Ο Netanyahu στηρίζει την πολιτική ΗΠΑ

(Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News, 11/01/2010)

Όπως πολύ σωστά είχαμε προβλέψει, το Ισραήλ υποστηρίζει πλήρως τις ΗΠΑ, όσον αφορά την πολιτική που υιοθετούν απέναντι στο Ιράν, μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα. Μετά το πέρας του χρονικού περιθωρίου που έδωσαν οι ΗΠΑ στο Ιράν για επίλυση του θέματος, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Netanyahu δήλωσε, μέσω εκπροσώπου, ότι «θα επικεντρωθεί στο να ξεσηκώσει τη διεθνή κοινότητα, έτσι ώστε να ασκηθεί περεταίρω πίεση στο Ιράν για την άρση του πυρηνικού του προγράμματος, αλλά και για να γίνει σαφές ότι οι κυρώσεις που θα επιβληθούν θα είναι ιδιαίτερα αυστηρές. Ο Obama έκανε μια πολύ επιτυχημένη προσπάθεια στο να δημιουργήσει διεθνή συμμαχία, την οποία όμως πολλοί είδαν με κυνικό μάτι. Εμείς συμφωνούμε απόλυτα με τις κινήσεις του Αμερικανού Προέδρου».

Αυτή η κίνηση προσέγγισης στην πολιτική των ΗΠΑ προέρχεται από μια χώρα που, όπως έχουμε επισημάνει σε προηγούμενο άρθρο, είναι πολύ πιθανόν να εξαπολύσει στρατιωτική επίθεση στο Ιράν, με σκοπό την αποτροπή της εφαρμογής του πυρηνικού του προγράμματος. Βέβαια, η άρνηση του Ιρανού Προέδρου Mahmoud Ahmadinejad να δεχτεί το Ολοκαύτωμα, αλλά και οι συχνές αντι-ισραηλινές του ομιλίες, έχουν σίγουρα οδηγήσει τον Netanyahu σε συγκρίσεις με το παρελθόν (βλέπε τα χρόνια πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), ενώ Ισραηλινοί επίσημοι έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι τα πράγματα είναι ανοιχτά όσον αφορά την γειτονική απειλή –εννοώντας ότι δεν είναι απίθανο να δράσουν σύντομα.

Είναι αλήθεια ότι αρχικά οι Ισραηλινοί είδαν με σκεπτικισμό την απόφαση του Obama να εμπλακεί σε διπλωματικό διάλογο με το Ιράν, γιατί ανησυχούσαν ότι θα οδηγήσει όπου ακριβώς είχαν οδηγήσει και οι προηγούμενες συζητήσεις' σε cul-de-sac. Όμως τα τελευταία γεγονότα τους έκαναν να αλλάξουν γνώμη. Οι πολυάριθμες διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας, που έχουν λάβει χώρα στο Ιράν, δημιούργησαν την έντονη πεποίθηση ότι το καθεστώς της χώρας είναι σχετικά ευάλωτο στην πίεση, ενώ οι αποκαλύψεις που αφορούσαν την ύπαρξη και εξέλιξη του πυρηνικού προγράμματος διηύρυναν τη διεθνή υποστήριξη.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι αλλά και αναλυτές δηλώνουν πως αντιλαμβάνονται ότι ο Obama πρέπει να τηρήσει κάποια όρια αναφορικά με τις κυρώσεις που διατίθεται να επιβάλλει στο Ιράν μέσω του ΟΗΕ, αλλά από την άλλη πλευρά βλέπουν ότι η Κίνα ασκεί βέτο και παραμένει επιφυλακτική όσον αφορά τις πολιτικές αυτές. Συμφωνούν απόλυτα με το γεγονός ότι ο Obama θεωρεί πως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν πρέπει να έχει προτεραιότητα στην πολιτική –ακόμα και στην στρατιωτική- ατζέντα του διεθνούς οργανισμού –αλλά και των ΗΠΑ- και με το ότι σύντομα ο Αμερικανός Πρόεδρος θα προτείνει νέες κυρώσεις στην Ιρανική κυβέρνηση, με την υποβολή νέας καταληκτικής ημερομηνίας.

Με όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και τη Ρωσία, να είναι επιφυλακτικοί απέναντι στις προθέσεις Obama «το Ισραήλ είναι θεατής, όπως και όλες οι άλλες χώρες του κόσμου», δήλωσε ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, Daniel Ayalon: «Πιστεύουμε πως ο Obama και οι ΗΠΑ θα ηγηθούν της δράσης που πρέπει οπωσδήποτε να αναληφθεί».

Εκτός από τη γνωστή διαμάχη Ισραήλ-Παλαιστίνης, το Ιράν βρίσκεται και στο επίκεντρο των συζητήσεων ΗΠΑ-Ισραήλ, μετά από την άνοδο στην εξουσία του Obama και του Netanyahu αντίστοιχα, στις αρχές του 2009. Προτεραιότητες τέθηκαν στην ατζέντα των συνομιλιών, με τον Obama να πιστεύει πως η επίσημη ίδρυση του Παλαιστινιακού κράτους θα αποτελέσει κλειδί για την αλλαγή της επιρροής του Ιράν στους φανατικούς Ισλαμιστές της περιοχής και με τον Netanyahu να βλέπει την Ιρανική επιρροή ως απειλή για την ασφάλεια, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα έτσι ώστε να λυθεί και το Παλαιστινιακό.

Ο Netanyahu υποστηρίζει ότι, εκτός από τον κίνδυνο μιας ενδεχόμενης επίθεσης στη χώρα του από το Ιράν –το οποίο βέβαια δε θεωρείται πιθανό, αφού το Ισραήλ διαθέτει στρατιωτικό μηχανισμό εξουδετέρωσης πυρηνικών-, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα αποσταθεροποιήσει και τα Αραβικά κράτη της περιοχής και θα ενισχύσει τις εξτρεμιστικές ομάδες Hamas και Hezbollah –στα σύνορα του Ισραήλ- που υποστηρίζουν το Ιράν. Φαίνεται ότι Obama και Netanyahu έχουν έρθει σε συμφωνία, ενώ το άνοιγμα του δεύτερου προς τους Παλαιστινίους έχει κερδίσει την στήριξη των ΗΠΑ.

Εντωμεταξύ, στους διπλωματικούς διαδρόμους διαφόρων διεθνών οργανισμών συζητιέται έντονα ότι αν το Ισραήλ επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, τα πράγματα θα περιπλεχθούν –ίσως χωρίς λόγο, προς το παρόν- και ότι μάλλον δεν πρόκειται να επιτευχθεί απολύτως τίποτα, πέραν από μια καθυστέρηση στην ανάπτυξη του συγκεκριμένου προγράμματος. Το ενδεχόμενο όμως προκαλεί δικαιολογημένη ανησυχία. Το τελευταίο πρόβλημα που χρειάζεται η περιοχή –μετά το μακροχρόνιο παλαιστινιακό, την έκρυθμη πολιτική κατάσταση σε Ιράν και Ιράκ και την οικονομική κρίση- είναι ένα νέο μπαράζ, αυτή τη φορά, πυρηνικών επιθέσεων, ως επίδειξη ισχύος με αθώα θύματα, αλλά και διεθνή εμπλοκή.

Όπως υποστηρίζει η Emily Landau, διευθύντρια του προγράμματος οπλικού ελέγχου στο Ινστιτούτο Σπουδών Εθνικής Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ: «Όσο ο Obama κάνει την διπλωματική του προσπάθεια, το Ισραήλ θα αναμείνει τις εξελίξεις. Υποστηρίζουμε τον διάλογο, αφού η στρατιωτική λύση μπορεί να αποβεί όχι μόνο δύσκολη αλλά και μοιραία».

Εντωμεταξύ, συζητούνται και άλλες εναλλακτικές. Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης τύπου στην Ιερουσαλήμ, ο Irwin Cotler, πρώην υπουργός Δικαιοσύνης του Καναδά, πρότεινε να τεθεί το Ιράν προ των ευθυνών του. Ότι δηλαδή με τις πράξεις του καθεστώτος και των ηγετών του παραβιάζει τις διεθνείς συμφωνίες που αφορούν την αποτροπή γενοκτονίας. Ο Cotler, που έχει στενούς δεσμούς με το Ισραήλ, πραγματοποιεί συζητήσεις που αφορούν στην περεταίρω πίεση του Ιράν να σταματήσει την πυρηνική του δράση μέσω επιβολής του Διεθνούς Δικαίου. Κάτι που βέβαια έχει επαναχρησιμοποιηθεί στη χρόνια κατάσταση που επικρατεί στη Λωρίδα της Γάζας. Αυτή η πρωτοβουλία θα δικαιολογούσε και την άσκηση στρατιωτικής δράσης σε περίπτωση που οι διπλωματικές προσπάθειες δεν ευοδώσουν. «Αν το Ιράν συνεχίσει την πυρηνική του δράση, την παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και με τις πράξεις του οδηγήσει σε ενδεχόμενη γενοκτονία, αποτελεί ξεκάθαρο κίνδυνο που απειλεί τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Στο παρελθόν είχαν δοθεί πολλές καταληκτικές ημερομηνίες. Πρέπει επιτέλους να δράσουμε προληπτικά». Γιατί αλλιώς ίσως να είναι αργά;