Ο Abdul Farouk Abdulmutallab και η αποτυχημένη τρομοκρατική ενέργεια

Ένας 23χρονος Νιγηριανός, που δήλωσε πως συνδέεται με την Al Qaeda, προσπάθησε να πυροδοτήσει εκρηκτικό μηχανισμό σε διατλαντική πτήση της Παρασκευής 25 Δεκεμβρίου 2009, λίγο πριν την προσγείωση στο αεροδρόμιο του Detroit. Ένας από τους επιβάτες μόλις συνειδητοποίησε τι σχεδίαζε, τον άρπαξε γρήγορα, όπως είπαν άλλοι επιβάτες, και η πτήση της Northwest 253 από το Amsterdam προσγειώθηκε ασφαλώς. Ο ύποπτος μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο για να του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες, αφού ο μηχανισμός προτού απενεργοποιηθεί πήρε φωτιά, προκαλώντας του εγκαύματα.

Το FBI διερευνά φυσικά το περιστατικό, που ο Λευκός Οίκος όμως χαρακτήρισε ως τρομοκρατική πράξη. Οι ιθύνοντες δηλώνουν ότι δε διατίθενται να ανεβάσουν το Terrorism Alert επίπεδο –που στην παρούσα είναι στο πορτοκαλί- για τις διεθνείς και εσωτερικές πτήσεις. Παρόλα αυτά, η διεύθυνση Homeland Security δήλωσε ότι οι επιβάτες «θα περάσουν από πιο εντατικούς ελέγχους, έτσι ώστε να διασφαλιστούν οι αεροπορικές συγκοινωνίες».

Ο ύποπτος λέγεται Abdul Farouk Abdulmutallab. Το όνομα δόθηκε με επιφύλαξη από τις αμερικανικές αρχές, αφού διενεργείται ακόμα έλεγχος. Σύμφωνα πάντως με τα δελτία ειδήσεων των καναλιών ABC και NBC, ο Abdulmutallab παρακολουθεί μαθήματα στο College London, όπου και σπουδάζει μηχανολόγος. Από ότι φαίνεται το όνομα του 23χρονου ήταν στις λίστες υπόπτων, αλλά όχι σε εκείνους που βρίσκονται υπό επιτήρηση. Ο Abdulmutallab είπε στους ομοσπονδιακούς ότι συνδέεται με την Al Qaeda και ταξίδεψε στην Υεμένη για να πάρει τον μηχανισμό αλλά και τις οδηγίες λειτουργίας του. Οι Αρχές πρέπει φυσικά να διερευνήσουν την αλήθεια των λεχθέντων του δράστη και θα πραγματοποιήσουν ενδελεχείς έρευνες για να το διαπιστώσουν.

Σύμφωνα με τις Αρχές ο Abdulmutallab είχε κολλήσει με ταινία στο πόδι του μια σκόνη και κατόπιν θα χρησιμοποιούσε μια σύριγγα για να αναμίξει χημικά με την σκόνη, όντας στο αεροπλάνο. Όπως είπε ο διπλανός του στο κάθισμα του αεροπλάνου, κάποια στιγμή ο δράστης ζήτησε μια κουβέρτα για να σκεπαστεί. Και από ότι φαίνεται εκείνος την ήθελε για να μπορέσει να ανακατέψει τα υλικά χωρίς να τον αντιληφθούν. Όμως επειδή δεν είχε καλή οπτική επαφή και επειδή από ότι φαίνεται ήταν λίγο ερασιτεχνική η προσπάθεια, τα πόδια του πήραν φωτιά, αφού κατά λάθος πυροδοτήθηκε ο μηχανισμός.

Όταν προσγειώθηκε το αεροπλάνο –στο οποίο επέβαιναν 278 επιβάτες και 11 μέλη πληρώματος-, περικυκλώθηκε από αστυνομικά, πυροσβεστικά αλλά και νοσοκομειακά. Σύμφωνα με τις Αρχές ο σκοπός του μηχανισμού ήταν να προκαλέσει πυρκαγιά και όχι να εκραγεί. Αυτοί οι μηχανισμοί, όπως γίνεται αντιληπτό, προκαλούν λιγότερη ζημιά σε σύγκριση με τους εκρηκτικούς. Τα απομεινάρια του ελέγχονται τώρα ενδελεχώς από το FBI για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ομοιότητες με άλλους που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν. Και από ότι διαπιστώθηκε είχε όντως ξαναχρησιμοποιηθεί από τον Richard C. Reid, Βρετανό πολίτη που είχε εκπαιδευτεί από την Al Qaeda στο Αφγανιστάν. Εκείνος είχε αποπειραθεί να θέσει σε λειτουργία εκρηκτικό μηχανισμό, που ήταν κρυμμένος στα παπούτσια του, κατά τη διάρκεια πτήσης από το Παρίσι στο Μαϊάμι τον Δεκέμβριο του 2001. Ο Reid συνελήφθη στην Βοστώνη, δήλωσε ένοχος και καταδικάστηκε σε ισόβια ποινή φυλάκισης.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν, βέβαια, είναι βροχή. Στα αεροδρόμια τι ακριβώς γίνεται? Που είναι η ασφάλεια που πρέπει να υπάρχει? Εφόσον ο Abdulmutallab ήταν στις λίστες των «επικίνδυνων», γιατί δεν ήταν υπό επιτήρηση? Γιατί η Αμερικανική Πρεσβεία του Λονδίνου –εφόσον ήταν στις λίστες των επικίνδυνων- του χορήγησε διετή visa τον Ιούνιο του 2008 για να μπαινοβγαίνει άνετα στη χώρα? Μήπως ήταν για να παρακολουθούν τις κινήσεις του? Δεν έπρεπε κανονικά να του έχει απαγορευτεί η είσοδος στη χώρα? Σύμφωνα με τις Αρχές, από τότε που πήρε τη visa επισκεπτόταν την Αμερική δύο φορές το χρόνο. Ξέρουμε ότι στην Al Qaeda υπάρχει άκρα μυστικότητα, όπως και σε όλες τις παρόμοιες οργανώσεις. Άραγε αληθεύουν οι δηλώσεις του Νιγηριανού ότι έλαβε εκπαίδευση από τη διαβόητη τρομοκρατική οργάνωση και ότι η πράξη του ήταν υπό τις οδηγίες της? Πως και τόσο εύκολα δήλωσε την σύνδεσή του με αυτήν, ξέροντας ότι θα αντιμετωπιζόταν ιδιαίτερα αυστηρά? Μήπως δεν υπάρχει σχέση με την Al Qaeda, αλλά εκείνος το δήλωσε για εντυπωσιασμό, αφού έτσι κι αλλιώς η προσπάθειά του πήγε «χαμένη»?

Εντέλει στον δράστη απαγγέλθηκε η κατηγορία της απόπειρας καταστροφής αεροσκάφους και της χρήσης εκρηκτικού μηχανισμού κατά τη διάρκεια πτήσης. Η κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες χρεώνεται από 20 χρόνια φυλάκισης. Απομένει να δούμε… αν την «αποτυχημένη» προσπάθεια θα ακολουθήσει κάποια άλλη… που μπορεί να μην είναι. Με φόβο παρακολουθούμε την ανενόχλητη δράση της Al Qaeda, που παρά τις εντατικές προσπάθειες της Αμερικής αλλά και ολόκληρου του κόσμου, συνεχίζει ακάθεκτη. Φαίνεται ότι όποια μέτρα και αν εφαρμόζονται, οι τρομοκράτες βρίσκουν πάντα τρόπο να τα ξεπερνούν. Φαίνεται ότι οι τρομοκράτες περιμένουν υπομονετικά και όταν χαλαρώνουν τα πράγματα στον τομέα της ασφάλειας –όσο καιρό κι αν παίρνει αυτό- χτυπάνε ξανά με μίσος και αδυσώπητη οργή.

Woodrow Wilson – Μια βιογραφία, John Milton Cooper Jr. (Εκδόσεις Alfred A. Knopf) Δημοσίευση στην Λογοτεχνική Επιθεώρηση Stella's Literary Bistro

Σύμφωνα με αξιολογήσεις ιστορικών, που αναφέρονται στη ζωή και κυρίως το έργο των κατά καιρούς Αμερικανών Προέδρων, ο Woodrow Wilson έχει πάντα μια θέση στο τοπ 10. Σε ένα γκάλοπ που έλαβε πρόσφατα χώρα, το τοπ 3 αποτελείτο από τους Lincoln, Washington και Franklin Roosevelt, δηλαδή δύο προέδρους που έδρασαν σε περίοδο πολέμου και ένα στρατηγό. Ο George W. Bush περιγράφτηκε ως «Wilsonian» μετά την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά βέβαια αυτό δεν ήταν ακριβώς κομπλιμέντο. Ο Barack Obama, από την άλλη, πολιτικά αρχάριος και κάτοχος Nobel Ειρήνης, προτιμά να συγκρίνεται με τον Lincoln και τον Roosevelt ή ακόμα και με τους Truman και Reagan. Φαίνεται ότι σήμερα ο μόνος που πλέον ενδιαφέρεται για τον Wilson είναι ο οικοδεσπότης των ειδήσεων του καναλιού Fox, Glenn Beck, που αναζητά τις ρίζες της σημερινής κρίσης στην σκοτεινή περίοδο WW, με τους φόρους εισοδήματος, την πολεμική προπαγάνδα και τα περίεργα οικονομικά σύμβολα.

Η νέα βιογραφία του John Milton Cooper Jr. επιχειρεί να αναβιώσει τον Wilson στον 21ο αιώνα –όχι απλά για να διηγηθεί την προεδρική του θητεία και ζωή, αλλά και για να εξηγήσει τον λόγο για τον οποίο αξίζει τον θαυμασμό των Αμερικανών. Ο ίδιος, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin, αφιέρωσε τη ζωή του στην σπουδή του Wilson, της περιόδου προεδρίας του αλλά και των παραμέτρων που την επηρέασαν. Το πρώτο του βιβλίο «The Vanity of Power», που εκδόθηκε το 1969, εξέταζε την πολιτική απομόνωσης που υιοθέτησε η Αμερική, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τότε έγραψε για την Κοινωνία των Εθνών, για την αντιπαλότητα του Wilson με τον Roosevelt, αλλά και για κάθε σημαντικό σημείο της καριέρας του πρώτου. Το συγκεκριμένο βιβλίο όμως ανήκει σίγουρα στο λογοτεχνικό εκείνο είδος της απόλυτης βιογραφίας -θα το χαρακτηρίζαμε και ένα έργο ζωής για τον συγγραφέα αυτό.

Πως φαίνεται λοιπόν ο Wilson σήμερα? Όχι, όπως θα νομίζαμε, λέει ο Cooper. Δεν ήταν απλά ένας ψυχρός διανοούμενος ή ένας μεσσίας -δύο στερεοτυπικοί χαρακτηρισμοί που γεννήθηκαν μετά τον αποτυχημένο αγώνα του στην Κοινωνία των Εθνών. Ο Cooper υποστηρίζει ότι όπως ακριβώς και o Carl Marx, ο Wilson θα δυσκολευόταν ιδιαίτερα να αναγνωρίσει τα αλαζονικά χαρακτηριστικά που του έχουν προσάψει, αφού ο ίδιος ήταν ένας ζεστός, ευφυής οικογενειάρχης, με ταλέντο στην πολιτική και αγάπη στις μεγάλες ιδέες. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο Wilson ήταν ένας πραγματικά διορατικός ηγέτης, που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τον ρου της ιστορίας.

Το πολιτικό ταλέντο του Wilson φανερώθηκε κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Princeton, όπου και διαμόρφωσε ένα εκρηκτικό και συνάμα βαθιά διανοουμενίστικο πρόγραμμα σπουδών. Κατόπιν, έγινε κυβερνήτης του New Jersey, για δύο χρόνια, όπου η αποφασιστική και προοδευτική του στάση ενάντια στη δημοκρατική μηχανή τον έβαλε σε προεδρική τροχιά. Ως Πρόεδρος, ο Wilson επέδειξε μια μοναδική νομοθετική δεινότητα, που θα μπορούσε να συγκριθεί ίσως μόνο με αυτήν του Roosevelt και του Johnson. Σε λιγότερο από δύο χρόνια μπόρεσε να εγκαθιδρύσει την Federal Trade Commission και το Federal Reserve, ενώ πραγματοποίησε και αναδιάρθρωση των νόμων για τους φόρους, το trust και τους δασμούς –κάτι πολύ προοδευτικό για την εποχή εκείνη. Το πιο σημαντικό βέβαια ήταν ότι κατάφερε να διατηρήσει σε σταθερή θητεία 18 μηνών το Κογκρέσο, που ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία του πολιτικού θεσμού.

Ο Cooper διηγείται μοναδικά την άνοδο του Wilson, ακολουθώντας την πολιτική του πορεία. Επικεντρώνεται στις πολιτικές συναντήσεις και τα συνέδρια στα οποία συμμετείχε και όχι τόσο στα κοινωνικά κινήματα που έλαβαν χώρα κατά την εποχή του. Από την άλλη διαβάζουμε πολύ ευχάριστα και για τη καθημερινότητα του πρώην Προέδρου, από την ώρα που έφτανε στη δουλειά, το μεσημεριανό του ύπνο, την ενασχόλησή του με το γκολφ. Από ότι φαίνεται λίγο άλλαξε το πρόγραμμα αυτό μετά το 1914, όταν άρχισε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τον επόμενο χρόνο ο Wilson βρήκε χρόνο να ξαναπαντρευτεί και να φύγει για έναν μήνα του μέλιτος που διήρκησε 3 εβδομάδες, αλλά και να ξαναγυρίσει για να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις του ανηλεούς πολέμου.

Ο Cooper σκιαγραφεί τον Wilson σαν έναν άνθρωπο έξυπνο, σκεπτόμενο, διορατικό αλλά και βαθιά προβληματισμένο για τις επιπτώσεις του πολέμου. Το εγκεφαλικό όμως που έπαθε το 1919, του άφησε τα κουσούρια, που εντέλει σημάδεψαν την πολιτική του κληρονομιά. Ο Cooper το περιγράφει ως ένα πραγματικά τραγικό γεγονός για τη ζωή του Προέδρου: «Ο δυναμικός χαρακτήρας αυτού του εφευρετικού και χαρισματικού ηγέτη μετετράπη σε συναισθηματικά ασταθή και φαντασιόπληκτο». Το πρόβλημα υγείας επέφερε βέβαια και ένα χάος στη διαδικασία πολιτικής διαδοχής, αφού ο Wilson, μη έχοντας επίγνωση της κατάστασής του, εξακολουθούσε να ασκεί τα καθήκοντά του και να σχεδιάζει την επανεκλογή του.

Διαβάζοντας το βιβλίο θα έλεγα ότι σε πολλά σημεία η βιογραφία αυτή γίνεται υπερβολική, αφού ο Cooper φέρεται να τρέφει μια περίεργη συμπάθεια στον Wilson, παρουσιάζοντάς τον σαν άγιο. Βέβαια, αναγνωρίζει ότι δεν ήταν ο τέλειος Πρόεδρος, ειδικά σε ότι αφορούσε θέματα ρατσισμού και πολιτικών ελευθεριών, αλλά σίγουρα του προσδίδει προτερήματα που απλά δεν υφίσταντο και όλως περιέργως χρεώνει τα λάθη του, όχι στον ίδιο, αλλά στους συνεργάτες του. Πάντως, εν γένει ο Cooper φαίνεται ότι έχει κάνει μια πολύ καλή, εκ βαθέων έρευνα, που αποδείχτηκε ένα πολύ ευχάριστο ανάγνωσμα.

Το απόρρητο έγγραφο για τα πυρηνικά του Ιράν

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News 28/12/2009

Δικαιολογημένος θόρυβος έχει δημιουργηθεί σχετικά με τη δράση του Ιράν στον τομέα παραγωγής πυρηνικών. Χρήζει προσοχής το γεγονός ότι παρά τις κυρώσεις –που συσχετίζονται με την εισαγωγή πρώτων υλών- που έχουν εφαρμοστεί στη χώρα, το Ιράν έχει αποκτήσει θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που οδηγούν στη δημιουργία πυρηνικών όπλων, σύμφωνα με πληροφορίες τόσο ιθυνόντων του ΟΗΕ, όσο και ειδικών αναλυτών της Δύσης και της Μέσης Ανατολής. Μία απόρρητη αναφορά που διέρρευσε πριν λίγο καιρό σε βρετανική εφημερίδα κάνει λόγο για την υψηλή τεχνογνωσία της χώρας στο τομέα παραγωγής πυρηνικών, αλλά και για τα πειράματα που κάνουν Ιρανοί επιστήμονες. Βέβαια, δεν υπάρχει τρόπος εξακρίβωσης της αυθεντικότητας του εγγράφου αυτού, παρόλα αυτά αν το περιεχόμενο είναι αληθές, αυτό σημαίνει ότι η ιρανική κυβέρνηση βρίσκεται σε διαρκή προσπάθεια απόκτησης γνώσεων επί της κατασκευής πυρηνικών όπλων, κάτι που αρνείται όμως εδώ και χρόνια.

Σύμφωνα με την Hillary Rodham Clinton οι διπλωματικοί κύκλοι του Λευκού Οίκου έχουν επανειλημμένα προσπαθήσει να κάνουν διάλογο με το Ιράν, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Η Clinton είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους: «Δε νομίζω ότι υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ έχουν προσπαθήσει, αλλά δεν υπάρχει καμία σχεδόν ανταπόκριση από την άλλη πλευρά».

Όλα τα έγγραφα που έχουν έρθει στο φως, αλλά και οι αναλύσεις των ειδικών, καταδεικνύουν ότι οι Ιρανοί έχουν αποκτήσει πάρα πολλές γνώσεις που αφορούν την εκμετάλλευση ουρανίου και την παραγωγή εκρηκτικών που χρησιμοποιούνται στα πυρηνικά όπλα. Παρόλο που η αμερικανική κατασκοπεία πίστευε πως το Ιράν είχε σταματήσει την έρευνα το 2003, Ευρωπαίοι και Ασιάτες αναλυτές κατέδειξαν στοιχεία που απεδείκνυαν ότι η χώρα συνεχίζει ακάθεκτη να ασχολείται με τον τομέα αυτό. Σύμφωνα με ειδικούς της CIA, το Ιράν έχει φτάσει σε ένα πολύ καλό επίπεδο εγχώριας κατασκευής βασικών εξαρτημάτων που συναποτελούν μια πυρηνική κεφαλή. Η ικανότητα κατασκευής συμβαδίζει και με τις γνώσεις που απαιτούνται για τον εμπλουτισμό του ουράνιου. Βέβαια, η Τεχεράνη αναγκαστικά και προς το παρόν πρέπει να στηρίζεται σε εξωτερική παραγωγή υλικών και εξαρτημάτων, αλλά το επίπεδο τεχνογνωσίας είναι πλέον πολύ υψηλό και όπως αναφέρει η προαναφερθείσα αναφορά: «Το Ιράν έχει επαρκείς πληροφορίες για να σχεδιάσει και να παράγει έναν πυρηνικό, εκρηκτικό μηχανισμό».

Η κυβέρνηση του Ιράν επιμένει ότι αντιτίθεται στα πυρηνικά όπλα και τονίζει ότι οι τεχνολογίες που πλέον κατέχει και που έχουν ανησυχήσει τη Δύση, προορίζονται μόνο για ειρηνικούς σκοπούς. Ταυτόχρονα όμως περηφανεύεται ότι έχει την ικανότητα να αναπτύξει τεχνολογία, παρά τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τον ΟΗΕ. Ο Ali Soltanieh, εκπρόσωπος του Ιράν στο IAEA στη Βιέννη, δήλωσε σε μια συνέντευξή του στην Washington Post, το περασμένο φθινόπωρο, ότι Ιρανοί μηχανικοί κατέχουν πλέον την πυρηνική επιστήμη, συμπληρώνοντας ότι: «Πρέπει να ευχαριστήσουμε τους Αμερικανούς για τις κυρώσεις που μας επέβαλλαν, γιατί αυτό βοήθησε στην ενίσχυση της ενότητας στη χώρα μας».

Η αναφορά που διέρρευσε, πρωτοδημοσιεύτηκε στους Times του Λονδίνου, ουσιαστικά περιέγραφε το τετραετές πλάνο του Ιράν να σχεδιάσει και να κατασκευάσει έναν αντιδραστήρα, ο οποίος είναι σχεδόν βέβαιο ότι προορίζεται για στρατιωτική χρήση. Φυσικά το δισέλιδο έγγραφο –που είναι γραμμένο σε Φάρσι- δε φέρει ούτε ημερομηνία, ούτε υπογραφή, αλλά οι Times υποστηρίζουν ότι γράφτηκε το 2007, τέσσερα χρόνια αφότου οι Αμερικανοί πίστευαν ότι οι Ιρανοί είχαν σταματήσει την έρευνα. 

Παρόλο που το έγγραφο δεν κάνει αναφορά για δημιουργία πυρηνικών κεφαλών, περιγράφει τη δουλειά που έχει γίνει σε γνωστικά πεδία που συσχετίζονται με την παραγωγή πυρηνικών όπλων, υποστηρίζει ο David Albright, πρώην επιθεωρητής οπλικών συστημάτων που είδε την συγκεκριμένη αναφορά, αλλά και άλλα σχετικά έγγραφα. Βέβαια, δεν υπάρχει και καμία ένδειξη ότι οι Ιρανοί έχουν αποφασίσει την κατασκευή όπλων, αλλά από την άλλη, η πρόοδος που έχει λάβει χώρα δεν αφορά ούτε ειρηνικούς σκοπούς, ούτε η έρευνα σταμάτησε ποτέ.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα πληροφορία που υπάρχει στην αναφορά είναι ότι το Ιράν φαίνεται να έχει προχωρήσει στην κατασκευή ενός μικρού εργοστασίου ουρανίου σε ένα βουνό, βόρεια της αρχαίας, ιερής πόλης Qom. Στα τέλη Οκτωβρίου, επιθεωρητές του IAEA ανακάλυψαν, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους σε κάποιες λιγότερο γνωστές πυρηνικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται κοντά στην πόλη Isfahan, 600 βαρέλια βαρέως ύδατος, ένα τοξικό υγρό που χρησιμοποιείται στην παραγωγή πλουτωνίου. Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε πως: «Ήταν έκπληξη για εμάς. Είχαμε υποθέσει ότι οι Ιρανοί το είχαν προμηθευτεί από κάπου αλλού, αλλά κανείς ουσιαστικά δεν ήξερε τι συμβαίνει. Κανείς δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να παραχθεί τόσο μεγάλος όγκος από αυτό το υλικό, στο μικρό εργοστάσιο, στο Khonab, που είναι ανενεργό τα τελευταία 3 χρόνια. Το Ιράν κλήθηκε να εξηγήσει την προέλευση της ομολογουμένως μεγάλης ποσότητας βαρέως ύδατος που βρέθηκε στις εγκαταστάσεις και η απάντηση ήταν ότι το κατασκεύασαν οι ίδιοι.

Τώρα, το αν οι Ιρανοί αποφάσισαν να κατασκευάσουν πυρηνική βόμβα, δεν είναι σαφές. Το 2003 πάντως, όταν η χώρα εκτέθηκε αναφορικά με το εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου, η κυβέρνηση διέταξε τη διακοπή της έρευνας. Όμως, σύμφωνα επίσημους αναλυτές, η διαταγή αυτή αφορούσε μόνο τις ομάδες που εργάζονταν στον τομέα κατασκευής μιας πυρηνικής κεφαλής που θα τοποθετείτο σε έναν από τους πυραύλους που διαθέτει η χώρα. Ο δύσκολος τομέας κατασκευής καύσιμου ουρανίου συνεχίστηκε και τώρα πλέον το Ιράν μπορεί να παράγει 4 τύπους μηχανών που λειτουργούν σε υπερηχητικές ταχύτητες, για τη δημιουργία του καυσίμου αυτού, που χρησιμοποιείται τόσο σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, όσο και για την παραγωγή πυρηνικών όπλων. 

Σύμφωνα με ενδείξεις, η έρευνα για την κατασκευή βομβών ξανάρχισε μετά το 2005, όταν ανέλαβε την προεδρία ο Mahmoud Ahmadinejad. Όπως δήλωσαν Γερμανοί ιθύνοντες, το 2007 το Ιράν αγόρασε πολλά μηχανήματα, των οποίων η λειτουργία σχετίζεται άμεσα με πυρηνικές δοκιμές. Ένα από αυτά τα μηχανήματα ήταν μια κάμερα, ρωσικής κατασκευής, των 40.000 δολαρίων, που χρησιμοποιείται για την καταγραφή γεγονότων υψηλών ταχυτήτων που λάμβαναν χώρα στα εργαστήρια. Στην έρευνα, αυτές οι κάμερες χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στη βαθμονόμηση της ακρίβειας χρονομετρημένων εκρήξεων, που πυροδοτούν μια σειρά πυρηνικών αντιδράσεων. Αυτές οι κάμερες βέβαια έχουν και άλλες βιομηχανικές χρήσεις, αλλά σύμφωνα με αναλύσεις του Ινστιτούτου Επιστημονικής και Διεθνούς Ασφάλειας, το συγκεκριμένο μοντέλο δημιουργήθηκε από τη θυγατρική του All-Russia Research Institute of Experimental Physics, του πρωτοπόρου εργαστηρίου πυρηνικών όπλων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η θυγατρική αυτή εταιρία, Bifo, έχει συν-πραγματοποιήσει έρευνα για τα κρουστικά κύματα μιας έκρηξης, που χρησιμοποιούνται σε πυροδοτήσεις αντιδραστήρων. Αξιοσημείωτο είναι Ρώσοι επιστήμονες, με εμπειρία σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, επισκέφτηκαν το Ιράν το 2003 για να εκπαιδεύσουν το προσωπικό των εργοστασίων, που εργάζεται στην κατασκευή πυροδοτικών μηχανημάτων για πυρηνικές βόμβες, σύμφωνα με δυτικούς αναλυτές που ενημερώθηκαν περί των επισκέψεων αυτών.

Που κρύβεται άραγε η αλήθεια; Πως θα αντιδράσει το Ισραήλ, που σύμφωνα με δηλώσεις της κυβέρνησης τον Απρίλιο, ήταν έτοιμο να επιτεθεί στις εγκαταστάσεις του Ιράν; Φυσικά, μια ενδεχόμενη επίθεση του Ισραήλ σημαίνει ότι αναγκαστικά θα γίνουν πτήσεις πάνω από τα εδάφη της Ιορδανίας και του Ιράκ, όπου οι ΗΠΑ έχουν ισχυρή παρουσία. Πάντως η ισραηλινή κυβέρνηση έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι δεν θα ανεχτεί πυρηνική απειλή από το Ιράν, τονίζοντας πως: «Όταν κατασκευαστεί η βόμβα θα είναι πλέον αργά. Θα επιτεθούμε οπωσδήποτε, με ή χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ». Τάδε έφη ο Υπουργός Αμύνης του Ιράν. Με φόβο, προφανώς, θα παρακολουθήσουμε τη συνέχεια. Όχι μόνο της δράσης του Ιράν, αλλά και της αντίδρασης ΗΠΑ, Κίνας, Ισραήλ και Ρωσίας.

Στη δύση του χρόνου - Περασμένα ξεχασμένα?

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News 21/12/2009

Δέκα ακόμα μέρες πριν το τέλος της πολυτάραχης φετινής χρονιάς. Πως θα βλέπουν άραγε οι ιστορικοί το 2009 σε δέκα, είκοσι, τριάντα χρόνια από σήμερα? Θα φαντάζει άραγε η ορκωμοσία του Obama ή το βιβλίο της Palin ως σημαντικά γεγονότα? Ο Rob Kirkpatrick υποστήριξε ότι το 1969 ήταν το έτος που άλλαξε τα πάντα, αφού με το βιβλίο του μας ταξίδεψε από το Chappaquiddick στο Woodstock και από την κοινωνική εξέγερση του Stonewall στην πρώτη αποστολή στο φεγγάρι. Ο Christian Caryl θεώρησε ότι το 1979 ήταν σημαντική χρονιά, έχοντας ως πρωταγωνίστρια την Margaret Thatcher, που ξεκίνησε την αναδόμηση της πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και των παγκόσμιων οικονομικών. Στα αξιομνημόνευτα γεγονότα του 1989 ήταν βέβαια και η πτώση του Τοίχους του Βερολίνου, αλλά ο Michael Meyer στο βιβλίο του «Η χρονιά που άλλαξε τον κόσμο» υποστηρίζει πως ήταν μεν μια σημαντική χρονιά, αλλά όχι για τους προφανείς λόγους. Ήταν σημαντική η χρονιά γιατί ο κόσμος διεξήγαγε τα λάθος συμπεράσματα. Το 1999 πάλι ήταν μια χρονιά που πέρασε στα αζήτητα, ως έτος αδιάφορο, χωρίς αξιοπρόσεχτα γεγονότα, που να άλλαξαν τον ρου της ιστορίας.

Κατά το 2009 τα είδαμε όλα σχεδόν. Κρίση, φόρους, ΑΕΠ σε κατάσταση υστερίας, εκλογές, συνόδους κορυφής για το κλίμα, φωτιές, σεισμούς, το Ιράν και το Αφγανιστάν σε κέφια, δολοφονίες τραγουδιστών, πανδημίες. Το 2009 είχε πολλά…αλλά μελλοντικά πως θα φαντάζει άραγε? Ως σημαντική χρονιά ή ως μια συλλογή από 365 μέρες, όπου έλαβαν χώρα η μια καταστροφή μετά την άλλη? Η ανασκόπηση του χρόνου –σαν έννοια, αλλά και ημερολογιακά- γέννησε ένα λογοτεχνικό είδος –από δημοσιογράφους και κυρίως ιστορικούς-, που φορέθηκε πολύ. Το «1776» του David McCullough, το «Paris 1919» της Margaret MacMillan, το «1959: Το έτος που άλλαξε τα πάντα» του Kaplan κ.ά. Σύμπτωση ή όχι, ότι τα περισσότερα βιβλία-ανασκοπήσεις γράφονται την τελευταία χρονιά πριν το τέλος κάθε δεκαετίας? 2009, 1959, 1969, 1979, 1989… Το σίγουρο είναι ότι όλα αυτά τα έργα –άλλες φορές με εκ βάθους αναλύσεις, άλλες φορές περισσότερο ως ευχάριστα αναγνώσματα του Σαββατοκύριακου- μας βοηθούν να δούμε τι μετρά περισσότερο, στα μάτια των μελλοντικών ιστορικών, δημοσιογράφων και κριτικών. Η πολιτική, η οικονομία, τα παγκόσμια πολιτιστικά γεγονότα, οι φυσικές καταστροφές, οι πόλεμοι, οι κοινωνικές εξεγέρσεις, η τρομοκρατία? Πως οι μελλοντικοί ιστορικοί θα δουν το 2009? Πως θα το αναλύσουν, συνδέσουν, κατανοήσουν και ερμηνεύσουν?

Στο καλοκαιρινό τεύχος του Intelligent Life (που εκδίδεται από τον Economist) διαβάσαμε τις προβλέψεις διαφόρων συγγραφέων και δημοσιογράφων για τα σημαντικά γεγονότα που ίσως σημαδέψουν περισσότερο αυτή τη χρονιά, αλλά και τα πρόσωπα που ενδεχομένως ξεχώρισαν στα μάτια τους. Το 2009 είχε σημαντικές αναφορές. Δεν ήταν μόνο η ορκωμοσία του πρώτου μαύρου προέδρου για τις ΗΠΑ ή η συνέχεια της οικονομικής κρίσης. Πιο μεγάλη εντύπωση για τον δυνητικό αντίκτυπό της έκανε η σύνοδος κορυφής της Κοπεγχάγης για το κλίμα. Όχι μόνο για αυτή καθεαυτή ανάληψη της πρωτοβουλίας, αλλά και για τη μελλοντική της κατάληξη. Ποια θα είναι η δράση? Θα εφαρμοστεί? Θα έχει αποτέλεσμα? Είναι λίγο περίεργο. Η ιστορία να αλλάζει ή να ερμηνεύεται πριν καν συμβεί…

Το ίδιο μπορεί να συμβεί και για κάθε μεγάλο γεγονός που έλαβε χώρα αυτή τη χρονιά. Αν η οικονομική κρίση συνεχιστεί, τότε το 2009 ίσως να μείνει στη μνήμη λόγω του πρόσφατα εκδοθέντος βιβλίου της Palin: το τουρ του βιβλίου που άλλαξε την Αμερική ή το μυθιστορηματάκι που προέβαλε το αμερικανικό ΑΕΠ ως κυρία στα πρόθυρα νευρικής αποσύνθεσης? Και οι δύο ιστορίες αληθινές είναι και αυθεντικές.

Αν η προεδρία του Obama επιφέρει φυλετική αρμονία, τότε η ομιλία του στην Φιλαδέλφεια τον Μάρτιο του 2008 ήταν η αρχή των πάντων. Αν όχι, θα φανεί ότι ανέλαβε περισσότερα από όσα μπορούσε πραγματικά να πραγματοποιήσει. Αν το Αφγανιστάν συνετιστεί, τότε η στρατηγική του Λευκού Οίκου θα φανεί ως αποτελεσματική. Αν το Ιράκ έρθει αντιμέτωπο με περισσότερη βία και χάος, τότε η έμφαση που έδωσε ο Obama σε αυτόν τον αναγκαστικό πόλεμο, θα αποδειχτεί ως η μεγαλύτερη τραγική ειρωνεία της ιστορίας. Αν η οικονομία ξεφύγει της δεύτερης βουτιάς στα άπατα, ίσως αυτή η χρονιά καθορίσει τη σχέση κυβέρνησης και επιχειρηματικότητας. Αν σκάσει μια ακόμα φούσκα, τότε όλα τα δήθεν μέτρα τόνωσης της οικονομίας, θα αποδειχτούν κούφια.

Για την Ελλάδα τα πράγματα ήταν μια από τα ίδια. Πολιτικά σκάνδαλα, οικονομία σε ελεύθερη πτώση, κλείσιμο επιχειρήσεων, ανεργία στα ύψη, κουρασμένοι πρωθυπουργοί και εκλογές, φωτιές, πράσινες υποσχέσεις, απεργίες. Κόσμος απογοητευμένος, χωρίς πολλές φορές ελπίδα για το μέλλον. Στην Ελλάδα έχουμε καταντήσει να ζούμε μέρα για τη μέρα. Όχι για το τι μπορεί δυνητικά να συμβεί ή το τι μπορούμε να κάνουμε μετά από μερικούς μήνες, αλλά για το πώς θα βγάλουμε τη μέρα. Κανένα σχέδιο, καμία προοπτική, κανένα όνειρο. Σαν να είμαστε κομπάρσοι ενός θιάσου χωρίς έργο. Το μόνο που φαίνεται να βγάζει από την ανία μια μεγάλη μερίδα του κόσμου είναι κάποια πρόσωπα της επικαιρότητας, που θαμπώνουν το γυαλί της τηλεόρασης. Και όχι απαραίτητα με την καλή έννοια...

Η ευχάριστη έκπληξη έρχεται από αλλού όμως. Ο κόσμος του βιβλίου αντιστέκεται με πείσμα στην κρίση. The Athens Review of Books, Book Press, Book Voice και ένα σωρό άλλοι οδηγοί free press και μη, ξεφυτρώνουν υπενθυμίζοντάς μας πως το βιβλίο ζει και θα ζει πάντα. Μελέτες έχουν δείξει ότι σε περιόδους κρίσεων, οι άνθρωποι στρέφονται στην εκπαίδευση και τη διανόηση. Ίσως γιατί εκεί κρύβεται κάποια ελπίδα. Η ελπίδα ότι το μυαλό μπορεί να ανοιχτεί, να ονειρευτεί και να δει πιο πέρα –κάπου, που δεν υπάρχουν όρια-, ακόμα και όταν τα πράγματα δεν είναι ιδανικά ή έστω καλά.

Μπορεί το 2009 να μην ήταν 1776 ή 1989, αλλά τουλάχιστον φαίνεται ότι είχε κάποια παγκόσμια δυναμική. Ίσως το σημαντικό γεγονός να μην έλαβε χώρα ακόμα, αλλά να γεννήθηκε αυτή τη χρονιά και να βγάλει καρπούς την επόμενη. Το ερώτημα είναι: Μας έχει μείνει υπομονή και ελπίδα, για να δούμε τους καρπούς?

Δεκέμβριος 2009 - Η ανατομία ενός γεγονότος (Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News)

Με αποτροπιασμό παρακολουθήσαμε και πάλι την καταστροφή της Αθήνας, από αναρχικούς και αντιεξουσιαστές την Κυριακή που μας πέρασε. Είναι γνήσιον απορίας το πότε ακριβώς κατάφερε να παρεισφρήσει αυτή η λέξη, ως δόκιμος όρος, στο λεξιλόγιό μας και να γίνει μόδα. Τι σημαίνει αντιεξουσιαστής? Τι σημαίνει αναρχία? Ποιος επωφελείται από την αναρχία? Ποιο κράτος έχει μπορέσει να επιβιώσει υπό καθεστώς αναρχίας? Ο αντιεξουσιαστής τελικά τι ακριβώς πρεσβεύει?

Την περασμένη Κυριακή, 6 Δεκεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, πραγματοποιήθηκε το μνημόσυνο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, σε πολύ ήρεμο κλίμα. Η συνέχεια όμως ήταν εκ των προτέρων γνωστή. Κατά τη διάρκεια της πορείας που ακολούθησε, η γνωστή-άγνωστη ομάδα ξέφυγε και άρχισε ο πόλεμος με τα καδρόνια, τις πέτρες και τα μάρμαρα, με θύματα πολίτες, πανεπιστημιακούς καθηγητές, αστυνομικούς, δημόσια κτίρια, περιουσίες πολιτών και τράπεζες. Γιατί? Πως συνδέεται η καταστροφή της ξένης περιουσίας με τον θάνατο ενός παιδιού? Πως συνδέεται το δολοφονικό μένος ενάντια στον πρύτανη, κύριο Κίττα, ο οποίος δέχτηκε επίθεση με καδρόνια και λοστούς και υπέστη βαρύτατες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις? Πως συνδέεται το κάψιμο της ελληνικής σημαίας με όλα αυτά? Ποιος αλήθεια μπορεί να είναι τόσο βλάσφημος? Το σύμβολο του έθνους, η ελευθερία, η έννομη τάξη και η δημοκρατία διεκδικήθηκαν με τόσο πάθος σε αυτή τη μικρή χώρα. Με ποιο δικαίωμα, με τι επιχείρημα, με τι ψυχή κατεβάζεις τη σημαία του έθνους? Με τι ψυχή την καις και ανεβάζεις το «Α»?

Σημείο των καιρών. Σιγά-σιγά η επέτειος του Πολυτεχνείου περνάει σε δεύτερη μοίρα. Οι εορτασμοί είναι πλέον πιο ειρηνικοί και χαρακτηρίζονται από περισσότερη σύνεση, σκέψη και αναλογισμό των γεγονότων που έλαβαν χώρα το ’74. Η μνήμη βαραίνει και οι νέοι αναζητούν καινούριο προσανατολισμό. Τώρα ο «εχθρός» δεν είναι πλέον η Αμερική (δεν κατάλαβα ποτέ, όσο κι αν μελέτησα τα γεγονότα, γιατί οι πορείες στις 17 Νοεμβρίου κατευθύνονται πάντα στην Αμερικανική Πρεσβεία). Τώρα εχθρός είναι το ίδιο το κράτος. Τώρα εχθρός είναι η Ελλάδα. Ναι, είναι αλήθεια ότι τα πράγματα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια δεν είναι καθόλου καλά. Δεν είναι μόνο η δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας και της πλειοψηφίας των κατοίκων της. Δεν είναι η μία ή η άλλη κυβέρνηση. Δεν είναι μόνο η ακρίβεια και η παντελής έλλειψη τάξης και σεβασμού. Η παιδεία, η ανεργία, το ήθος της πολιτικής. Όλα δοκιμάζονται.

Η ελευθερία λόγου είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε πολίτη. Είναι δικαιολογημένη λοιπόν η διαδήλωση? Φυσικά και είναι. Ο πολίτης πρέπει να εισακούγεται. Πρέπει να φωνάζει, αν κάτι τον δυσαρεστεί. Πρέπει να διεκδικεί. Από τη διεκδίκηση του δίκαιου όμως μέχρι τον παραλογισμό της καταστροφής ξένης περιουσίας και τις δολοφονικές απόπειρες ενάντια σε αστυνομικούς και πολίτες υπάρχει τεράστια διαφορά. Γιατί εκεί δεν υπάρχει απολύτως κανένα δίκαιο.

Ο φόβος που ζήσαμε τον περασμένο Δεκέμβρη ήταν κάτι ασύλληπτο. Η Αθήνα θύμιζε βομβαρδισμένη πόλη. Μύριζε καπνός από τα χημικά, τα καμένα σκουπίδια και τις χειροβομβίδες κρότου-λάμψης. Τα ελικόπτερα των καναλιών πετούσαν πάνω από το κέντρο. Οι Αθηναίοι, όπως και οι κάτοικοι άλλων πόλεων της Ελλάδας που δοκιμάστηκαν από παρόμοια γεγονότα, ζούσαμε σαν όμηροι, σαν εγκλωβισμένοι, παρακολουθώντας την παράλογη καταστροφή μαγαζιών, αυτοκινήτων, μνημείων, εκκλησιών, πανεπιστημιακών σχολών. Προσπαθούσαμε να πάμε στις δουλειές μας, διακινδυνεύοντας τη σωματική μας ακεραιότητα. Θυμάμαι να περπατάω στην έρημη Ακαδημίας, ανάμεσα σε κάδους και φωτιές που έκαιγαν, πατώντας σε τζάμια, πέτρες και σίδερα. Είδα αναποδογυρισμένα, μισοκαμμένα οχήματα και αστυνομικούς με πολυβόλα στα χέρια. Και η αλήθεια είναι ότι δεν ήθελα να το ζήσω αυτό.

Λένε ότι «με την εξέγερση διεκδικούν την ελευθερία και την αξιοπρέπεια». Πρεσβεύουν την «επανακατάληψη του χώρου και του χρόνου της ελευθεριακής συνείδησης». Η ελευθερία και η αξιοπρέπεια όμως δεν πρέπει να σταματούν όταν αρχίζουν η ελευθερία και η αξιοπρέπεια του διπλανού? Η συνείδηση μπορεί να συνεχίσει να είναι ελεύθερη, με την πνευματική της έννοια. Ελευθερία δε σημαίνει κάνω ό,τι θέλω. Ελευθερία δε σημαίνει καταστρέφω. Το κράτος δεν καταστρέφεται αν καεί ένα μαγαζί, ένα αυτοκίνητο ή μια τράπεζα. Το κράτος δε μπορεί και δεν πρέπει να καταστραφεί, γιατί ορίζει μια μορφή τάξης, που πρέπει να ακολουθείται για να επιτευχθεί ανάπτυξη, ευμάρεια, για να κινηθεί η αγορά, για να υπάρχει συνεννόηση με τα γειτονικά και μη κράτη. Το κράτος είναι η δημοκρατία. Οι άνθρωποι που εμείς επιλέγουμε να μας κυβερνήσουν είναι ο ορισμός της δημοκρατίας. Και αυτό δεν μπορεί να καταπατάται. Η κοινωνική εξέγερση, η επανατοποθέτηση του ιδεολογικού προσανατολισμού, η διεκδίκηση ενός καλύτερου αύριο οφείλει να ξεκινά από μέσα μας πρώτα.

Οι συγκεκριμένες εξεγέρσεις δε θα βαφτίζονταν εξεγέρσεις αν δεν συμπεριελάμβαναν βίαια επεισόδια. Όμως, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η πλειοψηφία των νέων δεν ταυτίστηκε με τις περυσινές καταστροφές, ούτε συμμετείχε στις διαδηλώσεις. Η εξέγερση, τόσο η περυσινή και λιγότερη η φετινή, δεν ήταν μαζική, αφού σε αυτή συμμετείχαν λιγότεροι από 8.000 άνθρωποι –και φέτος ακόμα λιγότεροι-, ελάχιστο ποσοστό εκ των οποίων παρεκτράπη. Φυσικά και δεν επεδείχθη ποτέ ούτε ίχνος γενναιότητας και αυτοθυσίας, αφού είναι πολύ εύκολο να κινείσαι πίσω από την κουκούλα και με την παθητική άμυνα της αστυνομίας. Ούτε φυσικά και ετίθετο θέμα αυθόρμητης αντίδρασης στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική «ασφυξία». Το ερώτημα λοιπόν είναι. Ποιες ήταν οι πολιτικές προεκτάσεις της περυσινής, αλλά και της φετινής «εξέγερσης»? Υπήρχαν άραγε πολιτικές προεκτάσεις ή ήταν απλά η αφορμή να γεννηθούν νέες τρομοκρατικές οργανώσεις και να δικαιολογηθούν δολοφονικές και μη επιθέσεις σε πνευματικά και πολιτικά πρόσωπα? Η κοινωνία αφυπνίστηκε? Ή μήπως ήρθε η ώρα να αντιληφθεί το κόστος της αναπαραγωγής μιας ξεπερασμένης «συνήθειας», μέσα από την οποία γεννιούνται παρόμοια γεγονότα?

Paris Meets Miles Davis

Paris, the city that the famous Jazz player, Miles Davis, loved so much, honors him with a large exhibition, which includes musical instruments, photographs, costumes, album covers, scores and numerous items from Davis’ life. The exhibition opened on October 16th in the Cité de la Musique in Paris, with the title “We want Miles” and the subtitle “Le jazz face a sa legend”, which means “Jazz meets the Legend” and will last until January 17th, 2010. It follows Miles Davis’ personal journey, from his childhood years in East Saint Louis, to his last concert in La Villette, in Paris, just a few weeks before his death.

Miles Davis (1926-1992) was one of the most famous and respected Jazz musician of all times. Creatively speaking, his professional life was impressive: His aggressive and audacious musical approaches (from bebop in the ’40s until the ultimate combination of hip-hop and jazz in the ’90s), the fact that he was respected by all music fans and his amazing ability to direct his shows, made him the leading artistic personality that he was.

Usually, exhibitions challenge just the eye. This unique Parisian one is challenging two senses: hearing and vision. The known curator Vincent Bessier avoided the simple personal items’ presentation and followed the artist’s “evolutions-revolutions” of his musical career. Among the exhibits are a number of trumpets, including the 1950’s famous Martin Magna one, brightly painted blue and green, as well as a Fender electrical piano and a Fodera Monarch Deluxe bass, which was used for the recording of the album “Tutu” in 1986. All these musical instruments interconnected Davis’ music with the technological evolution. The exhibition also includes numerous photographs, signed by famous photographers, original stage costumes from shows, rare handwritten documents related to his music deals, album covers, from the “Birth of Cool” of 1949-1954 to Prestige and Columbia records, and psychedelic posters from the 1970s.

It’s really incredible to observe that all the items in the exhibition are presented discreetly, without emphasizing their cult nature. There are also videos excerpts from his concerts, giving the visitor the chance to actually live these musical events in different levels, while there are also private cabins where someone can hear any available recording. With an impeccable chronological structure, the exhibition follows Miles Davis: from meeting Charlie Parker and Dizzy Gillespie in the mid ’40s until he worked his way up to the top, becoming the ultimate jazz musician and leader of major musical trends, such as cool jazz, hard bop, free jazz, fusion etc. Additionally presented are historical landmarks of his career and also people he worked with. It’s known that many famous jazz players started their careers by being members of groups, like John Coltrane, Herby Hancock, Bill Evans, Wayne Shorter, Chick Corea, John Mc Lauphlin, Jerry Malligan, Keath Jaret and so many more.

We could easily compare this exhibition with the one that took place last year in the Museum du Quai Branly, in Paris, which focused on the connection between jazz and fine arts. However, the Miles Davis’ exhibition is not focusing on that, even though there are two great pieces exhibited there. One is the “Bird of Paradise” (1984) and the other is “Horn Players” (1983), both by Jean Michel Basquiat. These two masterpieces were exhibited to illustrate the attraction of famous artists, like Miles Davis, Charlie Parker and Dizzy Gillepsie and art.

The amazing thing about this exhibition is that it manages to demonstrate the interconnection between the personality and the work of Miles Davis. Oddly enough, every time he was moving forward from one music trend to the next -from cool jazz to hard bop and from free jazz to fusion etc.- it was like he was disavowing all the previous ones. But that was not true. Every new trend was technically and theoretically announcing the next one. The only thing that was changing had to do with technology. From acoustic to electric. And this is illustrated in the exhibition, as it is structured in two levels: the first level covers the acoustic years and the second one the electrical years. In the acoustic level, black and white dominates, in the shape of a jazz iconography in the night. In the electric level, there is an explosion of colors, the universe and the stars!

“We Want Miles” is the first big exhibition, dedicated to the last Jazz star. Miles Davis’ personal records, which haven’t yet been fully appreciated and used, are in the hands of his friends, his daughter Cheryl, his son Erin (two out of his four kids, who now live in California) and his nephew Vince Willbourn. Everybody agreed to loan rare scores, which were considered lost, letters and photographs for this amazing exhibition in Paris, the city that made such a great impression and played such a great part in Davis’ life.

Κρίση: Απόηχος ή κραυγή; (Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News 07/12/2009)

Tεράστια έκπληξη προκάλεσε η είδηση του οικονομικού αδιεξόδου, στο οποίο περιήλθε το Εμιράτο του Dubai. Μεγάλα οικονομικά ανοίγματα, υπέρογκα ποσά πιστώσεων, μικρή παραγωγή πετρελαίου, έντονο το στοιχείο της υπερβολής στον κατασκευαστικό τομέα. Απέραντα malls, εσωτερικές πίστες σκι, Rolls Royce, Maserati, Ferrari, χρυσές Louie Vuitton, αμύθητης αξίας κοσμήματα, μυθικά 7στερα ξενοδοχεία, τεχνητά νησιά, ένα ατελείωτο construction site στη μέση της ερήμου. Κι όμως. Η βιομηχανία του τουρισμού, το βαρύ πυροβολικό του εμιράτου, δεν έφτασε για να καλύψει το τεράστιο χρέος που είχε δημιουργηθεί, με αποτέλεσμα την αναγγελία παγώματος πληρωμών, προς πάσα κατεύθυνση, για τουλάχιστον 6 μήνες. Η είδηση ήταν ίσως όσο σοκαριστική ήταν και η κατάρρευση της Lehman Brothers, πριν από ένα περίπου χρόνο. Το πρώτο κομμάτι στο παγκόσμιο οικονομικό domino που ακολούθησε.

Κάποιες χώρες είδαν το σκληρό πρόσωπο της κρίσης. Ανάμεσά τους και η Αμερική. Η χώρα της ευημερίας, της άνθησης και της ανάπτυξης. Η χώρα της ελεύθερης οικονομίας. Η κρίση χτύπησε όλους τους τομείς: την αυτοκινητοβιομηχανία, την εκπαίδευση, την τοπική αυτοδιοίκηση, την κινηματογραφική βιομηχανία, το real estate, την εργασία κ.λπ., ενώ τα πράγματα από ότι φαίνεται είναι περισσότερο σοβαρά από ότι αρχικά είχε προβλεφθεί. Σύμφωνα με πρόσφατη επίσημη έρευνα, μια πολύ μεγάλη μερίδα Αμερικανών πολιτών ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, μη ξέροντας καν αν την επόμενη μέρα θα υπάρχει φαγητό στο τραπέζι.

Ο Πρόεδρος Barack Obama δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως: «Λίγο πριν την εορτή των Ευχαριστιών λάβαμε μια πολύ ανησυχητική έκθεση από το U.S. Department of Agriculture, από την οποία προκύπτει πως όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας αντιμετωπίζουν πρόβλημα σίτισης, σε σχέση με την περυσινή χρονιά». Σύμφωνα με αυτή την έρευνα, 17 εκατομμύρια νοικοκυριά, περίπου το 15% επί του συνόλου, αντιμετώπισαν πρόβλημα σίτισης το 2008, σε σύγκριση με τα 13 εκατομμύρια (περίπου το 11%) το 2007. Βέβαια, πρόβλημα σίτισης δε σημαίνει απαραίτητα ότι οι οικογένειες αυτές δε σιτίζονται καθόλου. Τουλάχιστον αυτό τονίζει ο James C. Ohls, συνεργάτης του Mathematica Policy Research Inc., το οποίο δραστηριοποιείται στην έρευνα που αφορά τη σίτιση στις ΗΠΑ. Ο Ohls διαφοροποιεί τις έννοιες hunger και food insecure. Η πείνα περιγράφει την κατάσταση διαρκούς έλλειψης τροφής, κάτι που δεν έχει αναφερθεί καθόλου σε αυτή την έκθεση. Γίνεται όμως αναφορά στη φράση food insecure, που σημαίνει ότι πολλά νοικοκυριά δυσκολεύονται να αγοράσουν φαγητό, λόγω οικονομικής ανέχειας.

Πάντως, σύμφωνα με την Beth Daponte, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Yale, η πείνα θα χτυπήσει πολλά αμερικανικά νοικοκυριά στο εγγύς μέλλον. Στις τηλεοράσεις όλου του κόσμου φτάνουν συχνά εικόνες Αμερικανών που ζουν από κουπόνια, από την πρόνοια, που αναζητούν τροφή στα σκουπίδια –χωρίς να συμπεριλαμβάνουμε τους άστεγους. Και φαίνεται ότι η αυξανόμενη ανεργία αλλά και οι μειώσεις μισθών θα οδηγήσουν σε όξυνση του παράλογου αυτού προβλήματος. Γιατί παράλογου; Γιατί είναι σίγουρο ότι πολλοί αναρωτιούνται: «Πως γίνεται αυτό;». Η Αμερική έχει πολύ μεγάλη αγροτική παραγωγή. Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει κόσμος που δυσκολεύεται να αγοράσει τροφή, τη στιγμή μάλιστα που οι τιμές είναι πολύ χαμηλές, σε σχέση με την Ευρώπη ή ακόμα και την Ασία; Το ανησυχητικό είναι ότι σύμφωνα με τις περισσότερες έρευνες, εκείνοι που στο παρελθόν έχουν ζήσει στο όριο της φτώχειας, σπάνια έχουν ορθοποδήσει οικονομικά σε μετέπειτα χρόνο. Ακόμα πιο δυσοίωνο, δε, προβλέπεται το μέλλον. Αναλυτές υποστηρίζουν ότι περίπου τα μισά από τα παιδιά στην Αμερική και περίπου το 90% των νέων Αφροαμερικανών θα ζήσουν από food stamps, σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Και αν κρίνουμε από την τωρινή φάση της κρίσης, τα πράγματα ενδεχομένως να χειροτερεύσουν. 

Στην Ελλάδα τι γίνεται;

Στη σκιά της οικονομικής ύφεσης βρίσκεται φυσικά και η Ελλάδα, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, με κυριότερα χαρακτηριστικά: το κλείσιμο πολλών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, την αύξηση χρεών και δανείων, την αύξηση ακάλυπτων επιταγών, τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας και της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων, τα άδεια μαγαζιά και τη μειωμένη αγοραστική κίνηση. Η νέα κυβέρνηση δικαιολογημένα φαίνεται ιδιαίτερα προβληματισμένη για την κατάσταση της οικονομίας, αλλά και τις πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το τεράστιο χρέος της Ελλάδας. Η συνταγή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι πανομοιότυπη και δεν κάνει διακρίσεις: πάγωμα μισθών, αναστολή πληρωμών δώρων και φυσικά αυξήσεις φόρων. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αν η κυβέρνηση εφαρμόσει όλα αυτά τα μέτρα, θα είναι σα να παραβαίνει κάθε μία από τις προεκλογικές της υποσχέσεις. Όσο και αν ο Παπανδρέου όμως αντιστέκεται σθεναρά στις πιέσεις, κάποια στιγμή θα πρέπει να ληφθούν αναγκαστικά κάποιες αποφάσεις για το οξύ οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας.

Αυτό που είναι πραγματικά άξιον απορίας είναι το εξής. Σε όλες ανεξαιρέτως τις ευρωπαϊκές χώρες, οι μισθοί είναι αισθητά υψηλότεροι από ότι στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, οι τιμές είναι πολύ πιο χαμηλές. Όχι μόνο στα είδη πρώτης ανάγκης, αλλά και στα είδη ρουχισμού, ένδυσης, υπόδησης κ.λπ. Βέβαια, τα ενοίκια στις περισσότερες από τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι πολύ υψηλά –με πρωταγωνιστές το Λονδίνο και το Παρίσι. Παρόλα αυτά, αν ο μισθός του Γερμανού, του Γάλλου και του Άγγλου ήταν όσο ο μισθός του Έλληνα, πως θα ήταν τα πράγματα στην Ευρώπη; Πως θα ήταν αν έπρεπε να ζουν με το 1/3 των χρημάτων που κερδίζουν τώρα;. Με μέσο μισθό γύρω στα 800€, τι θα έκανε ο Γερμανός; Πως γίνεται και σε αυτές τις χώρες οι τιμές των αγαθών είναι τόσο χαμηλές σε σχέση με την Ελλάδα; Η Ελλάδα πως έφτασε να είναι μία από τις ακριβότερες χώρες του κόσμου; Πως γίνεται οι οδοί Ερμού και Βουκουρεστίου να είναι ακριβότερες από την 5th Avenue της Νέας Υόρκης; Πως γίνεται να παραπονιόμαστε για κρίση κι όμως τα εστιατόρια να είναι πάντα γεμάτα; Πως γίνεται να παραπονιόμαστε για κρίση, όταν σχεδόν όλα τα ξενοδοχεία στην Αράχωβα δεν έχουν καθόλου διαθεσιμότητα για τις γιορτές των Χριστουγέννων; Ένας φαύλος κύκλος. Ένα θέατρο του παραλόγου, που δε μπορεί να εξηγήσει κανένας αναλυτής. Μια γνήσια ελληνική σπαζοκεφαλιά. Η κρίση θέλει καλοπέραση; Όχι. Η κρίση θέλει σύνεση, ωριμότητα και σοβαρή αντιμετώπιση. Από όλες τις πλευρές… Και ο νοών νοείτω.

Στον απόηχο του 50ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News 30/11/2009)

Υπέροχος καιρός, χαλαρός κόσμος, βόλτα στα Λαδάδικα και την Πύλη Αξιού το βράδυ, αίθουσες ασφυκτικά γεμάτες, νεανικό κοινό. Δέκα ημέρες γεμάτες ζωντάνια. Η Δέσποινα Μουζάκη και ο Γιώργος Χωραφάς, με εξαιρετική κριτική ματιά, επέλεξαν ταινίες για όλα τα γούστα. Με άριστη δομή και χωρισμένες σε κατηγορίες, όλες οι προβολές και τα masterclasses ξεκινώντας από τις 11 το πρωί και τελειώνοντας περίπου στις 1 τη νύχτα, προσέλκυσαν εκατοντάδες κόσμου στις Αποθήκες και στο Ολύμπιον. Όλα τα παιδιά, εθελοντές του Φεστιβάλ, πάντα με κέφι, ευγένεια και άμεμπτη οργάνωση διεκπεραίωσαν άριστα το έργο τους.

Το 50ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου άρχισε στις 13 Νοεμβρίου υπό την σκιά του boycott της Fog Films. Του άτυπου σωματείου, δηλαδή, νέων Ελλήνων σκηνοθετών, οι οποίοι σύμφωνα με πληροφορίες απαίτησαν από τη Διευθύντρια του Φεστιβάλ, Δέσποινα Μουζάκη, ειδική μεταχείριση για τις ταινίες τους, αλλά και εξέφρασαν παράπονα για το γεγονός ότι το Φεστιβάλ διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη και όχι στην Αθήνα. Παρόλο που η Δέσποινα Μουζάκη τους παραχώρησε αρκετές full μέρες για να προβληθούν οι ταινίες τους, αλλά και πρωινά για τη διεξαγωγή masterclasses, εκείνοι δε δέχθηκαν και ως απάντηση διοργάνωσαν, επιτυχώς και με μεγάλη προσέλευση, ένα δικό τους μίνι φεστιβάλ, που διεξήχθη από 5-11 Νοεμβρίου στον κινηματογράφο Έλλη, στην πρωτεύουσα. Η αλήθεια βρίσκεται πάντα κάπου στο ενδιάμεσο. Όμως σίγουρα, το Διεθνές Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης στερήθηκε μερικών καλών ελληνικών ταινιών, όπως ο πολυβραβευμένος Κυνόδοντας του Γιώργου Λάνθιμου, η Χρυσόσκονη της Μαργαρίτας Μαντά και το Στο βάθος κήπος του Κλεάνθη Δανόπουλου. 

Από τις 11 ταινίες που παρακολούθησα, στις 4 μέρες που βρέθηκα στη συμπρωτεύουσα, ξεχώρισα 6 για την ευαισθησία, αλλά και την ιδιαίτερη κινηματογραφική τους τεχνική. Το λατινοαμερικάνικο σινεμά έχει κάνει τεράστια άλματα τα τελευταία χρόνια και έχει δώσει καταπληκτικές ταινίες, όπως ο Λαβύρινθος του Πάνα, το εκπληκτικό Ορφανοτροφείο, η λιγότερο γνωστή αλλά υπέροχη Ραχοκοκαλιά του Διαβόλου, το Battle in Heaven, τα 21 γραμμάρια και πάρα πολλά ακόμα. Στο Φεστιβάλ έχουν προβληθεί κατά καιρούς πολλές από αυτές, αλλά και άλλες, λιγότερο γνωστών σκηνοθετών, κάποιες από τις οποίες δυστυχώς δε βγήκαν καν στις αίθουσες. Φέτος, λοιπόν, από τις ταινίες της άλλης πλευράς του Ατλαντικού ξεχώρισα το Gigante και το εκπληκτικό Paraiso, ήδη βραβευμένες και οι δύο.

Το Gigante, που είναι γυρισμένο στο Μοντεβιδέο, εξιστορεί με σχετικά αργούς ρυθμούς τη ζωή ενός γλυκού, ευαίσθητου γίγαντα, ο οποίος εργάζεται σαν υπεύθυνος ασφάλειας σε σούπερ μάρκετ αλλά και σε νυχτερινό κλαμπ. Από τις οθόνες ασφαλείας, ο εσωστρεφής μας πρωταγωνιστής ξεχωρίζει μία από τις καθαρίστριες, την οποία ερωτεύεται και εν συνεχεία παρακολουθεί, προσπαθώντας να ζήσει στη ζωή της, μιας και δεν αποφασίζει να την πλησιάσει. Βόλτες στους δρόμους του Μοντεβιδέο, στα μαγαζιά, το σινεμά, την παραλία και η ζωή της μιας γίνεται και ζωή του άλλου. Όταν εκείνη απολύεται… εκείνος απελπισμένα προκαλεί και τη δική του απόλυση και βρίσκει το θάρρος να την προσεγγίσει. Τελευταία σκηνή, οι δυο τους, καθισμένοι στη λευκή άμμο μιας απέραντης παραλίας, συζητούν για πρώτη φορά. 

Το Paraiso ήταν μια πραγματικά εκπληκτική ταινία, που εξιστορεί τη ζωή 6 νέων, στις τρώγλες της Λίμα του Περού, οι οποίοι προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατηθούν από κάτι για να ξεφύγουν από τη μιζέρια της ζωής τους. Παιδιά που ονειρεύονται και κινούνται στα περίχωρα μιας παραγκούπολης, κάνουν παρέα, μνημονεύουν ένα φίλο τους που σκοτώθηκε σε συμπλοκή με τρομοκράτες, συμμετέχουν στην κατασκευή της πισίνας του σχολείου, ξέροντας ταυτόχρονα ότι δεν έχουν καν τρεχούμενο νερό για να πιούν. Εξαιρετική ματιά του Hector Galvez, ηρεμία αλλά και ένταση στις σκηνές, ξεχωριστοί χαρακτήρες και εφηβικά πρόσωπα με επαγγελματική ηθοποιία. 

Το Unloved, βρετανικής παραγωγής, παρακολουθεί τη ζωή της συγκλονιστικής Λούσι, ενός 11χρονου κοριτσιού που έχει εγκαταλειφθεί από τους γονείς του και ζει σε ένα ξενώνα νέων. Κανείς δεν υπάρχει για να αγαπήσει αυτό το πανέμορφο πλάσμα με τα υγρά, γαλανά μάτια και τα μακριά ξανθιά μαλλιά, που βρίσκει καταφύγιο στην Παναγία. Η πίστη είναι το μόνο που της έχει απομείνει αφού γύρω της όλα καταρρέουν. Κανείς απολύτως εκ των θεατών δεν κουνήθηκε από τη θέση του και δεν ακούστηκε ούτε ανάσα κατά τη διάρκεια της ταινίας, που ναι μεν είχε σε κάποιες φάσεις υποτονικούς ρυθμούς, αλλά διέθετε εξαιρετική ευαισθησία. Ο σεναριογράφος και η παραγωγός της ταινίας βρίσκονταν στην αίθουσα και συζήτησαν με το κοινό μετά το πέρας της ταινίας. 

Στην βραβευμένη, Ολλανδικής παραγωγής, ταινία Nothing Personal παρακολουθήσαμε τη ζωή μιας περίεργα όμορφης κοπέλας, που μόλις έχει χωρίσει και τριγυρίζει στους αγρούς της Ιρλανδίας. Κοιμάται στα χωράφια και τις παραλίες, τρώει από τα σκουπίδια και αγναντεύει την ανταριασμένη θάλασσα. Κάπου στις περιπλανήσεις της γνωρίζεται με ένα μοναχικό άντρα, ο οποίος ζει σε ένα cottage, πάνω στη θάλασσα. Αρχίζει να δουλεύει γι’ αυτόν, με αντάλλαγμα φαγητό και στέγη, αλλά με μια συμφωνία. Να μη λεχθεί μεταξύ τους απολύτως τίποτα προσωπικό. Στο τέλος, πλέον, της ταινίας, όταν διαφαίνεται το αμοιβαίο ενδιαφέρον, συμβαίνει το μοιραίο… Εξαιρετική σκηνοθεσία και ηθοποιία. Μοναδικά τοπία. Μοναξιά και εσωστρέφεια. Φόβος αλλά και ανθρώπινη επαφή. 

Οι δύο τελευταίες ταινίες που ξεχώρισα δεν είχαν καμία σχέση με τις πιο πάνω. Χαρακτηρίζονται από έντονη και εκκωφαντική δράση και σκηνές τρομαχτικές πολέμου και βίας, πραγματικά αριστουργήματα κινηματογραφίας. Το Bure Baruta του τιμώμενου σκηνοθέτη Goran Paskaljevic και το Lebanon του Samuel Maoz, που κέρδισε και το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Καταιγιστικός ρυθμός, δυνατές σκηνές, σα να τις ζεις μαζί με τους πρωταγωνιστές, σε δύο ταινίες που κέρδισαν τις εντυπώσεις ζαλίζοντας το κοινό.

Δυστυχώς, υπήρξαν και ταινίες στις οποίες τα εισιτήρια είχαν εξαφανιστεί από μέρες, όπως το Μορφίνη, το Γάλα της Θλίψης, το Capitalism: A love story και αρκετά άλλα, τα περισσότερα όμως από τα οποία θα παιχτούν στις αίθουσες αυτό το χειμώνα. Η Θεσσαλονίκη στα καλά της, υποδέχτηκε πολλούς γνωστούς πρωταγωνιστές, σκηνοθέτες και δημιουργούς. Στην Πλατεία Αριστοτέλους και επάνω στην πρόσοψη του Ολύμπιον έπαιζε ένα τεράστιο animation, εκπληκτικής τεχνικής, από τις 7 το βράδυ και μετά. Το σήμα Why Cinema Now? του 50ου Φεστιβάλ βρισκόταν παντού, παρέα με το κλιπάκι με το καταιγιστικό animation και τη μουσική που σε παρασύρει στο ρυθμό της. Why Cinema Now? Because we love it. Because cinema ain’t going to give you any answers. It’s going to make you think even more. Because there are people out there who love all aspects of life and have the talent to turn them into a movie. Moving images that make us dream, think, react, participate, laugh, smile and cry.

Ο εχθρός δεν είναι το Ισλάμ… (Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News)

(http://www.greeknewsonline.com/?p=11308)

Η αμερικανική απάντηση σε εκείνους που πιστεύουν ότι θα επιτύχουν τους στόχους τους χρησιμοποιώντας βία πρέπει να είναι η «μηδενική ανοχή». Αυτό που έγινε στο Ft. Hood στοιχειώθηκε ουσιαστικά από το διαβόητο «political correctness». Ο άντρας που, σύμφωνα με πληροφορίες, βρέθηκε να φωνάζει «Allahu Akbar» την ώρα που σκότωνε δεκάδες στρατιώτες στο Τέξας, προκάλεσε κύμα αντιδράσεων σε δημοσιογράφους αλλά και αριστερούς bloggers ανά τον κόσμο, οι οποίοι από ότι φαίνεται αγνόησαν τις θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις του δράστη. Η Erica Goode από τους New York Times είπε ότι ο δολοφόνος Nidal Malik Hasan ήταν θύμα της διαταραχής μετα-τραυματικού στρες. Το αστείο είναι ότι ούτε καν είχε εμπειρία από τον πόλεμο.

Σε άλλα δημοσιεύματα η Αμερική φέρεται να κατηγορείται για διαταραχή στον ψυχισμό των στρατιωτών –και όχι μόνο- με την παρεμβατική πολιτική που έχει ακολουθήσει κατά καιρούς, τόσο στο Αφγανιστάν, όσο και στο Ιράκ. Τα γεγονότα, λένε, στο Ft. Hood δεν είναι δα και τόσο ασυνήθη. Δόθηκε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στις δηλώσεις που έγιναν από μέλη της οικογένειας του Hasan στην Ιορδανία, ότι ο ίδιος είχε απειληθεί και παρενοχληθεί πάρα πολλές φορές επειδή ήταν Μουσουλμάνος. Και ενώ κανείς δεν είπε ότι η πράξη του Hasan ήταν αντίδραση στις προσβολές που είχε δεχθεί, οι περισσότεροι συμφώνησαν ότι ήταν απλά ένα θύμα των αμερικανικών πολέμων… αλλά και ένας λόγος να ζητήσει η Αμερική συγγνώμη.

Εκτός από αυτές τις μάλλον αστείες ψυχοαναλύσεις, υπήρχε και η άλλη πλευρά. Εκείνη που συνέδεσε την πράξη του Hasan με τις ριζοσπαστικές του θρησκευτικές πεποιθήσεις. Ο κάθε Μουσουλμάνος μπορεί να τρελαθεί οποιαδήποτε στιγμή και να γίνει ο εχθρός εκ των έσω. Τα αμερικανικά media όμως επέλεξαν να αγνοήσουν το ρόλο που διαδραμάτισαν τα θρησκευτικά πιστεύω του δράστη στη σφαγή του Ft. Hood.

Ακόμα και ο αναλυτής του Forbes Tunku Varadarajan είπε ότι οι Μουσουλμάνοι ίσως είναι εξτρεμιστές επειδή η θρησκεία τους στηρίζεται στην εμπάθεια και την περιφρόνηση για τους άπιστους και στην υποχρέωση για αφοσίωση στο Ισλάμ. Προσέθεσε επίσης ότι δεν είναι όλοι οι Μουσουλμάνοι έτσι, διαφοροποιώντας τη θέση του από αφελείς δημοσιογράφους που είπαν ότι ο οποιοσδήποτε Μουσουλμάνος βρίσκεται στον αμερικανικό στρατό είναι και ένας πιθανός προδότης. 

Η απειλή που βιώνει η Αμερική από τον Ιερό Πόλεμο φέρνει αναμνήσεις από την υστερία του 19ου αιώνα, όταν έλαβε χώρα η μαζική μετανάστευση αναρχικών, κομμουνιστών και συνδικαλιστών από την Ανατολική Ευρώπη. Τότε που όλοι αυτοί –οι περισσότεροι των οποίων ήταν Εβραίοι- ονειρεύονταν ότι θα «ρίξουν» την αμερικανική κυβέρνηση, βάζοντας βόμβες, δολοφονώντας και σπέρνοντας τη βία, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπων, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του ίδιου του αμερικανού προέδρου William McKinley. Τότε πολλοί είχαν πει ότι πρέπει να σταματήσει αυτό το μεταναστευτικό κύμα και ότι δεν πρέπει να τοποθετούνται ξένοι, ιδιαίτερα Εβραίοι, σε ευαίσθητα κυβερνητικά πόστα.

Οπότε σε αυτή τη φάση πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι. Οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται σε πόλεμο με το Ισλάμ ή τους Μουσουλμάνους. Ή τουλάχιστον δεν πρέπει να βρίσκονται. Είναι όμως σε πόλεμο με όλους εκείνους τους ισλαμιστές αιρετικούς που νομίζουν ότι οι πεποιθήσεις τους ξεπερνούν τον παραδοσιακό μουσουλμανικό νόμο και ότι όποιος δεν πιστεύει σε αυτές πρέπει να πεθάνει. Οι εχθροί είναι εκείνοι που χρησιμοποιούν τη γλώσσα της θρησκείας για να δικαιολογήσουν πράξεις βίας και για να επιτύχουν πολιτικούς στόχους. Αυτοί έχουν περισσότερα κοινά με τους Nazi, τους αναρχικούς, τους Σταλινικούς, τους βομβιστές και τους τρομοκράτες όπως ο Timothy McVeigh. 

Οι λεγόμενοι Jihadists είναι τα απομεινάρια ενός ιδεολογικού ιού –της ιδέας ότι μπορείς να επιτύχεις πολιτικούς στόχους σκοτώνοντας αθώους. Γι’ αυτό και η απάντηση της Αμερικής πρέπει να είναι η μηδενική ανοχή.

Ο Obama και το Αμερικανο-Ισραηλινό lobby – J Street

Κατά τη διάρκεια του πρώτου συνεδρίου του νεοεμφανισθέντος εβραϊκού κόμματος J Street στην Αμερική, εκφράστηκαν έντονες διαφωνίες και αντιδράσεις για την πολιτική της κυβέρνησης Obama στην Μέση Ανατολή. Παρόλο που ο Obama έστειλε εκεί τον Ανώτατο Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, ο Ισραηλινός Πρέσβης αποφάσισε να μην εμφανιστεί στο συνέδριο, ενώ κάποια μέλη του Κογκρέσου, αποχώρησαν φοβούμενοι την κριτικοί των υποστηρικτών τους.

Το κόμμα J Street έχει αυτή τη στιγμή περιορισμένες οικονομικές πηγές και οπαδούς, σε σχέση με τις πλέον γνωστές φιλο-Ισραηλινές ομάδες, όπως η Αμερικανο-Ισραηλινή Επιτροπή Δημοσίων Υποθέσεων (AIPAC), ενώ παραμένει άγνωστο το πόσο ικανό θα είναι να αποτελέσει μια πολιτική εναλλακτική. Παρόλα αυτά διαδραμάτισε ταχύτατα ενεργό ρόλο στο debate για την πολιτική Obama στη Μέση Ανατολή, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο ενδεχομένως στηρίξουν οι Αμερικανο-Εβραίοι το Ισραήλ. Οι γνώμες μέσα στην ίδια την κοινότητα δεν ήταν ποτέ ομόφωνες. Όμως η πολιτική Obama έχει γίνει πλέον σοβαρή διαφωνιών μεταξύ των μελών της κοινότητας. Το κόμμα J Street λειτουργεί ως αντίβαρο στις πεποιθήσεις της AIPAC, εκπρόσωποι της οποίας το κατηγορούν γιατί υποστηρίζει ότι ο Obama πρέπει να είναι ελεύθερος να διαφωνεί με την Ισραηλινή Κυβέρνηση, κάτι που ενδεχομένως βλάψει τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του Ισραήλ. Βέβαια, το ίδιο το κόμμα υποστηρίζει ότι ακόμα και η διαφωνία αποδεικνύει μια υγιή διμερή σχέση.

Πάντως, παρά τις διαφωνίες, ο Λευκός Οίκος έχει σίγουρα στηρίξει τη νομιμότητα του νέου κόμματος. Το συμπεριέλαβε στην μεγάλη, κεκλεισμένων των θυρών, συνάντηση που έγινε με αμερικανο-εβραϊκούς οργανισμούς και έστειλε τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας, Gen. James L. Jones, ως κεντρικό ομιλητή στο συνέδριό του. Ο Gen. Jones χειροκροτήθηκε θερμά όταν δήλωσε ότι «αυτή η κυβέρνηση σκοπεύει να παρευρίσκεται σε κάθε συνέδριο του J Street». Όμως, ο ισραηλινός πρέσβης Michael B. Oren, όπως και 162 μέλη του Κογκρέσου, αποφάσισαν να μη παρευρεθούν. Κάποιοι Ισραηλινοί επίσημοι είπαν ότι δεν ήθελαν να προσβάλλουν την AIPAC, που υποστηρίζει το Ισραήλ εδώ και πολλά χρόνια, ενώ ο Oren είπε ότι δε συμφωνεί με πολλές από τις στάσεις που έχει υιοθετήσει το J Street.

Σύμφωνα με πρόσφατα γκάλοπ το 77% των Αμερικανο-Εβραίων ψήφισαν τον Obama, ποσοστό υψηλότερο από οποιοδήποτε άλλο θρησκευτικό γκρουπ. Το 64% στηρίζει την πολιτική του Αμερικανού προέδρου, ενώ το 54% υποστηρίζει τις σχέσεις που έχει αναπτύξει με το Ισραήλ.

Η αμερικανική κυβέρνηση πάντως γνωρίζει πολύ καλά ότι η διαφωνία με τον Πρόεδρο Netanyahu προκάλεσε ανησυχία στους εβραϊκούς κύκλους, παρόλο που ο ίδιος διαβεβαίωσε πως οι σχέσεις των δύο χωρών παραμένουν άψογες. Ο Jim Gerstein, ένας από τους ιδρυτές του κόμματος J Street, υποστήριξε ότι σύμφωνα με προσωπική έρευνα που έκανε οι περισσότεροι αμερικανο-εβραίοι δεν είδαν με καλό μάτι την πολιτική του Ισραήλ για τα κατεχόμενα. Πάντως η Hillary Clinton αναμένεται να επισκεφτεί το Ισραήλ για να συζητήσει εκτενώς επί της κατάστασης που επικρατεί εκεί.

Η νέα γενιά ιστοσελίδων

Είναι πλέον πασίδηλο ότι η εποχή της επικοινωνίας έχει αλλάξει. Η επικοινωνία σε όλες της τις μορφές: εφημερίδες, περιοδικά, επιστημονικές επιθεωρήσεις, διαφήμιση, marketing, δημοσιογραφία κ.λπ. Βαθιές αλλαγές έχουν επέλθει ειδικά στην ηλεκτρονική επικοινωνία και δημοσιογραφία. Και ενώ πριν μερικά χρόνια οι ιστοσελίδες ήταν περισσότερο στατικές, τώρα πλέον είναι διαδραστικές και αμφίδρομες. Γίνονται περισσότερο σαν τηλεόραση και λιγότερο σαν εφημερίδες.

Οι ιστοσελίδες των μεγαλύτερων τηλεοπτικών δικτύων της Αμερικής, το CNN και το ESPN, περιλαμβάνουν πλέον διαφημίσεις και ειδήσεις με ενσωματωμένα video, που πολλές φορές ωθούν τον χρήστη να τα δει προτού αρχίσει να διαβάζει. Ακόμα και η Wall Street Journal έχει βάλει video player στην αρχική της οθόνη και προβάλει δύο φορές την ημέρα νέα από το http://www.wsj.com/

Φυσικά, αυτό συνέβη για καθαρά εμπορικούς λόγους. Και ενώ τα περισσότερα κράτη του κόσμου έχουν ζήσει για τα καλά την κρίση και η διαφήμιση έχει δει τα διαθέσιμα budget να μειώνονται δραματικά, οι video διαφημίσεις βρίσκονται σε τρομακτική άνθηση. Οι μεγαλύτερες ιστοσελίδες πληροφόρησης από όλο τον κόσμο προσθέτουν όλο και περισσότερα video, ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις των διαφημιστών, αλλά και επωφελούμενοι από το μεγαλύτερο έσοδο. Τα video ουσιαστικά αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές εκλαμβάνουν τα νέα. Σημαντικά γεγονότα και ειδήσεις –όπως οι εκλογές, ο θάνατος ενός γνωστού προσώπου, ακόμα και πολεμικές ανταποκρίσεις- παρουσιάζονται πολύ καλύτερα στα video και μετρούν χιλιάδες θεατές καθημερινά.

Ο Γενικός Διευθυντής του CNN.com είπε ότι ο κόσμος σήμερα χρησιμοποιεί το διαδίκτυο πολύ διαφορετικά, προσθέτοντας ότι η ύπαρξη video όχι μόνο αναμένεται αλλά και απαιτείται. Οι μεγαλύτερες ιστοσελίδες εφημερίδων, όπως οι New York Times, η Tribune κ.ά., προσελκύουν περισσότερους από ένα εκατομμύριο χρήστες κάθε μήνα.

Βέβαια, η δημιουργία video είναι αρκετά δαπανηρή, όμως παρόλα αυτά αποτελεί τον πλέον αναπτυσσόμενο τομέα στο διαδίκτυο αυτή τη στιγμή. Τα ψηφιακά video απέφεραν 477 εκατομμύρια δολάρια κατά το πρώτο μισό του 2009, με αύξηση περίπου 38% από την ίδια περυσινή περίοδο, σύμφωνα με το Interactive Advertising Bureau. Ενώ σύμφωνα με αναλυτές, αύξηση αυτή θα συνεχιστεί. Η εταιρία eMarketer προβλέπει αύξηση της τάξης του 35 με 45% για τα επόμενα 5 χρόνια. Σύντομα ίσως γίνει και το μοναδικό είδος διαφήμισης. Ήδη, εταιρίες όπως οι Johnson & Johnson και Unilever «πετάγονται» συχνά σε ιστοσελίδες, όπως το MSNBC.com.

Στελέχη της ηλεκτρονικής διαφήμισης υποστηρίζουν ότι μερικοί πελάτες βλέπουν τα online video σαν επέκταση της τηλεόρασης, ενώ  άλλοι σα «βελτιωμένo είδος μετάδοσης» που επιτρέπει στους χρήστες να συμμετέχουν και να μπορούν να στέλνουν άμεσα τις εντυπώσεις ή τα σχόλιά τους. Φαίνεται λοιπόν ότι το διαδίκτυο υπόσχεται να γίνει το μέσο, που θα δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη να απολαύσει ένα video, όπως ακριβώς θα ήταν στην τηλεόραση. Η διαφορά είναι ότι θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει κιόλας, στέλνοντάς το ως link, βάζοντάς το στο facebook προφίλ του, να το μαρκάρει στα favorites, ακόμα και να το σώσει. Και η αλήθεια είναι ότι τίποτε από όλα αυτά δεν ήταν εφικτό παλιά. Καλώς ήρθατε στη νέα ψηφιακή εποχή…

Εκλογές στο Ιράκ - Ιανουάριος 2010

Η Ιρακινή Βουλή ψήφισε επιτέλους το νόμο που θα επιτρέψει τη διεξαγωγή εθνικών κοινοβουλευτικών εκλογών –των τρίτων μετά από την αμερικανική εισβολή το 2003-, οι οποίες προγραμματίστηκαν για τα τέλη Ιανουαρίου του 2010. Για τους Αμερικανούς, οι εκλογές θα είναι μείζονος σημασίας, αφού το Ιράκ θα πρέπει να αποδείξει πόσο έχει σταθεροποιηθεί πολιτικά, κάτι το οποίο θα κρίνει και τον χρόνο αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων. Βέβαια και για τους Ιρακινούς θα είναι μεγάλης σημασίας οι εκλογές αυτές, αφού θεωρητικά θα μορφοποιήσουν μια πολιτική δομή που θα οδηγήσει τους Αμερικανούς έξω από τη χώρα.

Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές, υπάρχει ο εξής φόβος: κατά πόσον οι εθνικές και θρησκευτικές φατρίες, που βούτηξαν στη βία και το αίμα το Ιράκ το 2006, θα επηρεάσουν την επιλογή των ψηφοφόρων. Οι εκλογές στις επαρχίες, που έλαβαν χώρα στις αρχές του 2009, κατά τις οποίες Σιίτες και Σουνίτες έχασαν έδαφος από μη-θρησκευτικά κόμματα, ήταν ένα ελπιδοφόρο μήνυμα. Ίσως τα πράγματα θα είναι πιο ήρεμα αυτή τη φορά. Παρόλο όμως που οι πολιτικές συμμαχίες φαίνονται διαφορετικές από ότι είχαν παρουσιαστεί στις εκλογές του Δεκεμβρίου 2005, πολλοί από τους υποψηφίους είναι οι ίδιοι. Θα ψηφίσουν οι πολίτες με μη-θρησκευτικά κριτήρια? Με άλλα λόγια, είναι δυνατόν οι Σιίτες να ψηφίσουν τους Σουνίτες?

Εκτός από τη θρησκευτική πλευρά, πρέπει να εξεταστεί όμως και πως επηρεάζουν οι τρεις μεγάλες φατρίες –Σιίτες, Σουνίτες και Κούρδοι- τις πολιτικές εξελίξεις. Οι ψηφοφόροι έχουν νέες επιλογές. Οι κοσμικοί Σιίτες, για παράδειγμα, έχουν μια επιπλέον επιλογή, εκτός από την Ιρακινή Εθνική Συμμαχία, στην οποία βρέθηκαν τα περισσότερα κόμματα Σιιτών Ισλαμιστών. Πάντως, το πιο ελπιδοφόρο κόμμα είναι το Κράτος Δικαίου, που ιδρύθηκε από τον Πρωθυπουργό Nuri Kamal al-Maliki, έναν Σιίτη. Οι Σουνίτες έχουν και εκείνοι εναλλακτικές, όπως με το Κόμμα Ισλαμιστών Ιρακινών, το πιο ισχυρό κόμμα από το 2003. Ακόμα όμως και με αυτές τις διαφοροποιήσεις, το πιο πιθανό είναι οι ψηφοφόροι να υποστηρίξουν τις θρησκευτικές ομάδες στις οποίες και ανήκουν.

Οι καινούριες επιλογές ίσως καταστήσουν πιο δύσκολη τη διαμόρφωση μιας νέας κυβέρνησης. Στην καλύτερη περίπτωση, η πιο ισχυρή συμμαχία φαίνεται ότι θα κερδίσει λιγότερο από 20% επί του συνόλου των ψηφοφόρων. Αυτό σημαίνει ότι δε θα είναι αρκετά ισχυρή ώστε να μπορέσει να εκλέξει πρόεδρο και πρωθυπουργό. Μετά τις προηγούμενες εκλογές, μόνο τρεις συμμαχίες -Σουνιτών, Σιιτών και Κούρδων- κυριάρχησαν στο Κοινοβούλιο, καταλαμβάνοντας περίπου τα 2/3 των εδρών.

Τέσσερα χρόνια πριν, η Αμερικανική κυβέρνηση έκανε μια πολύ σκληρή προσπάθεια να ωθήσει τους Ιρακινούς να διαμορφώσουν μια νέα πολιτική πραγματικότητα. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι κατάφεραν να σταματήσουν τον Ibrahim al-Jaafari από το να γίνει πρωθυπουργός το 2006. Τώρα, παρόλα αυτά, οι ΗΠΑ έχουν πολύ περιορισμένη επιρροή στη Βαγδάτη. Αν ο νόμος για τις επόμενες εκλογές πήρε τόσο πολύ καιρό να ψηφιστεί, πόσος καιρός θα χρειαστεί άραγε για να επιλεγεί ο επόμενος πρόεδρος, πρωθυπουργός, εκπρόσωπος και κοινοβουλευτικό σώμα; Πόσο αποτελεσματική θα είναι αυτή η κυβέρνηση; Μήπως οι καθυστερήσεις και οι εσωτερικές αναταραχές θα κάνουν το καθεστώς στο Ιράκ λιγότερο σταθερό;

Τέλος, υπάρχει και το αγκάθι των Κούρδων. Πόσος χρόνος και τι πολιτικό κεφάλαιο θα χρειαστεί να καταναλώσουν οι Αραβικές Συμμαχίες στους Κούρδους; Καμία συμμαχία, ως τώρα, δεν έχει μπορέσει να σχηματίσει πλειοψηφία χωρίς αυτούς.

Έχει δοθεί εξαιρετική έμφαση στο θέμα της ασφάλειας στο Ιράκ, πριν τις εκλογές, παρόλα αυτά ίσως πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο για την ένταση που ενδεχομένως προκληθεί μετά από αυτές.

Οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - Ιράν για το ουράνιο

Την προηγούμενη βδομάδα η κυβέρνηση του Ιράν απέρριψε την πρόταση Obama για το ουράνιο. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι έληξαν και οι διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη. Ήταν όμως σίγουρα ένα βήμα πίσω για τους διπλωμάτες που προσπαθούν να επιλύσουν το Ιρανικό ζήτημα για τα πυρηνικά όπλα και αδιαμφισβήτητα προκαλεί ανησυχίες για το αν το καθεστώς αυτό δύναται να έρθει σε συμβιβασμό με τον υπόλοιπο κόσμο.

Ας δούμε λοιπόν τι έγινε. Τον προηγούμενο μήνα στη Γενεύη, οι ΗΠΑ αλλά και άλλες μεγάλες δυνάμεις (συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κίνας) πρότειναν κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως δίκαιη ανταλλαγή. Το Ιράν θα έστελνε στη Ρωσία χαμηλής περικτικότητας ουράνιο (υλικό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή βομβών) και θα λάμβανε επεξεργασμένο ουράνιο, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή ιατρικών αντιδραστήρων. 

Βέβαια, αυτή η συμφωνία δεν θα έλυνε το πρόβλημα. Ήταν μάλλον μια προσπάθεια του δυτικού κόσμου να κερδίσει χρόνο. Αν το Ιράν όντως έστελνε το ουράνιο, τότε δε θα μπορούσε να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα για περίπου ένα χρόνο, κατά τη διάρκεια του οποίου οι διαπραγματεύσεις θα συνεχίζονταν χωρίς τον άμεσο κίνδυνο στρατιωτικής αντίδρασης από το Ισραήλ. Η πρόταση ήταν ουσιαστικά ένα τεστ για το Ιράν. Για το αν δηλαδή έχει τη διάθεση και την ικανότητα να διαπραγματευτεί. Το Ισλαμικό καθεστώς απέτυχε όμως στο τεστ αυτό.

Προς το παρόν, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της κρατούν την πόρτα των διαπραγματεύσεων ανοιχτή. Η κυβέρνηση Obama εξακολουθεί να ελπίζει ότι η Ρωσία, η Γαλλία και οι άλλες χώρες θα καταφέρουν να αλλάξουν τη γνώμη των Ιρανών, αλλά η συμπεριφορά των τελευταίων κατά τη διάρκεια των συζητήσεων δεν αφήνει και πολλά ελπιδοφόρα περιθώρια. Αρχικά, οι Ιρανοί διαπραγματευτές, που ορίστηκαν από τον Πρόεδρο Mahmoud Ahmadinejad, έδειξαν θετικοί στην προοπτική της ανταλλαγής. Όταν όμως η ιδέα μεταφέρθηκε στην Τεχεράνη, έγινε καυτή πατάτα μεταξύ σκληροπυρηνικών και μη. Οι σκληροπυρηνικοί κατηγόρησαν τον Ahmadinejad για υποχωρητική πολιτική –ο εκπρόσωπος της Βουλής είπε ότι η Δύση προσπαθεί να κλέψει το Ιράν. Ακόμα και μέλη της αντιπολίτευσης, με έντονο το εθνικιστικό συναίσθημα, ήταν αντίθετοι στην προοπτική. Άλλα μέλη της Βουλής όμως ήταν πιο θετικά σε αυτή την προσέγγιση. Ο Ray Takey, του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων, είπε ότι: «Αυτή τη στιγμή το Ιράν δεν έχει εξωτερική πολιτική. Το μόνο που ασκείται είναι πολιτική επί των εσωτερικών. Δεν είναι αμαρτία αυτό, ούτε υποκρισία. Είναι απλώς ανικανότητα.»

Αν ο Takey έχει δίκιο, οι διαπραγματεύσεις ήταν καταδικασμένες εν τη γενέσει τους, κάτι που υποστήριζαν εξ αρχής ορισμένα μέλη της κυβέρνησης Obama. Βέβαια, οι συζητήσεις πάντα αξίζουν τον κόπο, αλλά ο στόχος ήταν έμμεσος. Να πείσουν την Γερμανία, τη Ρωσία και την Κίνα να υιοθετήσουν σκληρά μέτρα, απέναντι στο Ιράν.

Τι γίνεται τώρα? Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι δίνουν στο Ιράν μια δεύτερη ευκαιρία. Αλλά με περιορισμένο deadline. Με άλλα λόγια το πυρηνικό ρολόι εξακολουθεί να χτυπά. Αν το Ιράν κρατήσει το ουράνιο, ξένοι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχει η δυνατότητα κατασκευής πυρηνικού όπλου σε περίπου 18 μήνες. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η Τεχεράνη κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά σίγουρα δεν έχει πείσει και τον κόσμο ότι ΔΕΝ πρόκειται να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Οπότε η κυβέρνηση Obama προσπαθεί τώρα ακόμα πιο εντατικά να εντάξει στην προσπάθεια και όλον τον υπόλοιπο κόσμο, ώστε να επιβληθούν μαζικές κυρώσεις στο Ιράν. Αυτό όμως δεν θα είναι και πολύ εύκολο, καθώς η Κίνα, η Ρωσία και η Γερμανία έχουν συνάψει σημαντικές εμπορικές σχέσεις με την Τεχεράνη. Από την άλλη, οι οποιεσδήποτε κυρώσεις δεν πρόκειται να αλλάξουν την συμπεριφορά του καθεστώτος του Ιράν. Μπορούν όμως να έχουν κάποια επίδραση, ειδικά αν συνδυαστούν με ένα τρίτο βήμα: μια πιο ανοιχτή και επίμονη προσπάθεια για την προάσπιση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.

Τους τελευταίους δύο μήνες, οι Ιρανοί δημοκράτες βλέπουν με καχυποψία την αμερικανική πρόταση. Μήπως ΗΠΑ και σύμμαχοι τους πουλήσουν μετά την ανταλλαγή? Μήπως οι ΗΠΑ δε δίνουν ουσιαστικά δεκάρα για τη δημοκρατία, αλλά το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το ουράνιο? Οι Ιρανοί φοβούνται ότι θα επαναληφθεί μια ιστορία παρόμοια με εκείνη της Λιβύης. Ότι αν οι ΗΠΑ επιτύχουν τη συμφωνία ανταλλαγής, θα τους δοθεί και το δικαίωμα να επέμβουν στα εσωτερικά της χώρας.

Ο Αμερικανός διπλωμάτης, William J. Burns, έθιξε το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον Ιρανό ομόλογό του, Saeed Jalili, κατά τις συζητήσεις τους στη Γενεύη. Σύντομα και όχι ιδιαιτέρως αιχμηρά. Ο Obama ανέφερε την περίπτωση του Ιρανού φοιτητή Neda Agha-Soltan που βασανίστηκε από το καθεστώς, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην τελετή των βραβείων Nobel. Μήπως ήρθε η ώρα να σταματήσει αυτός ο χειρισμός «με το γάντι»? Δεν υπάρχει λόγος να λαμβάνει χώρα και δεν είναι και αποτελεσματικός. Οι Ιρανοί θέλουν να ακούσουν από την Washington ότι η τύχη τους δεν αποτελεί θέμα διαπραγμάτευσης και ότι οι ΗΠΑ –αλλά και οι σύμμαχοί της- βλέπουν την εσωτερική πολιτική εξέλιξη της χώρας ως κάτι εξίσου σημαντικό με το πυρηνικό της πρόγραμμα.