Άρωμα Μακεδονίας… (Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News 14.06.2010)


Αεροπορικώς πας γρήγορα, αλλά χάνεις τη μαγεία. Οδηγώντας μετράς πολλά χιλιόμετρα, αλλά αποτυπώνεις εικόνες, αναπνέεις αρώματα, χάνεσαι στα τοπία, αφήνεις το βλέμμα και το μυαλό να περιπλανηθούν στις εναλλαγές της φύσης, των παραδοσιακών οικισμών στα ορεινά και της θάλασσας με τους άπειρους χρωματισμούς του γαλάζιου, του σμαραγδένιου και του μπλε, που ενώνεται μ’ εκείνο του ουρανού. Λένε πως δεν είναι ο προορισμός, αλλά το ταξίδι… Εγώ λέω πως και τα δύο μετράνε…

Πρώτος σταθμός η Αράχωβα. Η μικρή παράκαμψη αξίζει τον κόπο. Το πανέμορφο χωριό ξεπροβάλλει στην κατάφυτη πλαγιά, υπό το αγέρωχο βλέμμα του Παρνασσού. Ο στενός, γραφικός δρόμος ασφυκτιά από καφετέριες, μπαρ, μαγαζιά με αθλητικά είδη και είδη λαϊκής, ντόπιας τέχνης. Κοσμοπολίτικος αέρας σε αρμονικό συνδυασμό με την παράδοση των ορεινών μας χωριών, που σκαρφαλωμένα στα βράχια, κουβαλούν αιώνες τώρα τη δική τους ιστορία, τον δικό τους πολιτισμό, τα δικά τους ήθη και έθιμα.

Εννιά χιλιόμετρα πιο μακριά, οι Δελφοί. Ο ομφαλός της γης. Εκεί που λένε πως μυστηριωδώς σταματούν τα αμάξια στις ανηφοριές. Κρυσταλλία Πηγή, Μαντείο, ανάμεσα στις Φαιδριάδες, το αρχαίο στάδιο, οι ναοί του Απόλλωνα και της Αθηνάς. Βόλτα στον δρόμο που αγναντεύει τους γκρεμούς μέχρι το πλήρως ανακαινισμένο πλέον Μουσείο. Εκεί που ο σπιρτόζικος Ηνίοχος έχει τη δική του αίθουσα, για να απολαμβάνει μόνος του τα χιλιάδες φλας που αστράφτουν κάθε λεπτό από τους μαγεμένους επισκέπτες. Υπέροχα εκθέματα μιας άλλης εποχής. Τότε που ήμασταν στην κορυφή του κόσμου. Ακόμα είμαστε όμως… απλά έχουμε χάσει πίστη.

Επόμενη στάση, έπειτα από αρκετά χιλιόμετρα, κάπου στα Τέμπη. Εκεί που ρίχνει τη σκιά του ο επιβλητικός ορεινός όγκος του Ολύμπου. Εκεί που λατρεύονταν οι Θεοί. Φαράγγια, ποτάμια, χείμαρροι, εκπληκτική χλωρίδα και πανίδα, πηγές, βαραθρώδεις κοιλότητες, κάθετες βραχώδεις κορυφές, χαράδρες, ρεματιές, ανεξερεύνητα σπήλαια, ορθοπλαγιές και ζωνοειδείς πτυχώσεις. Μυστηριώδη τοπία και άγρια φύση, που σίγουρα θυμίζει Ουράνια Κατοικία.

Και κάπως έτσι φτάνουμε Θεσσαλονίκη. Η γοητευτική συμπρωτεύουσα, πάντα όμορφη, πάντα ζωντανή, πάντα γεμάτη. Ιστορία, πολιτισμός και θρησκεία, ένα αμάγαλμα. Ο παραλιακός δρόμος με φόντο τον Λευκό Πύργο, η Πλατεία Αριστοτέλους με τα υπέροχα κτίσματα και το ιστορικό Ολύμπιον, που σφύζει από ζωή στα φεστιβάλ κινηματογράφου, οι πανάκριβες μπουτίκ και οι καλαίσθητες βιτρίνες, οι γκαλερί και τα παλαιοπωλεία με τους ξεχασμένους θησαυρούς, τα Λαδάδικα, με τα μπαράκια, τα ευφάνταστα εστιατόρια με τους καταπληκτικούς μεζέδες, οι έξω καρδιά άνθρωποι, οι πανέμορφες βυζαντινές εκκλησιές, το άγαλμα του Μ. Αλέξανδρου. Μερικές φορές σκέφτομαι πόσο αστείοι είναι οι Σκοπιανοί, με τις δήθεν διεκδικήσεις τους και το δήθεν όνομα. Πόσο απελπισμένος πρέπει να είσαι ώστε να προσπαθείς να κλέψεις κάτι που όχι μόνο δεν ήταν ποτέ δικό σου, αλλά και που ποτέ δε θα μπορούσε να είναι δικό σου και σκέφτομαι το πολυακουσμένο, μα πάντα επίκαιρο: «Όταν σκαρφαλώνατε στα δέντρα, εμείς χτίζαμε την Ακρόπολη…» και όταν εκείνος έφτανε στα πέρατα του κόσμου, εσείς, ως ημιάγριοι, βγάζετε ακόμα άναρθρες κραυγές. Καημένε Γκρουέφσκι. Πόσο θλιβερός είσαι. Πάρτη την ονομασία. Έτσι κι αλλιώς σε όλο τον κόσμο, έτσι αποκαλούν την τρύπα σου, αλλά Μακεδόνας δεν θα γίνεις ποτέ!

Αποφασίζουμε, έτσι για αλλαγή, να αφήσουμε το αμάξι και να πάρουμε το τρένο για Βέροια, πριν κατηφορίσουμε προς Χαλκιδική. Από την επιβίβαση κιόλας στο παμπάλαιο τρένο, νιώθω πως βρίσκομαι στην δεκαετία του 1950, όπως την βλέπω στις ταινίες. Μεταπολεμικές φυσιογνωμίες γνήσια ελληνικές, με χαμόγελο και υπομονή, αφού τα ‘χουν ήδη δει τα χειρότερα, φιλοσοφούν στο δρόμο για Ξεχασμένη, Βέροια, Έδεσσα, Νάουσα…

Ο σιδηροδρομικός σταθμός της Βέροιας μοιάζει εξωπραγματικά παλιομοδίτικος, yet πανέμορφος. Άρωμα μιας άλλης εποχής. Ένα ξεχασμένο σκουριασμένο βαγόνι, ο φύλακας, ένα αφημένο στο χρόνο κτίσμα και μια επιγραφή που πρέπει να ‘ναι εκεί τουλάχιστον 50 χρόνια. Η πόλη γοητευτική, ιστορική, γεμάτη εκκλησιές περασμένων αιώνων –μια μικρή Ιερουσαλήμ- και λίγο άδεια αυτό το καλοκαιρινό απομεσήμερο. Κατευθυνόμαστε στη Μπαρμπούτα, αυτήν την μεγάλης ιστορικής, αρχιτεκτονικής και πολιτισμικής αξίας εβραϊκή γειτονιά, στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης. Υπέροχα σπίτια, κάποια εγκαταλελειμμένα, κάποια αναπαλαιωμένα, πλακόστρωτα, μονοπάτια και η Συναγωγή, στην οποία λέγεται ότι δίδαξε ο Απόστολος Παύλος. Υπό το αυστηρό βλέμμα του Βέρμιου, θαυμάζουμε τις πηγές, τις βρύσες, τα παλιά αρχοντικά, τα καλντερίμια και τα Παλιά Λουτρά… Κρατώ την βαρύτιμη ιστορία της πόλης στην καρδιά και επιστρέφω στη Σαλονίκη, για να κατευθυνθώ…

…προς Χαλκιδική. Μαγευτική η Βόρεια Ελλάδα και η Χαλκιδική ένας μαγικός παράδεισος, με πεύκα να γλύφουν τα σμαραγδένια νερά, με δαντελωτές παραλίες με πάλλευκη άμμο, που ξεπροβάλλουν στον ορίζοντα, προκλητικές, σχεδόν ζητώντας σου να τις εξερευνήσεις. Ψηλά βουνά και απίστευτες τοπογεωγραφικές ομορφιές. Μετά από μια καθόλα ενδιαφέρουσα διαδρομή φτάνουμε στη Σάρτη, ένα σχεδόν ξεχασμένο παραθαλάσσιο θέρετρο, που από ότι φαίνεται είναι πολύ δημοφιλές στους Βαλκάνιους… Ούτε στα όνειρά τους τέτοιος παράδεισος. Η απέραντη παραλία μας θαμπώνει με την αλλαγή χρωμάτων που παρουσιάζει. Από το τυρκουάζ, στο γαλάζιο, στο πράσινο, στο μπλε, στο βαθύ σκούρο ραφ. Χωρίς κύμα, απάνεμη, αλλά με ένα υπέροχο, δροσερό μελτέμι που μας δροσίζει το πρόσωπο. Η σχεδόν παρθένα παραλία είναι γεμάτη κοχύλια, ενώ τα ψάρια ρισκάρουν με τη στεριά, εκεί ακριβώς που σκάει το νερό. Στο ταβερνάκι του κυρ Μιχάλη, που έκανε χρόνια στη Γερμανία, τρώμε μπαρμπούνια και χαζεύουμε την αφοπλιστική θέα της παραλίας από ψηλά. Όπου κι αν γυρίσεις παραδεισένια ομορφιά και στο βάθος του ορίζοντα το Άγιον Όρος. Μακάρι να ‘χαμε χρόνο για μια μικρή κρουαζιέρα, αλλά πρέπει να αναχωρήσουμε…

…προς Δράμα. Τεράστιας σημασίας η Εγνατία Οδός. Υπέροχος, ασφαλής δρόμος. Φτάνουμε σε μιάμιση ώρα περίπου στην δροσερή, όμορφη πόλη της Ανατολικής Μακεδονίας, με την μακραίωνη ιστορία. Κλείδωσα στο μυαλό τις πηγές της Αγίας Βαρβάρας, με τις καφετέριες και τα εστιατόρια δίπλα στα φυσικά αναβλύζοντα νερά και τα πλατάνια, που χαρίζουν γενναιόδωρα την πολυπόθητη σκιά τους. Χαμογέλασα στους γλυκύτατους ανθρώπους –και συνεργάτες-, με γνήσια την αίσθηση της φιλοξενίας στο αίμα τους και θαύμασα την καπναποθήκη, τον παλιό μουσουλμανικό μύλο, τις τοιχογραφίες στο τζαμί, τα βυζαντινά τείχη και τα καταπληκτικά παλιά κτίρια που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη. Και όλα αυτά πριν…

…κατευθυνθούμε προς Καβάλα. Πραγματικά εντυπωσιακή πόλη. Ίσως από τις πιο εντυπωσιακές, αρχιτεκτονικά, πόλεις της Ελλάδας. Χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους Σύμβολο, απολαμβάνει θέα στο λιμάνι, που είναι από τα πιο πολυσύχναστα και στρατηγικότερα της Βόρειας Ελλάδας και των Βαλκανίων. Ήπιαμε καφέ στο Ιμαρέτ και επισκεφτήκαμε τα Μουσεία Καπνού, του Μεχμέτ Αλή και της Καππαδοκίας, φωτογραφήσαμε το παλιό Υδραγωγείο και την ιστορική πινακίδα «Κωνσταντινούπολις 460 χιλιόμετρα». Ο καιρός ήταν λίγο συννεφιασμένος, αλλά έκανε την όψη της πόλης εξαιρετικά γοητευτική.

Πόσα και πόσα μέρη υπάρχουν για να επισκεφτεί κανείς και να αναλογιστεί τις ρίζες του, τις ρίζες της ιστορίας και του πολιτισμού. Πόσα μέρη στη Βόρεια Ελλάδα –όπως και παντού άλλωστε- αξίζει να εξερευνήσουμε και να αφεθούμε στη μαγεία αυτού του τόπου που μας γέννησε. Η Αλεξανδρούπολη, η Ξάνθη, οι Σέρρες, η Έδεσσα, η λίμνη Κερκίνη, το Μέτσοβο, η Καστοριά. Μια τόσο μικρή χώρα, με τόσους διαφορετικούς τόπους, με ιδιόμορφα ήθη και έθιμα, με τοπικές παραδόσεις, κουζίνα, φυσιογνωμίες, γεωγραφικό ενδιαφέρον. Όπου κι αν γυρίσεις μια φωτογραφία. Όπου κι αν γυρίσεις ιστορία…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.