Οι πολιτικοοικονομικές συνέπειες των κλιματικών αλλαγών

Δημοσίευση στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα http://www.statesmen.gr/

Επικίνδυνα ενδιαφέρουσα ήταν η ομιλία της Christiana Figueres, γενικής γραμματέως των Ηνωμένων Εθνών, στη Διεύθυνση Κλιματικών Αλλαγών. Σύμφωνα με τα λεχθέντα της και βάσει στιβαρών επιχειρημάτων απέδειξε ότι η έλλειψη τροφής και οι ολοένα και αυξανόμενες τιμές στα τρόφιμα, που οφείλονται σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες, αποτελούν βασικές παραμέτρους των ταραχών που έχουν προκληθεί στην βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Η Figueres δήλωσε ότι η ξηρασία, η μείωση της παραγωγής σιτηρών και η έλλειψη νερού πυροδοτούν την κρίση που έχει ξεσπάσει στην Αφρική, αλλά και σε άλλες περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου. Επίσης, προειδοποίησε ότι αν η παγκόσμια κοινότητα δεν υιοθετήσει επιθετικές πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούν το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, θα οδηγηθούμε σε εξάπλωση τέτοιου είδους κρίσεων, σε αποδομήσεις κυβερνήσεων και αύξηση των στρατιωτικών δαπανών ανά τον κόσμο.

«Πρέπει να τονίσουμε ότι αν η παγκόσμια κοινότητα δεν μπορέσει να σταθεροποιήσει τις κλιματικές αλλαγές, απειλείται άμεσα ο τόπος στον οποίο ζούμε, τα χωράφια στα οποία καλλιεργούμε και οι πηγές ύδρευσης που διαθέτουμε. Με άλλα λόγια απειλείται η ίδια η βάση, πάνω στην οποία έχει στηρίξει την ύπαρξή της η ανθρωπότητα».

Η αύξηση στις τιμές των τροφίμων, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, αποτέλεσε έναν εκ των βασικών λόγων που οδήγησαν στις εξεγέρσεις του περασμένου Γενάρη στην Τυνήσια και τον εκθρονισμό του Προέδρου Ben Ali. Αν και τεράστιο ρόλο διαδραμάτισαν ταυτόχρονα τόσο τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, όσο και η μακροχρόνια απολυταρχική διακυβέρνηση του προέδρου. Το κατά πόσον οι ίδιοι λόγοι αποτέλεσαν θρυαλλίδα και για την εξέγερση στην Αίγυπτο δε φαίνεται παρόλα αυτά να είναι ξεκάθαρο.

Πάντως η Figueres τόνισε ότι οι μακροχρόνιες εξελίξεις στις άγονες περιοχές αυτού του πλανήτη διαφαίνονται δυσοίωνες, αν δεν υιοθετηθούν και εφαρμοστούν μέτρα για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Σύμφωνα με μελέτη του ΟΗΕ, το ένα τρίτο των Αφρικανών ζουν σε περιοχές που υποφέρουν από την ξηρασία και ότι μέχρι το 2050 περίπου 600 εκατομμύρια από αυτούς θα αντιμετωπίσουν άμεσα την απόλυτη έλλειψη νερού.

«Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ολοένα και πιο απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες θα οδηγούν αναπόφευκτα σε πτώση της αγροτικής παραγωγής, δηλαδή σε αύξηση τιμών και δημιουργία ανασφάλειας όσον αφορά την επάρκεια τροφής. Στην Αφρική η παραγωγή σιτηρών ενδέχεται να πέσει έως και 50% μέχρι το 2020. Και όπως έχουμε δει, τέτοιου είδους καταστάσεις οδηγούν σε πολιτική αστάθεια και υπονομεύουν τη δομή των ήδη ευάλωτων και αδύναμων κρατών».

Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η άνοδος της στάθμης του νερού, η αύξηση των φυσικών καταστροφών, οι πανδημίες, οι καύσωνες και η παρατεταμένη ξηρασία ενδεχομένως οδηγήσουν σε μαζικές μεταναστεύσεις εντός των ίδιων χωρών ή και εκτός συνόρων. Οι στρατιωτικοί ηγέτες ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στις ΗΠΑ, έχουν προειδοποιήσει ότι αυτές τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών μπορούν να μετατραπούν σε πολλαπλασιαστές κινδύνου, κάτι που μπορεί να επιβαρύνει κράτη και περιοχές, τα οποία ήδη αντιμετωπίζουν φτώχεια και κοινωνική ανασφάλεια.

Εν κατακλείδι, ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αν το φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα και αποφασιστικά, ενδεχομένως οδηγήσει σε αύξηση της φτώχειας και σε αδυναμία των κυβερνήσεων να καλύψουν τις βασικές ανάγκες του κόσμου. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει στη δημιουργία, εξάπλωση και μακροζωία πάσης φύσεως ταραχών.