Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα και η πρόταση Μπαμπινιώτη

Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα και οι αλλαγές που χρήζουν εφαρμογής

Τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια το θέμα της Παιδείας και του εν γένει εκπαιδευτικού συστήματος της Ελλάδας έχει απασχολήσει τις εκάστοτε κυβερνήσεις, πληθώρα καθηγητών και ακαδημαϊκών, γονέων και φυσικά μαθητών. Ο προβληματισμός δεν αφορά μόνο τη διαδικασία εισαγωγής στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, αλλά και τη διδασκαλία ορισμένων μαθημάτων, όπως τα θρησκευτικά, τα αρχαία ελληνικά, η κοινωνιολογία και η ιστορία. Πολλά συγγράμματα έχουν αμφισβητηθεί, τόσο για την γλωσσική τους ακαταλληλότητα, όσο και για την ανακρίβεια των γεγονότων ή/ και καταστάσεων που περιγράφουν.

Γνωστοί ακαδημαϊκοί έχουν κάνει κατά καιρούς πολλές προτάσεις προς βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος, εκ των οποίων ελάχιστες έχουν εφαρμοστεί. Η φοίτηση στο λύκειο έχει καταστεί εφιάλτης τόσο για τους μαθητές, όσο και για τους γονείς. Οι μεν μαθητές έχουν αποπροσανατολιστεί πλήρως εξαιτίας των διαρκών αλλαγών, αλλά και της τρομακτικής πίεσης που τους ασκείται για επιτυχία στις πανελλαδικές εξετάσεις, με αποτέλεσμα να αναλώνουν τον περισσότερο από τον προσωπικό τους χρόνο σε φροντιστήρια. Οι δε γονείς έχουν γονατίσει οικονομικά, καθώς το κόστος των ιδιωτικών σχολείων και των φροντιστηρίων –γενικής εκπαίδευσης και ξένων γλωσσών- είναι πάρα πολύ μεγάλο. Οι ίδιοι όμως νιώθουν ότι πρέπει να προσφέρουν τη βοήθεια, αλλά και την ασφάλεια αυτή στα παιδιά τους.

Από την άλλη η κατάσταση στα δημόσια πανεπιστήμια κρίνεται τραγική, με καταλήψεις να ταλαιπωρούν φοιτητές και καθηγητές, με κενά τμήματα, χώρους που έχουν καταστραφεί εντελώς από την αφισοκόλληση και τα πολιτικά στέκια, αλλά και με ένα σύστημα εκπαίδευσης, το οποίο κάθε άλλο παρά αποδοτικό είναι.

Η κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων – Πρόταση Μπαμπινιώτη

Οι πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν το φόβο χιλιάδων μαθητών κάθε χρόνο, που πέφτουν θύματα ενός ανέλικτου συστήματος. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός ταλανίζει ανθρώπους ακόμα και άνω των 30, πόσο μάλλον παιδιά 16-17 ετών, που καλούνται να αποφασίσουν τι ακριβώς θέλουν να κάνουν στη ζωή τους, καθώς η εξέταση τεσσάρων, δέκα ή και δεκαπέντε μαθημάτων θα καθορίσει τον επαγγελματικό τους βίο. Το θέατρο του παραλόγου πρέπει να τελειώσει και τα παραδείγματα επιτυχών εκπαιδευτικών συστημάτων άλλων χωρών μπορούν να διευκολύνουν την εύρεση και εφαρμογή εκείνων των μέτρων που θα ανεβάσουν το επίπεδο της εκπαίδευσης και θα βοηθήσουν τους μαθητές και φοιτητές.

Ο επικεφαλής του διαλόγου για την Παιδεία, κύριος Γ. Μπαμπινιώτης, εισηγήθηκε πρόσφατα στην κυβέρνηση τα εξής: εθνικό απολυτήριο, κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων στην Γ' τάξη του Λυκείου και νέο τύπο εξετάσεων, τρεις φορές τον χρόνο. Η πρόταση διαβιβάστηκε ήδη στα μέλη του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας. Ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου μάλιστα υποσχέθηκε τη ψήφιση και εφαρμογή ενός νέου νόμου πλαισίου για τα πανεπιστήμια και ένα σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ «που θα αποφορτίσει από την πίεση και το κόστος».

Η πρόταση Μπαμπινιώτη περιλαμβάνει επτά σημεία «κλειδιά». Συγκεκριμένα:

1. Τη διενέργεια εισαγωγικών εξετάσεων μετά τη λήψη του απολυτηρίου της Γ΄ τάξης του Λυκείου, το οποίο πρέπει να αναβαθμιστεί και να θεσπιστεί ο θεσμός του εθνικού απολυτηρίου. Συνεπώς, την κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων στην Γ΄ τάξη του Λυκείου.

2. Οι εξετάσεις για την εισαγωγή στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας πρέπει να διενεργούνται από ειδικό μόνιμο εξεταστικό φορέα, από το εθνικό κέντρο αξιολόγησης, ο οποίος όμως δεν θα συνδέεται με το υπουργείο Παιδείας. Θα είναι στελεχωμένος από εκπαιδευτικούς, ειδικευμένους στην αξιολόγηση, και θα συνεργάζεται με πανεπιστημιακούς αντίστοιχων ειδικοτήτων. Το κέντρο αξιολόγησης θα λειτουργεί με τράπεζα θεμάτων, τα οποία συνεχώς θα ανανεώνονται.

3. Οι υποψήφιοι θα έχουν δικαίωμα να προσέρχονται στις εξετάσεις, που θα διενεργεί το εθνικό κέντρο αξιολόγησης, τρεις φορές τον χρόνο (Σεπτέμβριο – Ιανουάριο - Ιούνιο). Η βελτίωση της βαθμολογίας θα επιτρέπεται, αλλά με κάθε επαναληπτική εξέταση θα αφαιρούνται μόρια.

4. Για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια θα λαμβάνεται υπόψη η συνολική επίδοση των μαθητών και στις τρεις τάξεις του λυκείου. Η επίδοση θα καθορίζεται από εξετάσεις που θα διενεργούνται από το εθνικό κέντρο αξιολόγησης στην Α΄ και στη Β΄ τάξη του Λυκείου, σε συνδυασμό με την προφορική αξιολόγηση και το φάκελο του μαθητή. Εφόσον η αξιολόγηση της επίδοσης διαφέρει από την αξιολόγηση στις εισαγωγικές εξετάσεις, η διαφορά θα ρυθμίζεται με ειδικό αλγόριθμο.

5. Οι εισαγωγικές εξετάσεις θα περιλαμβάνουν τέσσερα αντικείμενα, κατά επιστημονική ειδικότητα, με δυνατότητα επιλογής και συνδυασμό περισσοτέρων αντικειμένων για την εισαγωγή σε παρεμφερείς σχολές.

6. Η ύλη των εξετάσεων θα προέρχεται από τα μαθήματα που διδάσκονται στις τρεις τάξεις του λυκείου.

7. Στον προσδιορισμό της ύλης, καθώς και στα στελέχη του εθνικού κέντρου αξιολόγησης, θα συμμετέχουν τα αντίστοιχα τμήματα των ΑΕΙ. Τα τμήματα των ΑΕΙ θα καθορίζουν επίσης και το ύψος της βαθμολογίας για την εισαγωγή φοιτητών στο οικείο πανεπιστήμιο.

Σίγουρα, κάποια από τα παραπάνω μέτρα είναι ιδιαίτερα αυστηρά, όπως παραδείγματος χάριν η προφορική εξέταση, η οποία ενδεχομένως να δυσκολέψει πολλούς μαθητές, καθώς το άγχος θα είναι ιδιαίτερα αυξημένο, η αφαίρεση μορίων σε κάθε επαναληπτική εξέταση και το εύρος της εξεταστέας ύλης, που θα προέρχεται από τις τρεις τάξεις του λυκείου. Επίσης, δε φαίνεται να μειώνει την ανάγκη των μαθητών να ανατρέξουν σε φροντιστήρια, ίσως μάλιστα και πιο εντατικά. Από την άλλη όμως έχει και πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως το ότι θα διενεργείται τρεις φορές το χρόνο –και έτσι οι μαθητές δε θα χάνουν μια ολόκληρη χρονιά για να ξαναδώσουν-, θα δοθεί η δυνατότητα στα πανεπιστήμια να ορίσουν το ύψος της βαθμολογίας που απαιτούν για την εισαγωγή στα αντίστοιχα τμήματα, αλλά και το ότι το πλαίσιο των εξετάσεων θα καθορίζεται από ανεξάρτητο φορέα σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς. Η Ελλάδα και οι νέοι της αξίζουν σίγουρα ένα καλύτερο σύστημα παιδείας, τόσο δευτεροβάθμιας όσο και τριτοβάθμιας, αξιοκρατικό, ευέλικτο, σύγχρονο, πρωτοποριακό, αρωγό και όχι αντίπαλο.