Facebook και άλλες ιστορίες καθημερινής άγνοιας

Δημοσίευση στην εφημερίδα www.greeknewsonline.com

Μερικές φορές μπορεί να διαβάσεις κάτι, ακόμα και μία λέξη, και να σε κάνει να σκεφτείς εκατομμύρια πράγματα ταυτόχρονα. It’s funny how social media work sometimes. Σήμερα το πρωί διάβασα το status μίας φίλης Αμερικανίδας –αρκετά μορφωμένης, δημοσιογράφου στη Miami Herald-, η οποία εν ολίγοις έγραφε: «Είμαι σοκαρισμένη από το ότι το 90% των ανθρώπων που ζουν στο Αφγανιστάν δεν έχει ιδέα για το τι είναι το 9/11, δεν έχουν ιδέα γιατί οι Αμερικανοί εισέβαλλαν στο κράτος τους και απορώ πως το υπόλοιπο 10% δεν ενημέρωσε το άλλο 90%». Εγώ πάλι ένιωσα σοκαρισμένη διαβάζοντας αυτό το status. Ήταν αυτό που λέμε «the kettle calling the pot black». Literally.

Προσωπικά αμφιβάλλω για το αν το 90% των Αμερικανών γνωρίζουν ότι οι πυρηνικές βομβίτσες που έπεφταν βροχή στο Κόσσοβο προκάλεσαν και συνεχίζουν να προκαλούν καρκίνο στο θυρεοειδή στο 60% των Ελληνίδων –αλλά και πολλές ακόμα μορφές καρκίνου, που τελευταία θερίζει. Αμφιβάλλω για το αν το 90% των Αμερικανών γνωρίζουν τι έγινε στην Αίγυπτο, όπου πέθαναν χιλιάδες άνθρωποι στην προσπάθειά τους να ξεφορτωθούν τον δικτάτορα ηγέτη τους. Αμφιβάλλω για το αν το 90% των Αμερικανών γνωρίζουν τη τωρινή διαμάχη μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας για κάποιες βραχονησίδες. Αμφιβάλλω για το αν το 90% των Αμερικανών γνωρίζουν τι έγινε στην Κύπρο το 1974. Αμφιβάλλω για το αν γνωρίζουν τι έγινε στη Ρουάντα το 1994. Αμφιβάλλω για το αν γνωρίζουν τι συμβαίνει εν γένει σήμερα στον κόσμο. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, οι Αμερικάνοι δεν είναι και οι πλέον well-rounded people in the world. And that’s ok, αλλά το να δηλώνεις σοκαρισμένος για το ότι μία χώρα με φιμωμένα ΜΜΕ, με δεκαετίες πολέμου στην πλάτη, χωρίς σχολεία και με μηδενικό ενδιαφέρον για την αξία της ανθρώπινης ζωής δεν γνωρίζει περί 9/11 είναι τουλάχιστον αφελές. Τουλάχιστον.

Λατρεύω την Αμερική και ό,τι συσχετίζεται με αυτήν και έζησα καλά εκεί για αρκετά χρόνια, αλλά η αλήθεια είναι ότι τα αμερικανικά κανάλια ασχολούνται ως επί το πλείστον με θεματάκια του τύπου «ο σκύλος του γείτονα ανέβηκε στην ταράτσα και πως τον κατέβασε το animal control», «πώς καθάρισαν ένα ρέμα σε ένα χωράφι 5.000 μίλια μακριά της πλησιέστερης κωμόπολης στη North Dakota», «ο Arnold απατούσε την Maria Shriver» και άλλα τέτοια παρόμοια. Και όποιος το αρνηθεί απλά δεν παρακολουθεί τηλεόραση ή μάλλον δε βλέπει ειδήσεις. Τα αμερικάνικα κανάλια επικεντρώνονται -κατά το 90%- σε τοπικά νέα, σε επίπεδο πόλης, πολιτείας και άντε east coast or west coast. Και αυτή είναι η αλήθεια. Πιστεύω, δε, ακράδαντα πως deep down δεν ενδιαφέρονται και να μάθουν τι γίνεται πάρα έξω. Θυμάμαι, σα να είναι τώρα, το 1996 όταν ρώτησα στην τάξη μία κοπέλα -τότε πρωτοετή (18 ετών δηλαδή)- για το ποιες είναι οι 5 ήπειροι, μου απάντησε κατά λέξη: «Ummm, the USA, Germany, Japan, Australia and South USA”. Και θυμάμαι επίσης σα να είναι τώρα, σε μάθημα Ιστορίας γύρω από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και πιο συγκεκριμένα για τα γεγονότα στο Pearl Harbor, μία κοπελίτσα που είπε: «Ummmm, why didn’t we like send someone (μιλάμε για τον Ειρηνικό Ωκεανό τώρα) to supervise the entire area and see what was coming?». Η ερώτηση ήταν τόσο ανόητη που ο καθηγητής –ο εξαιρετικός και συνάμα καυστικός Dr. Jones- της απάντησε: «Ummmm, this is not Lake Ella, Christine. This is the Pacific Ocean we are talking about. Do you know where that is and its vastness?». Τι να πει κι ο άνθρωπος;

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν η φίλη μου έχει ιδέα για το τι είναι το Αφγανιστάν. Σαν κράτος. Σαν οντότητα. Σα θρησκεία. Σα λαό. Σαν ιστορία. Βασικά, δεν αναρωτιέμαι. Είμαι σίγουρη ότι δε γνωρίζει απολύτως τίποτα. Δε χρειάζεται να πάμε πολύ πίσω, ούτε να κάνουμε ενδελεχή ιστορική ανάλυση. Μεταξύ του 1979 και του 1989 η χώρα δοκιμάστηκε από έναν πρωτοφανή πόλεμο μεταξύ των Mujahideen –που υποστηρίζονταν από τους Αμερικανούς- και την Αφγανική κυβέρνηση –που υποστηριζόταν από τους Ρώσους. Σε αυτόν τον πόλεμο έχασαν τη ζωή τους περίπου ένα εκατομμύριο Αφγανοί. Κατόπιν η χώρα δοκιμάστηκε από έναν πανάθλιο εμφύλιο, την άνοδο και την πτώση της κυβέρνησης Ταλιμπάν και τον τωρινό πόλεμο, που κρατά από το 2001 μέχρι και σήμερα. Όλες αυτές οι δεκαετίες πολέμων έκαναν τη χώρα αυτή την πιο επικίνδυνη του κόσμου, αλλά και εκείνη από την οποία προέρχονται οι περισσότεροι πρόσφυγες και αιτούντες πολιτικό άσυλο. Και ενώ η διεθνής κοινότητα πασχίζει να επαναδομήσει το κράτος του Αφγανιστάν, τρομοκρατικές ομάδες, όπως το Haqqani Network και το Hezbi Islami συμμετέχουν ενεργά σε πανεθνικές εξεγέρσεις, των οποίων ηγούνται οι Ταλιμπάν, και οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων εκατοντάδες δολοφονίες και επιθέσεις αυτοκτονίας. Σύμφωνα, δε, με τα Ηνωμένα Έθνη, οι εξεγέρσεις αυτές ευθύνονται για το 80% των απωλειών άμαχου πληθυσμού για το 2011 και το 2012.

Το Αφγανιστάν όμως δεν είναι μόνο αυτό. Τους Αφγανούς δυστυχώς τους έχουμε γνωρίσει πολύ καλά και στην Ελλάδα. Αν και -for the life of me- δεν καταλαβαίνω γιατί έρχονται εδώ. Βέβαια, εδώ είναι παράδεισος σε σύγκριση με τη χώρα τους. Το κακό όμως είναι ότι προσπαθούν με νύχια και με δόντια να μετατρέψουν αυτόν τον «παράδεισο» σε κόλαση. Στη δική τους κόλαση. Οι Αφγανοί, λοιπόν, που έχουν έρθει εδώ δήθεν ζητώντας άσυλο, είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ανθρωπόμορφα τέρατα, με παντελή έλλειψη συναίσθησης και παντελή αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή. Βιάζουν, κλέβουν, δολοφονούν άγρια και ανελέητα για 5 και για 10 ευρώ, επιτίθενται σε όποιον έχει την ατυχία να βρεθεί στον δρόμο τους, ηλικιωμένο, γυναίκα, άρρωστο, πουλάνε πειραγμένα ναρκωτικά και «διαθέτουν» τον εαυτό τους για μια δόση. Αυτό είναι οι Αφγανοί. Και δεν τους βάζω όλους σε ένα καζάνι. Βρίσκονται, όντως, όλοι σε ένα καζάνι.

Αναρωτιέται η φίλη μου πως το 90% των Αφγανών δε γνωρίζει για το 9/11. Γιατί να γνωρίζει και γιατί να ενδιαφέρεται; Για ανθρωπιστικούς λόγους; Ας γελάσω. Τα ΜΜΕ είναι φιμωμένα και ασχολούνται όλη την ημέρα –στην κυριολεξία- με το Ισλάμ και το πόσο αθώοι είναι και το πώς οι Χριστιανοί τους επιτίθενται και είναι κακοί, ενώ οι ίδιοι ποτέ δεν τους έχουν αγγίξει και ποτέ δεν έχουν ασχοληθεί με άλλες θρησκείες. Σχολεία δεν υπάρχουν με την έννοια που τα γνωρίζουμε, αλλά και αν υπάρχουν –και πάλι- το μόνο μάθημα με το οποίο ασχολούνται είναι τα θρησκευτικά… ή μάλλον το Ισλάμ. Από τους διαρκείς και μακροχρόνιους πολέμους ο κόσμος έχει μεταλλαχτεί σε δολοφόνους και εγκληματίες κάθε είδους, λόγω αναρχίας και έκρυθμης πολιτικής κατάστασης. Αυτό είναι το Αφγανιστάν. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Το πλέον –επισήμως διαγεγνωσθέν- επικίνδυνο κράτος στον κόσμο –επαναλαμβάνω.

Αυτό που δεν καταλαβαίνω πάντως είναι η –δήθεν- ηθική υποχρέωση της Αμερικής να αποκαθιστά τη δημοκρατία σε όλο τον κόσμο. Ή μάλλον όχι. Ας το θέσουμε αλλιώς. Την «ηθική» υποχρέωση της Αμερικής να παρεισφρέει σε κράτη, όπου υπάρχουν τεράστια οικονομικά συμφέροντα. Όταν τεθεί έτσι το ερώτημα, μου λύνεται η απορία. Γνώριζε άραγε η φίλη μου ότι το Αφγανιστάν είναι πλούσιο σε πολύτιμους και ημιπολύτιμους λίθους, σε φυσικό αέριο και φυσικά σε πετρέλαιο; Μάλλον όχι. Γνώριζε η φίλη μου ότι το 2012 αξιωματούχοι Αμερικής και Αφγανιστάν υπολόγισαν πως τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα ορυκτών της χώρας αξίζουν μεταξύ 900 δισεκατομμυρίων και 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων; Μάλλον όχι. Έτσι εξηγείται ίσως όμως και ο πόλεμος που μαίνεται εκεί για δεκαετίες. Γεωγραφικώς είναι μία άνευ ενδιαφέροντος χώρα –σε αντίθεση με την Ελλάδα. Πλουτοπαραγωγικώς όμως παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον apparently.

Ας αφήσουμε λοιπόν αυτές τις απορίες και το δήθεν σοκ. Το σοκ προϋποθέτει γνώση και αν υπήρχε γνώση σε αυτή την περίπτωση δεν θα υπήρχε και σοκ. It’s sad to say, αλλά ο κόσμος δεν περιστρέφεται γύρω από την Αμερική, ούτε η Αμερική αποτελεί το σύμπαν του κόσμου, ούτε ο κόσμος ΟΦΕΙΛΕΙ να γνωρίζει τι συμβαίνει στην Αμερική ή οτιδήποτε άλλο συσχετίζεται με αυτήν. Και επαναλαμβάνω. Λατρεύω την Αμερική σα χώρα, σα νοοτροπία, σαν ανθρώπους. Αλλά κανείς δεν οφείλει να ασχολείται μαζί της, ειδικά, δε, όταν και η ίδια –σε επίπεδο κόσμου- δεν ασχολείται και δεν γνωρίζει σχεδόν τίποτα πέραν των ακτών του Ατλαντικού και του Ειρηνικού… And that’s that.