Casablanca uncut…

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News http://www.greeknewsonline.com/

 Προσπαθώντας να ξεφύγω από τη μιζέρια της ελληνικής τηλεόρασης, τις μόνιμες φάτσες που κατακλύζουν τις οθόνες και τη διαρκή φιλολογία της καταστροφολογίας, κατέφυγα σε ένα ασφαλές και αγαπημένο καταφύγιο. Hollywood… the old Hollywood. Και κατάλαβα για μια ακόμα φορά τη μαγεία του κινηματογράφου εκείνης της εποχής. Όχι μόνο του αμερικάνικου, αλλά φευ και του ελληνικού. Όταν οι ταινίες ήταν χαμηλού budget, αλλά με τεράστιο αντίκτυπο. Όταν επικεντρώνονταν στα πρόσωπα και όχι στα gadget. Τότε που η ανθρώπινη διάσταση του κάθε ρόλου μάς έκανε να «νοιαζόμαστε» και να «συνδεόμαστε» με καθέναν από αυτούς, κατά ένα διεισδυτικό και διαχρονικό τρόπο. Κάθε φορά που ξαναβλέπουμε τις ταινίες αυτές, το συναίσθημα αυτό επιστρέφει. Και είναι τόσο αυθεντικό και έντονο, όσο ήταν την πρώτη φορά.

So, Saturday night, I popped in Casablanca –probably for the 40th time. Για το μαυρόασπρο. Για τη μουσική. Για τις ατάκες. Για το ύφος του Captain Renault, την αιθέρια Ingrid και τον macho Bogart. Και άθελά μου προέβην σε ταυτοποιήσεις ή έστω σε συγκρίσεις προσώπων και καταστάσεων. Αθέλητα. Γιατί άλλη όρεξη δεν είχα από το να βλέπω στο πρόσωπο του ταγματάρχη Heisser την Μέρκελ, στο πρόσωπο του Renault τον Μπερλουσκόνι και στο πρόσωπο του Ugarte κάθε καημένο Έλληνα που προσπαθεί να βγάλει κάνα φράγκο, technically χωρίς να βλάψει κανέναν. Το περίεργο είναι ότι αυτή η ταινία γυρίστηκε το 1942, εν μέσω, δηλαδή, του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Κι όμως… οι ομοιότητες με πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις είναι απίστευτη, if you think about it.

Ακουσίως, λοιπόν, άρχισα να συνδυάζω φάτσες και καταστάσεις, γελώντας τις περισσότερες φορές με τις ιδιότυπες σκέψεις μου ή μέχρι το που μπορεί να φτάσει κάποιος by watching a movie and drinking a chilled glass of white wine. Αυτό το Rick’s Café… the more I think about it, the more it reminds me of Greece. Για πολλούς λόγους. Γιατί είναι δημοφιλές. Γιατί όλοι θέλουν να το αγοράσουν –βλέπε Signor Ferrari του Blue Parrot. Γιατί εκεί λαμβάνουν κεκαλυμμένα –πίσω από κλειστές πόρτες δηλαδή- ένα σωρό ατασθαλίες και ανομίες. Γιατί όσοι το επισκέπτονται, περνάνε καλά. Και γιατί η ρουλέτα είχε κολλήσει στο 22. Από την άλλη βέβαια, το Café ανήκει και διοικείται από κάποιον που –παρά το μικρό του ύψος- διακατέχεται από αδιαμφισβήτητο χιούμορ –Captain Renault is just like any other man, only more so-, κυνισμό, ελεεινή ειρωνεία –I came in Casablanca for the waters-, οξύνοια, μαγκιά –I am a drunkard-, αυθάδικη ειλικρίνεια –I stick out my neck for nobody-, ετοιμολογία, κεκαλυμμένη ευαισθησία, υπεροψία, εφευρετικότητα, καχυποψία και ωμότητα -Either lay off politics, or get out. Και δυστυχώς αυτό δε θα μπορούσα να το πω για κανέναν από τους πολιτικούς μας ηγέτες. Κρίμα. Ένας τέτοιος θα μας διοικούσε όπως μας χρειαζόταν και θα προστάτευε τα χωράφια μας με αντίστοιχες ατάκες του τύπου: «Well there are certain sections of Greece, Angela –or even Tayyip-, that I wouldn’t advise you to try to invade», «We are the only "cause" I am interested in», «We are on their blacklist – their roll of honor»…

Ο Captain Renault είναι μια απίστευτη φυσιογνωμία, γαλλοϊταλικού αέρα. Μπορεί να διαχωρίσει το καλό από το κακό και το άτιμο από το τίμιο. Ξεχωρίζει τον ντόμπρο και τον προτιμά για παρέα ή για φίλο, γιατί και εκείνος με τη σειρά του τον βοηθά. Εκμεταλλεύεται την ανάγκη του αδύναμου και πατά επάνω της για να πάρει αυτό που θέλει. Από την άλλη όμως υπακούει στον προδήλως ισχυρότερο –βλέπε Γερμανό ταγματάρχη- χωρίς όμως να φαίνεται ότι είναι brown-noser. So, if you think about it φέρνει κάτι σε Μπερλουσκόνι ή Σαρκοζί. Ακόμα και στο ύφος. O Μπερλουσκόνι à propos έχει γίνει ουσιαστικά ο περίγελος της Ευρώπης με τη μακριά λίστα των 18χρονων με τις οποίες «συσχετίστηκε». Κι όμως η Ιταλία τον στηρίζει. Οι Ιταλοί τον στηρίζουν για πολλούς λόγους, δύο εκ των οποίων είναι οι εξής: πρώτον γιατί έχει προσφέρει ουσιαστικά έργα στη χώρα και δεύτερον –χωρίς γέλια- γιατί δεν υπάρχει αντίπαλος. Έχει καταφέρει με την προσωπικότητα και τις πράξεις του –έννομες ή μη- να εξαφανίσει στην κυριολεξία τον αντίλογο. Κι αυτό για έναν πολιτικό είναι μεγάλο κατόρθωμα.

Όταν βλέπω τον Major Heisser, που ερμηνεύτηκε εξαιρετικά από τον Conrad Veidt, είναι σα να οραματίζομαι την Μέρκελ, για κάποιο λόγο. Όχι τον Χίτλερ. Τη Μέρκελ. Open parenthesis. Άλλωστε ο Χίτλερ ήταν μια προσωπικότητα που δύσκολα θα αποτυπωνόταν σε οποιοδήποτε ρόλο –όπως και κάθε μεγάλος ηγέτης. Γιατί δε νομίζω ότι έχει κανείς την παραμικρή αμφιβολία για το ότι ο Χίτλερ ήταν ηγέτης. Έλεγε φεγγάρι και ήταν ήλιος. Μιλούσε για Αρία φυλή και η Wehrmacht αιματοκυλούσε την Ευρώπη, τη Ρωσία και την Αφρική. Και ακριβώς αυτοί οι άνθρωποι τώρα έχουν τα μούτρα και το θράσος να κοιτάνε στα μάτια την ίδια Ευρώπη. Parenthesis closed. Η Μέρκελ όμως αποπνέει ψήγματα γελοιότητας, κάθε φορά που την αντικρίζουμε στην τηλεόραση. Δεν είμαι σίγουρη γιατί. Ίσως γιατί προσπαθεί τα μάλα να επιβληθεί. Ίσως γιατί πασχίζει να βρει λύσεις, που θα βοηθήσουν την ευρωζώνη, αλλά χωρίς να δυσαρεστήσει τους Γερμανούς –ας μη ξεχνάμε ότι η έννοια της «καρέκλας» είναι μείζονος σημασίας σε όλα τα πολιτικά μήκη και πλάτη της γης. Η εξουσία άλλωστε προκαλεί αγιάτρευτο μεθύσι. Ίσως επειδή κι αυτή η κακομοίρα είναι όσο καθυστερημένη είναι και οι δικοί μας και νομίζει ότι η Γερμανία μπορεί να σταθεί μόνη της, ακόμα και σε μια καταστρεμμένη οικονομικά Ευρώπη, γιατί εκεί βαδίζουμε. Αν η Γερμανία δε μπορεί να εξάγει τα προϊόντα της πουθενά, γιατί κανείς δεν θα είναι εις θέσιν να τα αγοράσει, τότε η «τερατώδης» της οικονομία θα καταρρεύσει σα χάρτινος πύργος. Έτσι και ο Heisser… Εκεί που νομίζει ότι είναι πανίσχυρος, την τρώει από τους outsiders –βλέπε από τον Τσεχοσλοβάκο Laszlo και τους Γάλλους, που επισκίασαν φωνητικώς τους Γερμανούς με τη Μασσαλιώτιδα στο café.

Παρόλα αυτά για μένα, ένας από τους χαρακτήρες που ξεχώρισε, παρά το ότι εμφανίστηκε ελάχιστα, ήταν ο Ugarte. Άλλωστε χάρις σε εκείνον ξετυλίχτηκε το περίεργο κουβάρι με τις συλλήψεις, τις επιστολές διαμετακόμισης και το δίλημμα του Bogart, για το ποιος θα φύγει με την Ilsa. O Ugarte, ρόλος που ερμηνεύτηκε εξίσου υπέροχα από τον Peter Lorre, ήταν ίσως το πιο πετυχημένο pick του Casting Director. Όχι ότι οι υπόλοιποι ρόλοι δε διανεμήθηκαν άριστα, αλλά το πρόσωπο του Ugarte είχε την εξής ιδιαιτερότητα. Συνδύαζε το λίγο γλοιώδες ύφος και στυλ με την ψιλολαμογιά, κατορθώνοντας όμως ταυτόχρονα να γίνεται συμπαθής. Είναι παράσιτο, αλλά το γνωρίζει. Εφηύρε τρόπο να βγάλει λεφτά, χωρίς να παράγει κάτι και χωρίς να βλάψει σωματικά κάποιον, για να επιβιώσει. Γι’ αυτό και δεν νομίζω ποτέ κάποιος να σκέφτηκε «το καθίκι», αλλά μάλλον «τον κακομοίρη». Χμ… Κάπως έτσι δεν είναι και ο Έλληνας; Μπορεί να διαδραματίζονται διάφορες -αμφιβόλου ηθικής- καταστάσεις σε αυτή τη χώρα, αλλά ο Έλληνας ποτέ δεν αποκαλέστηκε από κανέναν «καθίκι». Εν αντιθέσει με τους Γερμανούς, τους οποίους και πολύ ευχαρίστως θα αποκαλούσα έτσι –για πολλούς και διάφορους, προφανείς ή υφέρποντες λόγους.

Αφήνομαι στη brutal γοητεία του Bogart. Πίσω από το θολωμένο βλέμμα, το πάλλευκο κουστούμι και το μόνιμο τσιγάρο-αξεσουάρ κρύβεται ο άντρας που όλοι –ανεξαρτήτου φύλου- θα θέλαμε να είχαμε γνωρίσει. Εκείνον που λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Εκείνον που δε φοβάται να παραδοθεί στο συναίσθημα. Εκείνον που είναι πιστός στους φίλους. Εκείνον που δεν έχει το χρήμα ως θεό. Εκείνον που θα χτυπήσει με πυγμή το χέρι πάνω στο τραπέζι, για να γίνουν τα πράγματα όπως πρέπει. Εκείνον που ακροβατεί μεταξύ χιούμορ, ειρωνείας και φιλοσοφίας, αποπνέοντας ένα χαρακτήρα πέρα για πέρα ενδιαφέροντα και αυθεντικό. Κάθε σκηνή και μια ατάκα. Κάθε ατάκα και ένα υπονοούμενο. Κάθε υπονοούμενο και μια αλήθεια. Play it again, Sam…

Αξιοπρεπής φτωχός ή ζήτουλας;

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News http://www.greeknewsonline.com/

Ο τίτλος θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς. «Ζητούνται μη-καθυστερημένοι πολιτικοί». Αν και κάπως έτσι θα προσβάλλαμε τους ανθρώπους με νοητική καθυστέρηση και δε φταίνε και σε τίποτα. Γιατί οι Έλληνες πολιτικοί είναι beyond retarded. Πλέον στην Ελλάδα δεν πρέπει να λέμε ότι ο πολιτικός είναι συνώνυμο του λαμόγιο. Είμαι πλέον πεπεισμένη ότι πρόκειται για καθυστερημένους. Με ελάχιστες –των ελαχίστων- εξαιρέσεις.

Ας μην πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, γιατί το έχουμε διαβάσει πολλάκις το έργο. Οι πολιτικοί μας από τη δεκαετία του ‘80 μετατράπηκαν σε αδυσώπητους απατεώνες, που έβαζαν χιλιάδες κόσμο στο δημόσιο για να κερδίσουν κατόπιν τις ψήφους τους, έκαναν κατάχρηση του δημοσίου χρήματος και των επιδοτήσεων που παίρναμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έτρωγαν εκατομμύρια σε προμήθειες και έδιναν αβέρτα βλακώδη επιδόματα στον κάθε κακομοίρη που μάζευαν στις 400.000 δημόσιες υπηρεσίες που είχαν ιδρύσει. Έτσι ακριβώς είναι τα πράγματα. Ήταν, δε, τόσο καθυστερημένοι που νόμιζαν ότι όλα αυτά δεν θα γίνονται ποτέ αντιληπτά. Ούτε ότι κάποτε τα λεφτά θα τελείωναν. Ούτε ότι η χώρα δε θα άντεχε πλέον οικονομικά να συντηρήσει 1.000.000 δημοσίους υπαλλήλους και δε ξέρω πόσους ακόμα συνταξιούχους –οι οποίοι δεν έφταιγαν εντέλει και σε τίποτα.

Κατόπιν έβρισκαν άλλες φόρμουλες για να βγάλουν λεφτά, όπως το Χρηματιστήριο, οι δαπάνες για αμυντικό εξοπλισμό, ταξίδια σε τόπους μακρινούς και εξωτικούς μαζί με τις γυναίκες, τα παιδιά και τις Φιλιππινέζες, 4-5 κινητά, ύποπτες δοσοληψίες με την εκκλησία –καλοί κι αυτοί-, εκδρομικές εξορμήσεις με τα βουλευτικά αυτοκίνητα και αγορές ακινήτων, που συνήθως συνοδεύονταν με όργια αυθαιρεσιών. Και για να μην ξεχνιόμαστε, εκατομμύρια ξοδεύονταν κάποτε για τις διαφημιστικές και προωθητικές ενέργειες των κομμάτων. Και μην πιστέψετε ούτε για ένα λεπτό ότι αυτά τα λεφτά ήταν των κομμάτων. Από τις δικές μας τσέπες έβγαιναν. Τεχνηέντως.

Το μεγάλο βαρέλι με τα λεφτά –που στην ουσία όμως δεν υπήρχαν- έφτανε σιγά-σιγά, αλλά σταθερά, στο τέλος. Οι κύριοι της προηγούμενης κυβέρνησης γύρισαν το κεφάλι από την άλλη και συνέχισαν την οργιώδη σπατάλη, παρά τα διαγγέλματα περί «σεμνών» και «ταπεινών». Πολυκατοικίες και ακίνητα στο Κολωνάκι με πισίνες, κάτι βίλλες σε αυθαίρετα οικόπεδα, κάτι Βατοπαίδια, κάτι ταξίδια και διαμονές σε 5άστερα ξενοδοχεία των 5.000 ευρώ τη βραδιά, που δικαιολογήθηκαν ως προώθηση του Ελληνικού τουρισμού. Εμ, δεν έπεφταν από τότε τα γιαούρτια...

Φράσεις όπως «επαναπροσδιορισμός του κράτους» και «αναδιάρθρωση του συντάγματος» και λοιπά κολοκύθια έδιναν κι έπαιρναν από όλες τις κυβερνήσεις, όλους τους εκάστοτε πρωθυπουργούς και όλα τα κόμματα. Κανείς όμως δεν τόλμησε να βάλει χέρι στα προνόμια που είχαν δοθεί, γιατί θα έχανε ψήφους. Και το βαρέλι δεν είχε ακόμα φτάσει στον πάτο.

Είχαμε πει εξ αρχής ότι ο Γιώργος δεν είναι αρκετός. Δεν ήταν ποτέ αρκετός. Και δεν θα ήταν ποτέ αρκετός. Για τίποτα. Καλός, ευγενής και μορφωμένος, αλλά όχι αρκετός. Ούτε καν λίγος. Ένα τίποτα αποδείχτηκε όλη η κυβερνητική ομαδούλα με τους κολλητούς του. Από Γερουλάνο και Μπιρμπίλη, μέχρι Λοβέρδο και Χρυσοχοΐδη, Παπακωνσταντίνου και Παπουτσή. Την καταστροφή στο πιάτο να τους φέρουν, πάλι δε θα πάρουν χαμπάρι τι γίνεται. Ακόμα και ο Βενιζέλος, που φαίνεται κατιτίς πιο οξύνους, εντέλει μάλλον το ειδικό βάρος της εμφάνισης μας ξεγέλασε. Για το άλλο ειδικό βάρος –βλέπε Πάγκαλο- δε θα σχολιάσω, γιατί έχω ήδη σχολιάσει πολλάκις.

Το αποτέλεσμα. Με λίγα λόγια και σταράτα. Τι κάνουμε για να μειώσουμε το έλλειμμα του κράτους; Ο αδαής θα απαντήσει «να αυξήσουμε τους φόρους». Αυτό είναι –λέει- το κύριο έσοδο. Μεγαλύτερη βλακεία από αυτό έχει κανείς ακούσει; Αμφιβάλλω. Βρε όρθια ζώα –και δε θέλω επ’ ουδενί να προσβάλλω τη φύση- σε μια χώρα πανάκριβη και με εξευτελιστικά χαμηλούς μισθούς, αν αυξήσεις τους φόρους, διέλυσες το κράτος. Το διέλυσες όμως. Αύξηση φόρων σημαίνει μικρότερο πορτοφόλι, σημαίνει κλείσιμο καταστημάτων, νέκρωση αγοράς, αύξηση απελπισίας, αύξηση φτώχειας, σημαίνει ύφεση. Αύξηση ειδικών φόρων στα τρόφιμα, το πετρέλαιο, τη βενζίνη, το φυσικό αέριο, το ρεύμα, τα αναψυκτικά και την εστίαση σημαίνει κάθετη πτώση του κατά κεφαλήν διαθέσιμου εισοδήματος, σημαίνει κλείσιμο επιχειρήσεων, σημαίνει ρήμαγμα.

Επαναλαμβάνω μόνο ένας αδαής θα επέβαλλε φόρους για να μειώσει το έλλειμμα σε μια χώρα σαν την Ελλάδα. Ακόμα και η Τρόικα τους είπε να ΜΗΝ βάζουν άλλους φόρους. Γιατί τα λεφτά των φόρων «φεύγουν» από κάπου αλλού και είναι κάτι σαν μια ωραία τρύπα στο νερό. Αλλά που… οι δικοί μας τα τζιμάνια. Φόρος στα ακίνητα, εντός του λογαριασμού της ΔΕΗ. Άλλη πανέξυπνη εφεύρεση! Τρέχει ο κόσμος να κόψει το ρεύμα από τα σπίτια που διαθέτει, αλλά είναι κλειστά. Τραγελαφική κατάσταση. Ειδικό τέλος επιτηδευματιών! Γιατί εμείς οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν πληρώνουμε αρκετό ΦΠΑ, αρκετούς φόρους και αρκετό ΤΕΒΕ! Χτυπήστε κι άλλο, γιατί η χώρα μπορεί να ζήσει χωρίς τον ελεύθερο επαγγελματία. Βρε όρθια ζώα –δεύτερη φορά- χωρίς τον ελεύθερο επαγγελματία και επιχειρηματία πως θα υπάρχει ανάπτυξη; Ο μισθωτός δουλεύει, αλλά ο επιχειρηματίας δημιουργεί! Το σκεφτήκατε αυτό; Ρητορικές ερωτήσεις...

Έρχεται η Τρόικα και ζητά συγκεκριμένα δημοσιονομικά στοιχεία και οι σχετικοί υπουργοί κοιτάζονται μεταξύ τους και αποκρίνονται ότι δεν ξέρουν/δεν υπόσχονται/δεν γνωρίζουν/δεν απαντούν. Έχει δει κανείς ποιο φαιδρή κυβέρνηση; Οι άνθρωποι έχουν απηυδήσει δηλαδή από την ανικανότητα, την αναποφασιστικότητα και τη βλακεία –retardation δηλαδή- που τους διακατέχει. Το είπαν κιόλας. «Δεν είστε σοβαροί εταίροι για συζήτηση». «Βρείτε ΕΣΕΙΣ τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν για να μειώσετε το ρημαδιασμένο το έλλειμμα και να μειωθεί το δημόσιο χρέος». «Μειώστε το δημόσιο (ηλίου φαεινότερο), κάντε κάποιες αποκρατικοποιήσεις, κλείστε οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, βάλτε ένα πλαφόν σε μισθούς και επιδόματα στο δημόσιο». Που να ‘ξεραν και για τα επιδόματα έγκαιρης προσέλευσης δηλαδή…

Άδικο έχουν οι άνθρωποι που έρχονται και ξανάρχονται στην Αθήνα να συναντηθούν με τον θίασο των ηλιθίων που μας κυβερνάνε και εντέλει δε βγάζουν άκρη; Έχουμε ξεφτιλιστεί μέχρι την άκρη της γης. Η αξιοπρέπεια είναι μια λέξη που τους είναι παντελώς άγνωστη. Δε ξέρουν ούτε καν πώς να ζητήσουν κάτι. Έχουμε καταντήσει οι βρωμοζήτουλες της Ευρώπης και έχουμε δώσει το δικαίωμα σε όλους να μας χλευάζουν, να έχουν το θράσος να ζητάνε εγγυήσεις νησιά και φιλέτα γης για τα δάνεια που μας δίνουν, να μας απειλούν με έξωση από το ευρώ και να μας φέρονται σα να είμαστε λεπροί. Είδατε την Πορτογαλία και την Ιρλανδία να ξεφτιλίζονται έτσι; Η Πορτογαλία προχώρησε σε δραματική μείωση των υπαλλήλων του δημοσίου. Η Ιρλανδία μείωσε μισθούς και έκλεισε οργανισμούς. Έτσι κάνει ο νοήμων κόσμος. Οι αξιοπρεπείς φτωχοί έτσι κάνουν. Η απάντηση των ζώων όμως είναι η επιβολή φόρων. Είναι σα να τους βλέπω, όταν το έλεγαν. Το βυθισμένο και αποκοιμισμένο βλέμμα της αγελάδας, η βαριεστιμάρα στο κόκκινο και ο νους μας στην «καρεκλίτσα» και σε αυτούς που βολέψαμε. Σας βλέπουμε όλοι. Μην κρύβεστε. Άλλωστε και να θέλετε, δε χωράτε πίσω από το δάχτυλο. Βγαίνετε στις τηλεοράσεις και από την πολύ μάσα δεν χωράτε στις οθόνες.

Ζητώ συγγνώμη εκ των υστέρων για τους χαρακτηρισμούς και την οξεία κριτική. Αλλά από την άλλη –τώρα που το σκέφτομαι- δε ζητάω τίποτα. Οι ζήτουλες είστε εσείς. Όχι εμείς. Μας έχετε ξεφτιλίσει σε όλη την υφήλιο και αντί να βάλετε 5 κεφάλια κάτω, να σταματήσετε την καραμέλα του «πολιτικού κόστους» και να σκεφτείτε τι πραγματικά μπορεί να γίνει, αγκομαχάτε για να βρείτε μια φοβερή λύση που ούτε 5χρονο δε θα σκεφτόταν. Γιατί αυτό έχετε. Εγκέφαλο 5χρονου. Που πήγε ρε γαμώτο η εξυπνάδα του Έλληνα; Που πήγε η εφευρετικότητα; Που πήγε το φιλότιμο, η αξιοπρέπεια και η λεβεντιά; Που είναι ένας πολιτικός με πυγμή και αποφασιστικότητα; Με σχέδιο και ιδέες; Η Βουλή μας αυτή τη στιγμή αποτελείται από κάτι μικρολαμόγια, μεγαλοαπατεώνες, κάτι καημένα και φοβισμένα ανθρωπάκια και γυναίκες με το μυαλό στο λούσο. Αυτοί είναι οι πολιτικοί που πρέπει να εκλέξουμε;

Εκουσίως αρνούμαι…

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News (http://www.greeknewsonline.com/)

 

…να ακούσω ειδήσεις. Δυστυχώς η κατάσταση στην Ελλάδα χειροτερεύει μέρα με τη μέρα και, επίσης δυστυχώς, εμείς, οι πολίτες, δε μπορούμε να κάνουμε τίποτα, παρά να περιμένουμε μοιρολατρικά τις αποφάσεις της Μέρκελ, του Σόιμπλε, της Λαγκάρντ και των λοιπών επώνυμων και «ανώνυμων». Οι φράσεις «στον αέρα η 5η δόση», «στον αέρα η 80η δόση», «βουτιά στις αγορές», «φουντώνουν τα σενάρια χρεωκοπίας», «φουντώνουν τα σενάρια επιστροφής στη δραχμή», «λεφτά για 15 ημέρες ακόμα», «εγγυήσεις ζητούν οι ξένοι», «έχουμε αηδιάσει», «Greek fatigue» κ.λπ. έχουν πλέον ακουστεί τόσες πολλές φορές, που και να μην ανοίξω την τηλεόραση δεν πρόκειται να χάσω επεισόδιο. Έτσι κι αλλιώς δε νομίζω ότι θα υπάρχει happy end για την πατρίδα μας.

Λυπάμαι. Ειλικρινά λυπάμαι. Βιώνω αγωνία. Φόβο. Απίστευτη αβεβαιότητα. Σκέφτομαι μια πολύ καλή μου φίλη, που απολύθηκε την προηγούμενη βδομάδα και έχει δύο παιδιά και δάνειο. Σκέφτομαι όλους τους γνωστούς που δουλεύουν για 500 ευρώ, 10 ώρες το 24ωρο. Σκέφτομαι εκείνους που αναγκάζονται να κλείσουν τα μαγαζιά τους γιατί το ΦΠΑ σε λίγο θα ξεπερνά το ποσό που μένει στην τσέπη μας. Σκέφτομαι τα παιδιά που ξεκινούν τη σχολική χρονιά χωρίς βιβλία. Σκέφτομαι τα νοσοκομεία της περιφέρειας, που όχι μόνο δεν έχουν επαρκές προσωπικό, αλλά μερικές φορές ούτε χαρτί για να τυπώσουν εξιτήρια, όπως μου ανέφερε ο ίδιος ο εκδότης της Greek News. Σκέφτομαι νησιά, όπως τη Σκιάθο, που δεν έχουν παραρτήματα ΤΕΒΕ και κάποιος για να κάνει τη δουλειά του πρέπει να πάει στον Βόλο.

Αναρωτιέμαι τι έχει πραγματικά γίνει για τους πολίτες τα τελευταία 25 περίπου χρόνια; Τι έχει γίνει για εμάς; Εκτός από τα έργα των Ολυμπιακών Αγώνων –και μιλώ συγκεκριμένα για την Αττική Οδό, γιατί τα Ολυμπιακά ακίνητα ρημάζουν ανεκμετάλλευτα-, την Εγνατία και κάνα-δυο δρόμους εδώ κι εκεί, τι άλλο έχει γίνει; Α ναι. Προσλήφθηκαν 700.000 άνθρωποι στο Δημόσιο –οι περισσότεροι εκ των οποίων από τα παράθυρα. Οπότε είναι απόλυτα λογικό ο Δημόσιος Τομέας να έχει πάθει ελεφαντίαση. Ούτε ξέρουν πια πόσοι ακριβώς δουλεύουν, πόσοι διατηρούν γραφεία, χωρίς να υφίστανται ως υπάλληλοι, και τι είδους επιδόματα παίρνουν. Το ξέρατε ότι υπάρχει επίδομα έγκαιρης προσέλευσης στη δουλειά; Το ξέρατε ότι υπήρχε επίδομα πλύσης των χεριών πριν την ανάληψη εργασίας; Το ξέρατε ότι υπάρχει επίδομα επανατοποθέτησης κεραίας στα τρόλεϊ; Το ξέρατε ότι εν έτει 2011 υπάρχει επίδομα πληροφορικής; Ή επίδομα παράδοσης-παραλαβής λεωφορείου; Μεγάλες στιγμές! Κι όμως υπάρχουν αυτή τη στιγμή δημόσιοι υπάλληλοι που λένε «μας πήραν τα λεφτά». Ποια λεφτά, ρε παιδιά; Το επίδομα έγκαιρης προσέλευσης; «Θα πρέπει να πηγαίνω μισή ώρα νωρίτερα στη δουλειά μου», άκουσα πρόσφατα. Σοβαρά; Μεγάλη καταστροφή. Εμείς δηλαδή που δουλεύουμε 15 ώρες την ημέρα και δεν κάνουμε μεσημεριανή σιέστα, τι πρέπει να πούμε; Λίγη σοβαρότητα και συναίσθηση της κατάστασης δε θα έβλαπτε. Νομίζω…

Τι άλλο είδαμε; Α ναι τις φαεινές ιδέες Σημίτη με το Χρηματιστήριο, τις εκτοξεύσεις και κατόπιν τη φούσκα που έσκασε, τινάζοντας στον αέρα χιλιάδες νοικοκυριά, που στόχευσαν στο «εύκολο» κέρδος. Μόνο εύκολο δεν ήταν βέβαια, αφού ακόμα και τώρα, αμέτρητοι είναι οι εγκλωβισμένοι, που προτιμούν να αφήσουν τα λεφτά τους μέσα, από το να τα βγάλουν, χάνοντας χιλιάδες ευρώ. Είδαμε τις τράπεζες να δίνουν αβέρτα χρήμα, με πιστωτικές και δάνεια, οδηγώντας μας όλους σε τρελά φέσια –τα θέλαμε κι εμείς. Τώρα πλέον δε δίνουν πιστωτική κάρτα, ούτε για 800 ευρώ. Είδαμε με το ευρώ μια απίστευτη αύξηση τιμών, από δήθεν στρογγυλοποιήσεις και κατόπιν –προσφάτως- με τις απανωτές αυξήσεις του ΦΠΑ, να γίνεται πλέον ασύμφορος ακόμα και ο καφές το πρωί του Σαββάτου (στα 4.50 ευρώ!). Είδαμε πολλά…

Από τότε, λοιπόν, που διαλαλήσαμε στον κόσμο ότι δεν υπάρχουν λεφτά για να καλύψουμε τις ανάγκες μας, μπήκαμε σε έναν κυκεώνα μέτρων, παντελώς αναποτελεσματικών. Γιατί πραγματικά, μετά από 2 χρόνια, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Μα τίποτα. Πρώτα ήταν το καθεστώς των αποδείξεων, για να πατάξουν δήθεν τη φοροδιαφυγή. Όλοι λοιπόν μάζευαν τις αποδείξεις και τώρα το κράτος καλείται να πληρώσει εκατομμύρια ευρώ σε επιστροφές. Καλά να πάθουν. Μετά είδαμε την εκτόξευση του ΦΠΑ, που είχε φυσικά τον αντίθετο αντίκτυπο, αφού περίπου οι μισοί επιχειρηματίες ούτε καν τον πληρώνουν, τα μαγαζιά κλείνουν το ένα μετά το άλλο και ο καθένας μαζεύεται από όπου μπορεί, για να γλυτώσει. Κατόπιν άρχισαν οι έκτακτες εισφορές. Στο ΤΕΒΕ –που είναι το Ταμείο Ελευθέρων Επαγγελματιών- έχει γίνει μηνιαία προσαύξηση 10€, η οποία –λέει- θα πάει στον ΟΑΕΔ για τους ανέργους! Άκουσον-άκουσον! Ας μου εξηγήσει παρακαλώ ένας Νοήμων άνθρωπος, από πού κι ως πού ένας ελεύθερος επαγγελματίας πρέπει να πληρώνει έναν απολυμένο μισθωτό; Αν ο ελεύθερος επαγγελματίας δεν έχει πια κανένα πελάτη και καθόλου δουλειά, ποιος θα τον πληρώσει; Κανείς!! Γιατί λοιπόν εγώ, ως ελεύθερος επαγγελματίας, πρέπει να πληρώσω τα σπασμένα του οποιουδήποτε απολυμένου; It’s a difficult situation all around, αλλά αυτό ξεπερνά τα όρια του παραλογισμού. Τώρα θα μπει και νέο φέσι στους ιδιοκτήτες ακινήτων, το οποίο θα ενσωματωθεί στα τιμολόγια της ΔΕΗ. Και τι γίνεται με εκείνους που νοικιάζουν σπίτια; Θα φεσωθούμε εμείς την εισφορά των ιδιοκτητών; Δε νομίζω! Η ΔΕΗ απειλεί τώρα με κινητοποιήσεις, αρνούμενη να εκδώσει λογαριασμούς με το νέο καθεστώς.

Για όσους δε γνωρίζουν και δε θα μπορούσαν να γνωρίζουν, αφού δε ζουν εδώ, τα πράγματα έχουν αγριέψει επικίνδυνα. Εκτός των άλλων, έχουμε και τους μετανάστες, οι οποίοι κοιτούν κατάματα πλέον έναν ορίζοντα εξαθλίωσης –ο οποίος όμως, όλως περιέργως, είναι πολύ καλύτερος από αυτόν που έχουν στη δική τους χώρα. Και επειδή ακριβώς σε χώρες, όπως το Μπαγκλαντές και το Πακιστάν, η ανθρώπινη ζωή δεν έχει απολύτως καμία αξία, επιδίδονται σε κακουργηματικές πράξεις, ακόμα και φόνους –μερικούς εκ των οποίων δεν γνωρίζουμε ποτέ- για 100 ευρώ. Με 100 ευρώ μπορεί να θραφεί ένας στρατός Πακιστανών για περίπου 1 μήνα. Μετά, έχει ο Αλλάχ…

Το σενάριο επιστροφής στη δραχμή παίζει έντονα, παρά τις διαβεβαιώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και αν γίνει αυτό –παρόλο που έχω πει το αντίθετο στο παρελθόν-, οι επιπτώσεις θα είναι δυσμενέστατες, αφού οι καταθέσεις μας θα έχουν πλέον μηδαμινή σχεδόν αξία. Οι φτωχοί θα γίνουν considerably φτωχότεροι και οι πλούσιοι –εκείνοι που έχουν και καταθέσεις στο εξωτερικό- θα γίνουν ακόμα πλουσιότεροι. Οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών θα εκτιναχθούν στα ύψη και οι μισθοί, όντας ήδη χαμηλότατοι, δε θα φτάνουν ούτε για τα βασικά. It’s funny. Αν σκεφτεί κανείς to chain reaction όλων αυτών.

Λένε για εκλογές. Δε ξέρω τι δύναται να επιτευχθεί με τις εκλογές. Δε ξέρω ο Σαμαράς τι μπορεί ή δε μπορεί να κάνει. Η αλήθεια είναι ότι έχω φτάσει σε ένα σημείο, στο οποίο δεν με ενδιαφέρει πια τίποτα. Έχω πάρει απόφαση για τον κατήφορο και είμαι προετοιμασμένη για όλα. Είναι αυτό το σοφό hope for the best, but expect the worst. Ζω τη μία μέρα μετά την άλλη, χωρίς να σκέφτομαι την μεθεπόμενη. Απλά δουλεύω για το σήμερα. Κοιτάω να καλύπτω τους λογαριασμούς, να βλέπω την οικογένεια και τους φίλους μου μια στο τόσο και τίποτε άλλο. Κι όμως… Αν ήταν αλλιώς τα πράγματα, θα σχεδίαζα διαφορετικά το μέλλον. Αλλά μου το κλέψανε και αυτό. Όπως και όλα τα άλλα.

Ποιος έχει μείνει πλέον στην Ελλάδα κάνοντας όνειρα; Κανείς. Τα όνειρα αφορούν πλέον μόνο και αποκλειστικά το εξωτερικό. Όλοι -οι πιο νέοι- άνθρωποι θέλουν να φύγουν, αν μπορούν. Όχι ότι τα πράγματα είναι ιδιαιτέρως εύκολα στην Ευρώπη, την Αμερική ή τα Εμιράτα. Γιατί και στην Ευρώπη το πρόβλημα της ανεργίας είναι σοβαρότατο και στην Αμερική τα πράγματα δεν είναι ακριβώς ρόδινα, ούτε είναι εύκολο ξαφνικά να μεταναστεύσεις –λόγω γραφειοκρατίας κυρίως-, ούτε στα Εμιράτα, που έχουν μπει δυναμικά στη λίστα των περιζήτητων κρατών για αναζήτηση εργασίας. Όσο για τους μεγαλύτερους ανθρώπους, το μόνο που σκέφτονται είναι πως θα βγει ο μήνας με τις συντάξεις των 300 ευρώ. Τι περαιτέρω μειώσεις θα υποστούν. Τι θα γίνει με τις αυξήσεις και τα τεράστια παιχνίδια που παίζονται στα φάρμακα. Για το τι θα γίνει αν αρρωστήσουν, αλλά δε ζουν στην Αθήνα, αλλά κάπου στην περιφέρεια. Από την άλλη φυσικά υπάρχουν και οι μεγαλοκαρχαρίες-πειρατές-επιχειρηματίες, που απομυζούσαν επί σειρά ετών το άρρωστο ελληνικό κράτος, βγάζοντας εκατομμύρια δραχμές, και κατόπιν ευρώ, από προμήθειες, επί της αγοράς όπλων, φαρμάκων κ.ο.κ. Δε φταίνε αυτοί βέβαια. Αυτοί μια χαρά τα έκαναν!

Αυτή είναι η απόλυτα ακριβής εικόνα της Ελλάδας του σήμερα. Έχω άδικο που αρνούμαι εκουσίως…;

Η αβάσταχτη γοητεία της Ανατολής

Δημοσίευση στην εφημερίδα Greek News http://www.greeknewsonline.com/

Κάτω από τη μεγάλη μεταξένια τέντα, με τα υπέροχα χρώματα, που λαμπύριζαν στις τελευταίες ηλιαχτίδες, λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, ήταν στρωμένα κάτι τεράστια τραπέζια, με χρυσοποίκιλτες πιατέλες και κανάτες, μοσχομυριστά φαγητά και γλυκά, στα οποία δε νομίζω πως υπάρχει άνθρωπος που να μπορεί να αντισταθεί. Οι φοίνικες λικνίζονται στον λίβα, αλλά από τις τέντες διαχέονται παγωμένες πνοές αέρα. Η θάλασσα σκάει στα 10 μέτρα και πριν προλάβεις να ανοιγοκλείσεις τα μάτια, ο ήλιος έχει βυθιστεί στα κατακόκκινα νερά του αραβικού κόλπου και ο ορίζοντας αποκτά μια απόκοσμη όψη. Δεν έχει κύμα, αλλά η θάλασσα ακούγεται, και σε συνδυασμό με την ανατολίτικη μουσική σε κάνει να αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι πραγματικά σε μια άλλη άκρη της γης. Εκεί που οι συνήθειες, η κουλτούρα, η μουσική, η ενδυμασία, τα ήθη, τα έθιμα, η θρησκεία –προφανώς- και οι άνθρωποι είναι παντελώς διαφορετικοί.

Η γοητεία του τοπίου και του σκηνικού είναι αδιαμφισβήτητη. Είναι το ασυνήθιστο, το εξωτικό, το αναχρονιστικό, το μυστηριώδες και το άγνωστο ταυτόχρονα. Στα 500 περίπου μέτρα το Burj Al Arab μόλις αχνοφαίνεται, εξαιτίας της ζέστης -περίπου στους 47 Κελσίου- και της υγρασίας –στα 94%. Το μάτι και ο εγκέφαλος προσπαθούν να απαθανατίσουν ολόκληρη αυτή την εικόνα, γιατί καμιά φωτογραφία δεν μπορεί να την αποτυπώσει σε όλο της το μεγαλείο. Η πανσέληνος δε θα αργήσει να φανεί…

Κάτω από την μεγάλη τέντα είναι στρωμένες ροτόντες των 12, με περίτεχνα κηροπήγια, λινά τραπεζομάντηλα και fine china. Εκστασιασμένοι Αμερικανοί, πιο συγκρατημένοι Γάλλοι, ακόμα πιο συγκρατημένοι Γερμανοί, αρκετοί εκτός-τόπου-και-χρόνου Βρετανοί και μία Ελληνίδα –με λίγο ειρωνικό και αφάνταστα κριτικό βλέμμα, αλλά και ακόμα πιο κριτική διάθεση- είναι έτοιμοι να απολαύσουν το festivity. Για εκείνους που δεν κατάλαβαν, πρόκειται για το Iftar, το βραδινό γεύμα των Μουσουλμάνων, κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού.

Ήμουν πάντα οπαδός της ανεξιθρησκείας. Ο καθένας άλλωστε έχει το δικαίωμα να πιστεύει στον δικό του Θεό, όποιος κι αν είναι αυτός. Μπορεί αυτός ο Θεός να μην εμπίπτει καν σε κάποιο θρησκευτικό δόγμα, αλλά να είναι απλά κάποια ανώτερη δύναμη. ΟΚ. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο και δεν με ενδιέφερε ποτέ ως τώρα να προβώ σε κριτική για κάποια συγκεκριμένη θρησκεία. Το Ραμαζάνι όμως προκαλεί. Προκαλεί περίεργα. Οι Μουσουλμάνοι γενικά προκαλούν. Με την οργή τους, τα ξεσπάσματα, τη βία που ασκούν, την υποκρισία, την έλλειψη ενδιαφέροντος για την αξία της ανθρώπινης ζωής. Ακριβώς έτσι όπως το λέω. Όλα όμως εξηγούνται και τίποτα απολύτως δεν είναι αναίτιο.

Σκληρά λόγια; Όχι. Είναι εξ απαλών… σε σχέση με αυτά που διάβαζα στις τοπικές εφημερίδες για τον Χριστιανισμό και με αυτά που άκουσα από ντόπιους, στους οποίους και παρίστανα την αδαή ξανθιά. Οφείλω να ομολογήσω ότι οι εφημερίδες των Εμιράτων –τουλάχιστον οι 2 γνωστότερες που διάβαζα- έχουν τεράστια δυναμική. Πολύ καλή αρθρογραφία, δυνατές απόψεις, εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία, παγκόσμια κάλυψη και προσφέρουν ένα πραγματικά ενδιαφέρον ανάγνωσμα. Είναι, δε, αξιοθαύμαστος ο τρόπος με τον οποίον προσπαθούν να εμφυσήσουν το Ραμαζάνι σε κάθε πολίτη, κάθε ηλικίας και κάθε εθνικότητας.

Για να γίνω σαφέστερη, στα Εμιράτα κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού απαγορεύεται να τρως και να πίνεις –ακόμα και νερό- δημοσίως. Και αυτό δεν αφορά μόνο τους κατοίκους. Αφορά και τους τουρίστες. Κανείς δεν τρώει, ούτε πίνει, ούτε καν μασά τσίχλα μέχρι τη δύση του ηλίου. Ναι, ξέρω. Ακούγεται εξωφρενικό. Όχι μόνο η καταπίεση που ασκείται στον επισκέπτη, αλλά και ο παραλογισμός του “concept”. Ειδικά αν σκεφτείς ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας οι θερμοκρασίες σκαρφαλώνουν μέχρι τους 50 βαθμούς Κελσίου. Ο παραλογισμός βέβαια είναι διττός. Νηστεία όλη μέρα, αλλά στις 18.55 βουτάμε στα τραπέζια. Αλλά και τριττός θα έλεγε κανείς. Γιατί ο τουρίστας να μην μπορεί να φάει και να πιεί; Μα, για να μην βάζει σε πειρασμό εκείνον που νηστεύει. Are they that weak? Obviously. Ακόμα και τα εστιατόρια, που ήταν ανοιχτά μόνο για take away, είχαν σκεπασμένα τα φαγητά… για να μη φαίνονται! Τραγελαφικό.

Δεν παρατηρώ τους τουρίστες, παρατηρώ τους ντόπιους. Βέβαια σε ένα ξενοδοχείο 5 αστέρων, επάνω στη διάσημη Jumeirah Beach, δε θα δεις πολλούς ντόπιους. Τους βλέπεις όμως σε οποιοδήποτε άλλο μέρος. Στους δρόμους, έξω από καφενεία, στο μετρό, σε εργοτάξια –σχεδόν ολόκληρο το Εμιράτο του Ντουμπάι εξακολουθεί να είναι εργοτάξιο. Και είναι όλοι ίδιοι. Έχουν το ίδιο πεινασμένο βλέμμα, το ίδιο πεινασμένο ύφος, την ίδια στερημένη ψυχοσύνθεση, που καθρεφτίζεται στα άδεια τους μάτια. Προσπαθούν να νιώσουν απέχθεια για τους Δυτικούς, γιατί αυτό τους έχουν επιβάλλει. Προσπαθούν να νιώσουν καλύτερα, σκεπτόμενοι τους «άπιστους». Προσπαθούν να σηκώσουν κεφάλι, αλλά εις μάτην. Είναι τόσο διάχυτη αυτή η στέρηση, που σου τρυπάει τη σκέψη. Οι γυναίκες, δε, είναι ως γνωστόν καλυμμένες από την κορφή ως τα νύχια είτε με τσαντόρ είτε με μπούρκα είτε με νικάμπ είτε τζιλμπάμπ… Whatever. Από κάτω όμως διακρίνεις τα Louboutin, βλέπεις τα Armani γυαλιά και τις χρυσές Louis Vuitton. Μερικοί πιστεύουν πως οι γυναίκες στη Μέση Ανατολή είναι παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Μέγα λάθος. Οι γυναίκες έχουν τεράστια δύναμη. Γίνονται, δε, συχνά αγενέστατες, φωνασκούν, ακόμα και βρίζουν χυδαία δημοσίως. Αυτό όμως δε βοηθά σε τίποτα. Το στερημένο και δυστυχισμένο βλέμμα δε φεύγει ποτέ από τα μάτια. Βλέπεις τους ντόπιους –που ουσιαστικά δεν είναι, αφού μόνο το 15% των κατοίκων του Ντουμπάι είναι ντόπιοι- να κινούνται με μια καταπατημένη ψυχολογία και να κοιτούν τους Δυτικούς με φθόνο. Έναν περίεργο φθόνο όμως. Δεν είναι ακριβώς ο φθόνος για την ελευθερία ή την ελευθεριότητα, που οι «απέναντι» απολαμβάνουν…

Στον αντίποδα, αυτό που αντικρίζει το μάτι είναι η αλματώδης οικοδομική ανάπτυξη, που προκαλεί δέος. Ενάμισι χρόνο είχα να επισκεφτώ το Εμιράτο κι όμως είδα δεκάδες νέα κτίρια, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου στον κόσμο Burj Khalifa, νέες μαρίνες, νέες κοινότητες και νέα εργοτάξια. Και όλα αυτά πάνω στην άμμο. Αν το σκεφτεί κανείς είναι τρελό. Και ακόμα πιο τρελό είναι το κόστος που καταβάλλει το Εμιράτο –όπως και αυτό του Άμπου Ντάμπι- για το πότισμα και τα λιπάσματα που απαιτούν οι χιλιάδες φοίνικες και τα ατέλειωτα εκτάρια γκαζόν, δέντρων και φυτών, που δροσίζουν την όψη της πόλης.

Και εντέλει δεν έχω καταλήξει. Η «Ανατολή» προσπαθεί να εκδυτικισθεί, αλλά ταυτόχρονα μισώντας τη Δύση ή η «Ανατολή» προσπαθεί να ξεπεράσει τη Δύση και στην προσπάθειά της αυτή γίνεται ακόμα πιο «δυτική»; Does that make any sense? Πάντως ένα είναι το σίγουρο. Ότι ασχολούνται διαρκώς. Οι εφημερίδες ασχολούνται διαρκώς με τη Δύση. Και δεν είναι δημοσιογραφικό το ενδιαφέρον και η κάλυψη. Το «ενδιαφέρον» είναι επικριτικό, ειρωνικό, ακόμα και απαξιωτικό πολλές φορές. Ποιος ο λόγος όμως να νιώθεις απαξίωση για κάτι που προσπαθείς με νύχια και με δόντια να μιμηθείς; Ποιος ο λόγος να νιώθεις απαξίωση γενικά. Το πιο απλό είναι να μην ασχολείσαι. Η κάθε γωνιά του πλανήτη έχει τη δική της γοητεία και τη δική της μοναδική προσωπικότητα και το τι αρέσει ή ταιριάζει στον καθένα είναι εντελώς υποκειμενικό.

Η πτήση Μπαχρέιν-Αθήνα ήταν απολαυστική. Για ένα και μόνο λόγο. Με το που άρχισαν να μπαίνουν οι Έλληνες στο αεροπλάνο, δημιουργήθηκε αυτή η ευχάριστη βαβούρα, που μου είχε ομολογουμένως λείψει. Η λέξη «μ*****» ακούστηκε εντός δεκαλέπτου τουλάχιστον 15 φορές, ακούστηκαν γαργαριστά γέλια, φωνές, αποσκευές που έμπαιναν και έβγαιναν από τις θήκες, σπρωξίματα, νευριασμένα βλέμματα για τη «χαμένη» θέση στο παράθυρο κ.ο.κ. Εντέλει η έκφραση «Ελληνάρας» δεν πρέπει καθ’ οιονδήποτε τρόπο να είναι αρνητική. Ο Ελληνάρας δεν πολυσκοτίζεται, γελάει δυνατά, χαίρεται, φωνάζει, γκρινιάζει, αλλά δεν είναι στερημένος. Το βλέμμα του Έλληνα δεν είναι στερημένο. Το βλέμμα του Έλληνα έχει μια ανεξήγητη και αδιανόητη ταυτόχρονα περηφάνια, είναι λίγο ακατάδεκτο, σπιρτόζικο, σκεπτόμενο, λίγο ειρωνικό, λίγο μπλαζέ. Το αστείο είναι ότι είναι ακούσια έτσι. Βγαίνει από μέσα. Δεν έχει εμφυσηθεί από κανέναν. Είναι… στο DNA και δεν έχει να κάνει με την οικονομική άνεση του καθενός. Η χώρα της ελευθερίας -ΟΚ της ασυδοσίας- είναι πολύ γλυκιά εντέλει. Ο καιρός είναι υπέροχος. Η θάλασσα είναι μοναδική. Ο πολιτισμός είναι ασύλληπτος. Τι κι αν είμαστε το «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης; Τι κι αν «τους κουράσαμε»;

Η Μέση Ανατολή θα έχει πάντα τη γοητεία του εξωτικού. Οι φοίνικες, οι κελεμπίες, η μουσική, το φαγητό, οι καμήλες… Αλλά για όποιον αποφασίσει να ζήσει εκεί, θα πρέπει να ξέρει να χειριστεί την έλλειψη ελευθερίας, που στην Ευρώπη και την Αμερική θεωρούμε ως δεδομένη. Και δεν είναι μόνο θέμα θρησκείας. Είναι θέμα νοοτροπίας η καταπίεση. Εξ ου και το αιώνια «πεινασμένο» βλέμμα. Like I said. Τίποτα δεν είναι αναίτιο…