Το πάζλ των ΜΜΕ εν καιρώ κρίσης

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News

 

Οι εξελίξεις στα ελληνικά ΜΜΕ δεν είναι και ιδιαίτερα ευοίωνες. Η πτώση της διαφήμισης και των κυκλοφοριών έχει δημιουργήσει ένα σκηνικό γενικής ανασφάλειας σε εκδότες, επιχειρηματίες, αλλά και το προσωπικό σε κανάλια, ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφημερίδες και περιοδικά –για να μην αναφερθώ στον χώρο του βιβλίου, όπου όλοι οι εκδοτικοί οίκοι, πλην ελαχίστων, φυτοζωούν. Σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις του κλάδου εμφανίζουν ζημιές και προχωρούν ή σχεδιάζουν να προχωρήσουν –αναγκαστικά- σε περικοπές και δυστυχώς σε απολύσεις. Amidst all this, μου έρχεται στο μυαλό η φράση «αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι», που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε αφίσες που αναρτήθηκαν παντού –από αναρχικούς φαντάζομαι- και σκέφτομαι πραγματικά με τρόμο τι θα γινόταν ή τι θα γίνει αν δεν έχουμε ενημέρωση. Εντάξει. Οι δημοσιογράφοι είναι πιόνια των εκάστοτε κυβερνήσεων, των εκδοτών και των επιχειρηματιών στους οποίους εργάζονται. Εντάξει. Λαμβάνουν κατευθυντήριες γραμμές για το τι θα βγει προς τα έξω. Αλλά… ακόμα και έτσι, δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς ενημέρωση. Ακόμα και έτσι δεν γίνεται να μη μαθαίνουμε τι συμβαίνει γύρω μας ή στον κόσμο -έστω και φιλτραρισμένα. Δεν γίνεται να μην υπάρχει Τύπος. Ούτε οι δημοσιογράφοι είναι αλήτες και ρουφιάνοι. Εργαζόμενοι είναι. Όπως ένας υπάλληλος σε μια εταιρεία θα κάνει ό,τι του πει ο προϊστάμενος –τουτέστιν ο ιδιοκτήτης- έτσι ακριβώς κάνει και ο δημοσιογράφος. Με μια ειδοποιό διαφορά βέβαια. Ότι ο δημοσιογράφος μπαίνει σε κάθε σπίτι και επηρεάζει ενδεχομένως απόψεις και ιδέες. Σωστό.

Παρόλα αυτά, η κρίση που έχει επηρεάσει σε μέγιστο βαθμό αυτή τη στιγμή τα ΜΜΕ στην Ελλάδα είναι κάτι που δεν βοηθά με κανέναν τρόπο την κατάσταση. Ούτε για τους εργαζόμενους, ούτε για τον κλάδο, ούτε και για τις επιχειρήσεις που συρρικνώνονται. Όμως στην παρούσα φάση από ότι φαίνεται δεν υπάρχει γυρισμός.

Ο Ελεύθερος Τύπος περνά στον Ελεύθερο Τύπο ΑΕ, που αποτελεί και την τρίτη μεταβίβαση στην ιστορία του. Ο διευθύνων σύμβουλος της ιστορικής εφημερίδας Απογευματινής διεμήνυσε στους δημοσιογράφους ότι ο εκδότης προτίθεται να δώσει το έντυπο στους εργαζόμενους –οι οποίοι έχουν μείνει απλήρωτοι εδώ και μήνες-, μάλλον «ξεχνώντας» τα εκατοντάδες εκατομμύρια ζημιές που έχει αφήσει πίσω του. Κάτι που περιμέναμε ήταν και το κλείσιμο της εφημερίδας του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου, το Veto. Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο εκδότης ανακοίνωσε στους εργαζόμενους ότι θα αναστείλει την λειτουργία της, λόγω διακοπής της χρηματοδότησης από τον Πέτρο Κυριακίδη, που είχε βέβαια το 49% της ιδιοκτησίας της εφημερίδας. Δύο ακόμα φύλλα αντιμετωπίζουν επίσης σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Το ένα είναι οι Αποκαλύψεις –ήρθε νύχτα και θα φύγει μάλλον νύχτα- από το οποίο αποχώρησαν περισσότεροι από τους μισούς συντάκτες για μη καταβολή δεδουλευμένων και το άλλο είναι η Espresso, η βιωσιμότητα της οποίας συζητιέται εντόνως. 

H τηλεόραση από την άλλη αποτελεί ένα ιδιαίτερα περίεργο πάζλ. Το MEGA παρά το γεγονός ότι απολαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι στην πίτα της τηλεθέασης, διαφαίνεται ότι θα δείξει ζημιές και με δεδομένο ότι λειτουργεί με διπλάσιο κόστος από εκείνο του ANT1. Το θέμα είναι ότι ο ΔΟΛ και ο Μπόμπολας αντιμετωπίζουν ήδη πολλά προβλήματα, τα οποία σε συνδυασμό με το ότι οι τράπεζες πλέον αδυνατούν να χορηγήσουν επιπλέον δάνεια, δημιουργούν ένα εξίσου περίεργο σκηνικό.

Η βιωσιμότητα του Alter, από την άλλη, έχει αποτελέσει βασικό θέμα στα δημοσιογραφικά και όχι μόνο πηγαδάκια τον τελευταίο καιρό. Κάποιο βράδυ παρατηρήσαμε ότι ο Χατζηνικολάου δε βγήκε να εκφωνήσει τις ειδήσεις και κατόπιν ακούστηκε ότι έχει μείνει απλήρωτος, χωρίς όμως αυτό να έχει εξακριβωθεί. Κατόπιν έσκασαν και άλλες τέτοιες καταγγελίες όμως, με αποτέλεσμα να βγει στο φως ότι το χρέος του σταθμού ανέρχεται αυτή τη στιγμή στα 300 εκατομμύρια ευρώ και ότι υπάρχει άμεσο πρόβλημα ρευστότητας. Ο Κουρής, που έχει και το πλειοψηφικό πακέτο, είπε ότι θα ρίξει γύρω στα 15 εκατομμύρια και οι τράπεζες άλλα τόσα, με την προϋπόθεση να αποκτήσουν την οικονομική εποπτεία του σταθμού και να μειωθεί το κόστος λειτουργίας κατά 50%. Αυτό συνεπάγεται προφανώς τη μείωση του ζωντανού προγράμματος και την αντικατάστασή του με μετάδοση ταινιών, σειρών και μαγνητοσκοπημένων εκπομπών.

Αυτό το τελευταίο είναι ένα θέμα που αντιμετωπίζουν πλέον όλα τα κανάλια, τα οποία όχι μόνο έχουν μειώσει τα ζωντανά τους προγράμματα, αλλά ιδιαιτέρως τα σίριαλ. Ελάχιστα ελληνικά σίριαλ γυρίζονται πλέον, με λίγες εξαιρέσεις, κάτι που έχει δημιουργήσει ιδιαίτερο πρόβλημα και στον κλάδο των ηθοποιών. Από την άλλη, επειδή κατά καιρούς έχουν γυριστεί απίστευτα ανούσιες και άχρηστες σειρές, χωρίς πλοκή, σενάριο και με ελεεινή σκηνοθεσία, ίσως είναι και καλύτερα να βγαίνουν λίγα και καλά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα κανάλια πρέπει να αγοράσουν και ό,τι βγάζει η τουρκική τηλεόραση, κάτι που έχει δυσαρεστήσει μεγάλη μερίδα κόσμου, τόσο του κλάδου, όσο και των τηλεθεατών. Ε όχι και να τους πληρώνουμε κιόλας! Ενώ, αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον ο τηλεοπτικός χρόνος έχει κατακλυστεί από ρεάλιτι και σόου, όπως το Dancing with the Stars, Master Chef, Top Chef, Greek Idol, Big Brother και άλλα παρόμοια. Άλλωστε πρόκειται για εκπομπές που αναμφισβήτητα θα προκαλέσουν συζητήσεις την επόμενη μέρα, θα φέρουν διαφημίσεις και θα ταράξουν τα νερά, σε αντίθεση με τα ελληνικά σίριαλ, που η αλήθεια είναι πως έχουν πολύ καιρό να επιτύχουν τέτοιον αντίκτυπο!

Τέλος, εκείνο που έχει γίνει αντιληπτό είναι η στροφή του χαρακτήρα των ειδήσεων στο κανάλι της Κάντζας. Από ότι φαίνεται οι Γερμανοί δεν αστειεύονται, όταν μιλούν για λιτότητα και περικοπές. Ο Αντώνης Σρόιτερ εκφωνεί καθημερινά ειδήσεις που βασίζονται σε ανθρώπινες ιστορίες και συνοδεύονται από το αντίστοιχο –εύκολο- ρεπορτάζ, ενώ τα διεθνή, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα δίνονται περισσότερο επιγραμματικά, χωρίς καλύψεις από τους αντίστοιχους χώρους ή χώρες. Παρόλα αυτά, δεν είναι κάτι που έχει ενοχλήσει ιδιαίτερα, τουλάχιστον φαινομενικά. Το κάθε κανάλι άλλωστε έχει τους οπαδούς του. Εκείνο που έχει κάνει εντύπωση είναι ότι η τηλεθέαση των ειδήσεων του ANT1 δεν τονώθηκε επαρκώς με την ένταξη της -εξαιρετικής κατά τα άλλα- Μαρίας Χούκλη στο δυναμικό του. Μένει όμως να δούμε τι θα κάνει και η Έλλη Στάη από τη συχνότητα της ΝΕΤ.

Το φαινόμενο των blogs και των ιδιωτικών δημοσιογραφικών ιστοσελίδων φαίνεται τέλος ότι κερδίζει έδαφος με ταχύτατους ρυθμούς. Η αλήθεια είναι ότι αν δεν είχαμε τα blogs και τις υπόλοιπες ειδησεογραφικές σελίδες –βλέπε newsbeast- την ημέρα που έλαβαν χώρα τα τελευταία θλιβερά γεγονότα στην Αθήνα στις 15/12 δεν θα ξέραμε απολύτως τίποτα σχετικά με αυτά που συνέβαιναν δίπλα μας και δεδομένου ότι οι δημοσιογράφοι είχαν κηρύξει απεργία. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλά αξιόλογα blogs από γνωστούς και μη πολίτες που καταθέτουν τη γνώμη τους και τις απόψεις τους επί παντός επιστητού, αλλά κυρίως για την πολιτική και οικονομική κατάσταση που επικρατεί. Είναι, δε, αναζωογονητικό να διαβάζεις –εφόσον έχεις χρόνο να ψάξεις- όλες εκείνες τις διαφορετικές οπτικές από ανθρώπους που δεν ξέρεις και που chances are ότι δεν θα τους γνωρίσεις ποτέ. Σημεία των καιρών; Η δημοσιογραφία τείνει να γίνει περισσότερο απρόσωπη και κρυμμένη πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή; Για να δούμε…