάπτυξη της οικονομίας στη Βόρεια Ελλάδα, η δημιουργία αναπτυξιακών έργων, η βελτίωση της ποιότητας ζωής, η ανάπτυξη των αστικών και περιφερειακών περιοχών, αλλά ιδιαίτερα η αναζωογόνηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Πιο αναλυτικά, στη διάρκεια της εκδήλωσης, αλλά και κατά τη σύσκεψη του Επιχειρηματικού Φόρουμ Μακεδονίας–Θράκης, που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα, ο κ. Καλαφάτης, ο κ. Σακελλάρης και ο Ειδικός Γραμματέας Ανταγωνιστικότητας του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ελευθέριος Σταυρόπουλος, παρουσίασαν στους εκπροσώπους επιμελητηρίων και επιχειρηματικών φορέων της Βόρειας Ελλάδας:
-Τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις της Κυβέρνησης με στόχο την αναζωπύρωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος, τα έργα υποδομής που υλοποιούνται, καθώς και τα αναπτυξιακά προγράμματα για το τρέχον έτος.
-Τις δυνατότητες που έχουν οι επιχειρηματίες της Βόρειας Ελλάδας για αξιοποίηση των κεφαλαίων ενίσχυσης επενδυτικών σχεδίων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
-Την πορεία αλλά και την τρέχουσα εξέλιξη του Επιχειρηματικού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ή τη δημιουργία νέων.

Η πρωτοβουλία του Υπουργείου Μακεδονίας–Θράκης, έγινε δεκτή με θετικά σχόλια από τους εκπροσώπους της επιχειρηματικής κοινότητας που ζήτησαν να συνεχιστεί η προσπάθεια για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αλλά και την άμεση ενημέρωση της επιχειρηματικής κοινότητας, για τα μέτρα στήριξης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

Τι αποκαλύπτουν οι μελέτες του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαχειριστικής Ανάπτυξης και πως σχολίασε ο Πρόεδρος του ΣΒΒΕ

Παρά τις υποσχέσεις και τις προσπάθειες της Κυβέρνησης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαχειριστικής Ανάπτυξης (IMD), κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η Ελλάδα κατέλαβε την 52η θέση στην Παγκόσμια Κατάταξη Ανταγωνιστικότητας, μεταξύ των 57 χωρών που μελετώνται από το διεθνές ινστιτούτο, σημειώνοντας πτώση κατά δέκα θέσεις σε σχέση με την περυσινή κατάταξη.

Στις επιμέρους κατηγορίες δεικτών η κατάταξη της Ελλάδας το 2009 σε σχέση με το 2008 ήταν η ακόλουθη:
1. Στον τομέα της «Οικονομικής Αποδοτικότητας», η Ελλάδα υποχώρησε κατά τέσσερις θέσεις και από την 48η το 2008, βρέθηκε στην 52η .
2. Στον τομέα της «Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας», υποχώρησε κατά επτά θέσεις και από την 46η το 2008, βρέθηκε στην 53η .
3. Στον τομέα της «Επιχειρηματικής Αποτελεσματικότητας», απώλεσε επτά θέσεις και από την 42η το 2008 βρέθηκε στην 49η .
4. Στον τομέα των «Υποδομών», η Ελλάδα παρέμεινε στη διετία 2008–2009 στην 35η θέση της διεθνούς κατάταξης.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο Πρόεδρος του ΣΒΒΕ επεσήμανε ότι αποτυπώνουν με ρεαλισμό την πραγματική εικόνα της Ελληνικής Οικονομίας, αφού προέκυψαν από την εφαρμογή του εσωστρεφούς μοντέλου της οικονομίας που ακολουθήθηκε, το οποίο στηρίχθηκε και στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην κατανάλωση. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για τη βελτίωση της παραγωγικότητάς τους και την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν όμως είναι εύλογα. Πως η επιχείρηση θα καταβάλλει προσπάθεια, χωρίς την πραγματική αρωγή του κράτους; Πως η επιχείρηση θα επενδύσει, την στιγμή που το πρόβλημα της ρευστότητας κλονίζει την αγορά; Πως οι εργαζόμενοι θα στηρίξουν τους κλάδους, στους οποίους εργάζονται, όταν οι απολύσεις έχουν γίνει πλέον ρουτίνα; Όταν το ελαστικό ωράριο ακόμα και η αμισθί εργασία αρχίζουν και γίνονται πάγιες πολιτικές των επιχειρήσεων που προσπαθούν να επιβιώσουν;