Like nothing has ever changed…

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News www.greeknewsonline.com

Με ψήγματα καχυποψίας παρακολουθούσα φέτος τους έλληνες παραθεριστές, έχοντας την πεποίθηση ότι τα περί κρίσης δεν ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα και ότι ανήκουν είτε στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας είτε στο διεστραμμένο γίγνεσθαι των Media. Η αλήθεια –όπως πάντα- κρύβεται κάπου ενδιαμέσως. Ούτε οι Έλληνες κρύφτηκαν στα σπίτια τους, ούτε βέβαια και ξόδευαν όπως παλιά. Αλλά από την άλλη, no one did.

Είχα την τύχη να παραθερίζω σε γνωστό πολυτελές ξενοδοχείο της πανέμορφης Ρόδου, όπου και βρίσκονταν πάρα πολλοί Έλληνες –διάσημοι και μη-, αλλά και ξένοι, μεταξύ των οποίων Άγγλοι, Σκανδιναβοί, Ισραηλινοί, Ιταλοί, Γάλλοι και ελάχιστοι Αμερικανοί. Τολμώ να πω ότι οι Έλληνες ήταν εκείνοι που ξόδευαν τα περισσότερα, εκείνοι που νοίκιαζαν τα πιο πολυτελή αυτοκίνητα και εκείνοι που γενικά συμπεριφέρονταν σαν άρχοντες του σύμπαντος. Και σίγουρα δεν επρόκειτο για εφοπλιστές. Ο εφοπλιστής θα κάτσει στο σκάφος του, υποθέτω. Όταν οι άλλοι έφερναν αναψυκτικά από το σούπερ μάρκετ –και δεν υπονοώ τους Εβραίους, αλλά αναφέρομαι ξεκάθαρα σε αυτούς-, οι Έλληνες παρήγγελναν μπύρες, ποτά και σνακ από τα μπαρ. Όταν οι ξένοι νοίκιαζαν Fiat Panda, οι Έλληνες νοίκιαζαν Bentley… κι όμως είδα νοικιασμένη Bentley!

Από καθαρά δημοσιογραφικής άποψης, έκανα μερικά τηλέφωνα σε 4άστερα και 5άστερα ξενοδοχεία της Κρήτης, όπου και έκπληκτη ανακάλυψα ότι όχι μόνο ορισμένα από αυτά ήταν εντελώς γεμάτα τον Αύγουστο, αλλά και το ότι τα φθηνότερα δίκλινα που διέθεταν, κόστιζαν από τουλάχιστον 150-170 ευρώ την ημέρα. Αυτό σημαίνει ένα πράγμα. Ότι για να ζητούν αυτές τις τιμές, υπάρχει κόσμος που τις πληρώνει. Στη Σίφνο, από γνωστό ξενοδοχείο –στο οποίο παραθερίζει χρόνια πρώην πρωθυπουργός- έλαβα κατά λέξη την εξής απάντηση: «ξέρετε η βίλλα είναι 150 τετραγωνικών… Έχει 1200 ευρώ τη νύχτα… Δυστυχώς τον Αύγουστο δεν θα είναι καθόλου διαθέσιμη». Ο κίνδυνος του εγκεφαλικού ήταν πλέον ορατός. Θα μου πείτε, εκεί που έπαιρνες τηλέφωνο, τι τιμές περίμενες να ακούσεις; Σωστό. Όμως από ότι έμαθα και άκουσα, όλοι σχεδόν ανεξαιρέτως πήγαν διακοπές, τουλάχιστον για μία εβδομάδα, κάποιοι εκ των οποίων είπαν ότι πήγαν με κουπόνια γνωστών ιστοσελίδων και κάποιοι ότι ήταν για λίγες μόνο μέρες.

Η έκπληξη όμως ήρθε το περασμένο σαββατοκύριακο – το πρώτο του Σεπτέμβρη-, όταν κατέβηκα στο Ναύπλιο. Η πόλη δεν είχε τόσο κόσμο ούτε το Πάσχα. Όλα τα μαγαζιά ήταν γεμάτα και στο ξενοδοχείο δεν υπήρχε αμάξι κάτω από Audi. Είδα, δε, νεότατο κόσμο να παραθερίζει, να παραγγέλνει καφέδες στην πισίνα και γενικά να φέρεται σα να μη συμβαίνει απολύτως τίποτα. Το revelation όμως appeared κατά την επιστροφή! Είχα να δω τέτοια κίνηση εδώ και 5-6 χρόνια. Αυτοκίνητα γεμάτα –κάθε τύπου- με νεότερους, μεγαλύτερους, οικογένειες, παρέες και γκαζοφονιάδες με τρελά κέφια στην άσφαλτο, παρά την τσουχτερότατη τιμή της βενζίνης – που έχει φτάσει το 1,80€ το λίτρο- και τα διόδια-φωτιά.

Δεν ξέρω σε ποια μαγαζιά/εστιατόρια έκανε έφοδο το ΣΔΟΕ, αλλά προσωπικά σε όποιο μέρος επισκέφθηκα μου έδωσαν απόδειξη –σωστή απόδειξη. Και η μόνη γενικώς απατεωνιά που αντιμετώπισα –γνωστή ιστορία- ήταν τα ταξί από το αεροδρόμιο προς το κέντρο των Αθηνών. Παρά την τεράστια ταμπέλα στην πιάτσα, στην οποία αναγράφεται ξεκάθαρα ότι το flat rate είναι 35 ευρώ –συμπεριλαμβανομένων των αποσκευών, του fee του αεροδρομίου, της επιβάρυνσης των βαλιτσών και του τέλους της Αττικής Οδού- εκείνοι επιμένουν να ζητούν 40. Σε έναν που έδωσα ακριβώς 35 –ήμασταν κοντά σε αστυνομικό τμήμα- μου λέει… «εεεεμ… είναι 2 ευρώ παραπάνω». Τον κοιτάω και του λέω ότι δεν έχω 2 ευρώ, αλλά ίσως μερικά ψιλά και μου λέει «ε, εντάξει ό,τι έχετε». Γιατί; Γιατί κύριοι ταρίφες πρέπει να κλέβετε τον κόσμο. Γιατί; Όργιο «πειραγμένων» ταξίμετρων αποκαλύφθηκε πρόσφατα –για μία ακόμα φορά- και το μόνο πράγμα για το οποίο αναρωτιέμαι είναι το ποιος ξέρει τι λεφτά έχουν ζητήσει από τους καημένους τους ξένους, που έρχονται στην χώρα μας, παρά την δριμύτατη αρνητική προπαγάνδα που έχουμε φάει, αλλά και την τρομερή μας ακρίβεια. Είναι δυνατόν να πωλούν ένα μπουκαλάκι νερό με 2.5 ευρώ στο κυλικείο της Ακρόπολης;; Είναι αδιανόητο, αλλά δεν μου κάνει και εντύπωση. Ο Έλληνας ήταν πάντα –μα πάντα- ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε. Καμία συναίσθηση της έννοιας του “in the long run”. Καμία.

Το ερώτημα ωστόσο παραμένει. Ποια κρίση; Σύμφωνα με επίσημες μετρήσεις της αγοράς, ο τζίρος το 2012 έπεσε κατά 2.5 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το 2010, ότι μόνο το 30% των Ελλήνων πήγαν διακοπές 2 εβδομάδων και ότι το 65% δεν πήγε καθόλου διακοπές. Που ακριβώς στηρίζονται αυτές οι μετρήσεις και ποιους ρώτησαν; Για τις μεν διακοπές, θεωρώ εντελώς ψευδή τα στοιχεία, ενώ για τα μαγαζιά τις καταλαβαίνω απόλυτα. Αυτός που έχει λεφτά θα ταξιδέψει έξω για τα ψώνια του. Γιατί; Μα είναι απλούστατο. Το Victoria’s Secret που άνοιξε πρόσφατα στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος πωλεί μία κρέμα σώματος έναντι του τσουχτερότατου ποσού των 25 ευρώ. Γιατί είναι τσουχτερό; Γιατί στην Αμερική η ίδια κρέμα στοιχίζει 11 δολάρια, δηλαδή 8 ευρώ –χώρια από το ότι μπορείς να αγοράσεις 3 items με 25 δολάρια ή 5 με 30. Κέρδος που αποσκοπείται; Πάνω από 100%. Ένα παντελόνι Donna Karan, που αγόρασα στην Αμερική, με 24 δολάρια, εδώ έχει 160 ευρώ. Γιατί; Τσάντα Michael Kors, που στην Αμερική έχει 150 δολάρια, εδώ έχει 222 ευρώ. Γιατί; Η Timberland στην Αμερική δίνει μία μπλούζα δώρο με την αγορά άλλης μίας και εδώ ένα polo shirt της ίδιας μάρκας στοιχίζει 55 ευρώ. Και ξαναρωτώ. Γιατί; Και καλύτερα να μην ακούσω την γνωστή ατάκα που είχα ακούσει από μία ιδιοκτήτρια μπουτίκ στο Κολωνάκι πριν από κάμποσα χρόνια. «Μα δεν έχουμε επιλογή, γιατί πληρώνουμε υπέρογκους φόρους για να τα φέρουμε εδώ». Όχι, αγαπητή μου. Ναι μεν οι φόροι για luxury items είναι υψηλοί, αλλά είναι και επειδή εσύ θέλεις να βγάλεις κέρδος 200-300%. Αλλά μετά παραπονιέστε γιατί κλείνουν τα μαγαζιά σας. Γι’ αυτό. Ακριβώς γι’ αυτό. Γιατί προτιμώ να πληρώσω ένα εισιτήριο και να πάω στην Αμερική και να αγοράσω Ralph Lauren με 15 δολάρια, από το να πάω στο Attica στη Σταδίου και να το πληρώσω 100 ευρώ. Γι’ αυτό. Γιατί ένα cappuccino δεν μπορεί να στοιχίζει 5 ευρώ, όταν όλο το πακέτο του καφέ στοιχίζει 4-5 ευρώ και εσύ θέλεις να βγάλεις 600% κέρδος από ένα φλιτζανάκι. Γι’ αυτό. Και δεν είναι θέμα ΦΠΑ (είναι δηλαδή, αλλά όχι μείζονος σημασίας), ούτε ότι έχεις 2 υπαλλήλους που θα το σερβίρουν. Γιατί και έξω υπάρχει VAT και σερβιτόροι, αλλά δεν χρεώνουν τον καφέ 5 ευρώ -το πολύ 2.

Κατέληξα, λοιπόν, στο εξής συμπέρασμα. Ναι, υπάρχει ανεργία. Αλλά αυτό που βλέπω είναι το εξής. Υπάρχουν πολλά άτομα που προτιμούν να μη δουλεύουν ή που βαριούνται ακόμα και να ψάξουν γιατί είναι κολλημένα στη νοοτροπία του ’90 και του ’00 και λένε «μα εγώ έπαιρνα τότε 2 χιλιάρικα στο νερό, δεν μπορώ τώρα να δουλέψω με 800 και 1000 με την εμπειρία που κουβαλάω». Δεκτό και σεβαστό, αλλά δεν οδηγεί πουθενά και δε βοηθά σε τίποτα. Σε τέτοιους καιρούς πρέπει όλοι να έχουμε ευελιξία και αυτές οι παλιές εμμονές πρέπει να εξαλειφθούν. Ναι, έχουν πέσει οι μισθοί και οι συντάξεις –τραγικά-, αλλά κινείται αρκετό χρήμα στην αγορά και αυτό φαίνεται. Για μένα δεν αποτελεί παράδειγμα η περίπτωση ενός συνταξιούχου που έπαιρνε 300 ευρώ το μήνα και τώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα σίτισης. Είναι λογικό, γιατί πρόκειται για κάποιον που δεν είχε ποτέ χρήματα. Αυτοί που δεν είχαν ποτέ (πολλά) χρήματα έχουν όντως πρόβλημα. Εκείνοι που είχαν όμως κάποια, εξακολουθούν να κινούνται μια χαρά –όχι από τα έτοιμα, αλλά επειδή τώρα πλέον κάνουν καλύτερη διαχείριση. Γιατί το να πας από τα 2.000 ευρώ σύνταξης στα 1.500, σημαίνει ότι καλύπτεις σίγουρα τα βασικά και απλά κόβεις από τα “extra”.

Σε ποια χώρα όμως στην Ευρώπη δεν υπάρχει κόσμος που να αντιμετωπίζει οικονομικό πρόβλημα; Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ανεξαιρέτως υπάρχουν κάποια κοινωνικά στρώματα που έχουν πλέον τεράστια προβλήματα – εξ ου και βλέπουμε παντού διαδηλώσεις και κοινωνικές αναταραχές, παρότι τα Media αποφεύγουν –ίσως- να τα προβάλλουν εδώ. Ο κόσμος έχει σίγουρα μαζευτεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κινείται χρήμα στην αγορά. Και αν στην Ελλάδα υπήρχε έστω και η παραμικρή συναίσθηση του επιπέδου των υπηρεσιών και των αγαθών που προσφέρονται και διατίθενται αντίστοιχα, τότε είμαι πεπεισμένη ότι τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι έχουν ακολουθηθεί οι κατάλληλες κυβερνητικές πολιτικές που θα μπορούσαν να στηρίξουν την αγορά. Κάθε άλλο. Έχουν ληφθεί μέτρα με εντελώς αντίθετο «στόχο» και φυσικά εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Είναι λίγο σα να σε «σπρώχνουν» στη φοροδιαφυγή and it’s really so unnecessary, γιατί το μόνο που χρειάζεται είναι ένας ρεαλιστικός σχεδιασμός και όχι η συνέχιση του παρακράτους. Το ερώτημα λοιπόν είναι το εξής: Μπορεί η Ελλάδα να γίνει κράτος και να σταματήσει να είναι παρακράτος – μια κατάσταση που συντηρείται μεθοδικά και ευλαβικά από τις 3 Φεβρουαρίου του 1830, με την ίδρυση της ανεξαρτησίας της;